این روزها خدمات شبکه خانگی تبدیل به چنان حرفه‌ی پیچیده‌ای شده که ارائه دهندگان این نوع خدمات حتی از پس نیازهای اولیه نسل ما برنمی‌آیند. اگر واقعا میخواهید شبکه‌ای با بیشترین سرعت را داشته باشید و در کنار آن از لوازم عصر جدید مثل دوربین تحت شبکه و سیستم‌های خودکار منزل استفاده کنید، نیاز به آشنایی بیشتری با وای.فای دارید.
شهربانو شیرزاد، خبرگزاری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ این راهنمای مختصر و مفید با تمرکز بر اشتباهاتی که بیشتر کاربران خانگی
شبکه را به دردسر می‌اندازد، مانند یک حل‌المسائل به شما کمک می کند!
اشکالاتی که حتی نمی‌گذارد یک ویدئوی کم‌کیفیت را بدون دردسر یا کمک گرفتن
از بافر دانلود کنید، فیلم‌های کیفیت بالا که جای خود دارد. اینکه چرا
امواج در بخش‌هایی از خانه بی‌کیفیت هستند یا در بازی‌های برخط با تاخیر
مواجه می‌شویم. البته درباره امنیت فعلا حرفی نمی‌زنیم چرا که به تنهایی از
اهمیت ویژه‌ای برخورداراست.
فعلا بحث بر سر مشکلاتی است که اغلب کاربران با آن درگیرند ولی راه حل مناسبی هم برای رفع آن پیدا نمی‌کنند. مطمئنا گذشتن از این موانع احساس بهتری نسبت به شبکه خانگی در شما ایجاد می‌کند و آسودگی از دست رفته را به شما بازمی‌گرداند!
1- قرار دادن روتر در محل نامناسب:
هیچ عاملی به اندازه محل قرار گرفتن روتر بر عملکرد وایرلس اثر نمی‌گذارد. هرچه به روتر نزدیکتر باشید دریافت بهتری خواهید داشت، به همین سادگی!
در بیشتر خانه‌ها با دو سناریو روبرو هستیم:
1- هرجا کابل ADSL وصل باشد روتر هم همانجاست.
2- روتر به عنوان یک هیولای پلاستیکی باید در ژرف‌ترین جای ممکن دفن شود تا دیگر چشم کسی به آن نیفتد.
تجربه ثابت کرده که خیلی کم پیش آمده این دو روش جواب داده باشند. روتر باید در کانون فعالیت بی‌سیم شما قرار بگیرد. وجود اشیاء و لوازم زیاد بین روتر و چیزی که می‌خواهد با آن در ارتباط باشد سیگنال را ضعیف می‌کند. اصلاً بهتر است بگوییم: سیستم بی‌سیم از هر مانعی بیزار است. از مهم‌ترین موانع امواج می‌توان به موادی چون: آجر، بتن، کاشی، آیینه، آب و فلزات اشاره کرد.
بدترین کاری که می شود با روتر کرد، زندانی کردن آن در زیر شیروانی یا زیرزمین است. به عنوان کسی که تلاش کرده وایرلس را در خانه‌ای با کاربران متفاوت تنظیم کند، می‌توانم بگویم عموما دریافت سیگنال در محور عمودی سخت‌تر از محور افقیست. آنتن روتر به لحاظ باید فنی توانایی ارتباط در همه جهات را داشته باشد اما آنها عموما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در محور افقی دریافت بهتری دارند.
2- انداختن همه مشکلات به گردن روتر
شاید شما بهترین و کارآمدترین روتر یا اکسس پوینت بی‌سیم موجود را داشته باشید. چیزی خریده‌اید که در بیشتر کاتالوگ‌ها نمره 10 از 10 را نصیب خود کرده و سریعترین عملکرد بی‌سیم را دارد. اصلاً رولزرویس عرصه روتینگ! و با این حال هنوز هم یک پای اینترنت منزل لنگ است. نه این اصلا قابل قبول نیست!
چرا؟ چون فراموش کرده‌اید که ارتباط بی‌سیم یعنی یک ارتباط دوطرفه. بعید نیست که در سمت دیگر این ارتباط، مواردی را از قلم انداخته باشید.
عملکرد بی‌سیم بیشتر موبایل‌ها و تبلت‌ها پیچیده است. آنها از استانداردهای 802.11n و 802.11ac سود می‌برند. از طرف دیگر سازندگان موبایل فن‌آوری را برای استفاده در محصولات‌شان مناسب می‌دانند که تاثیر چندانی بر عمر باطری نداشته و صد البته از سایر فن‌آوری‌ها ارزان‌تر باشد. از قرار معلوم می‌دانند که مشتری، خود را برای دانستن جزییات به زحمت نمی‌اندازد. برای خریدار فقط این مهم است که گوشی از وای فای پشتیبانی می‌کند یا نه!
ولی شما یادتان باشد بهترین ترکیب بی‌سیم برای موبایل، باید از این سه عامل پشتیبانی کند:
1- 802.11ac
2- HT80
3- MIMO
802.11ac آخرین و پر سرعت‌ترین استاندارد بی‌سیم در حال حاضر است. 80MHz بزرگ‌ترین سایز کانال بی‌سیم در مقیاس هرتز است که در حال حاضر استفاده عمومی دارد. MIMO هم برای دوبرابر کردن پهنای باند در دسترس، از چند آنتن استفاده می‌کند. این سه ویژگی یک گوشی مجهز به وای فای 867Mbps را از تلفنی با تراشه‌ی 72Mbps، فناوری 802.11n، HT20 و تنظیمات تک‌آنتن متمایز می‌کند.
با نگاهی به بازار موبایل خواهید دید که سامسونگ یک برند کاملا متفاوت است. محصولات این شرکت (گوشی و تبلت) از آخرین استانداردها پشتیبانی می‌کنند. مثلا مدل S5 هر سه عامل گفته شده در بالا را دارد. اچ تی سی، نوکیا و ال جی هم از فن‌آوری‌های جدید بی‌بهره نیستند و امکانات خوبی از جمله 802.11ac تک آنتن را روی گوشی‌های گران‌قیمت نصب کرده‌اند. اما استفاده از این فن‌آوری در تولیدات موتورولا یکی در میان دیده می‌شود و با عرض تاسف خدمت طرفداران آی فون، اپل هنوز محصولی که 802.11ac را پشتیبانی کند تولید نکرده!
3- استفاده از کانال اشتباه
ما در سال 2014 هستیم؛ شرط میبندم هرکدام از همسایه‌های شما شبکه بی‌سیم خودش را دارد. این همه مصرف‌کننده رقابت شدیدی را برای استفاده از امواج ایجاد می‌کند، چرا که هرمشترک سهم خود را به طور کامل می‌خواهد.
در این شرایط وقتی خانه بغلی از شبکه بی‌سیم استفاده می‌کند، دریافت شما به زحمت می‌افتد. به همین دلیل روترهای بی‌سیم چند کانال مجزا و قابل انتخاب دارند. اگر میخواهید دریافت‌کنندگان امواج را به حداقل ــ یا صفرــ برسانید، باید کانال خلوت‌تری انتخاب کنید. مثلاً اگر همسایه از کانال 13 استفاده می‌کند، شما کانال 9 را انتخاب کنید و خلاص!
تعویض کانال راه حل مورد پسند بیشتر کاربران نیست چون مستلزم سروکله زدن با روتر است. همان روتری که بعضی‌ها چشم دیدنش را ندارند! بهترین پیشنهاد ، نصب وای- فای آنالایزر روی یک گوشی اندروید است. این برنامه مشخص می‌کند کدام کانال‌ها در محدوده شما استفاده می‌شوند و یک کانال با کم‌ترین مشترک را پیشنهاد می‌کند. روتر را روی کانال توصیه شده تنظیم و تفاوت را احساس کنید!
مسئله مهم دیگر این است که نسخه جدیدتر 802.11ac فقط روی کانال 5GHz کار می‌کند. یعنی در صورت استفاده از این فناوری انتخاب دیگری (کانال 2.4GHz) نخواهید داشت. در مقابل با فناوری 802.11n می‌توانید از یک یا هردو کانال با هم استفاده کنید. اینکه کدامیک بهترند موضوعیست کاملا فنی، اما نسخه نیکل 2.4GHz محدوده بهتری دارد.
در کانال 5GHz امواج بی‌سیم، بهتر از دیوارها رد می‌شوند. البته در صورتی که امواج سایر لوازم منزل کم‌تر ایجاد مزاحمت کند. شما هردو فناوری را امتحان کنید. هرکدام برایتان مناسب‌تر بود استفاده کنید.
4- بهبود عملکرد، با کمک رنج اکستندر
شاید رنج اکستندر در نظر نظر اول به دردنخور جلوه کند اما به درد یک کار می‌خورد؛ گسترش شبکه بی‌سیم در مکان‌هایی که به دلایلی غیرقابل دسترس هستند. البته باز هم یک سیگنال ضعیف ولی ثابت، بهتر از سیگنال قوی نیازمند به رنج اکستندر است.
وظیفه رنج اکستندر ارسال مجدد داده‌ها در یک کانال است. این وسیله تاخیرهای زمانی داده‌ها را پردازش و مرتب می‌کند، سپس داده‌های پردازش شده را دوباره -در همان کانال- ارسال می‌نماید. ناگفته نماند که این کار پهنای باند را به نصف کاهش می‌دهد چون امواج اصلی و تکراری باید همزمان در یک کانال جریان داشته باشند. یعنی در عوض بهبود عملکرد وایرلس نصف پهنای باند را می‌بلعد.
اگر باز هم در بخشی از خانه دسترسی به وای.فای سخت یا ناممکن است، شاید تهیه اکسس پوینت بی‌سیم دیگر و ایجاد شبکه‌ای کاملاً مجزا کارگشا باشد. برای این کار باید شبکه‌ای کاملا مجزا در کانالی متفاوت ایجاد و آن‌را با کابل به شبکه اصلی متصل نمایید.
5 – کابل کشی
حرفه‌ای‌ها هرچه می‌خواهند بگویند، من می‌گویم شبکه کابلی بهتر از بی‌سیم است! کارکرد وسایل ثابت منزل مثل تلویزیون، رایانه شخصی و کنسول بازی با اتصال کابلی همیشه خوب است. این دو دلیل دارد: اول اینکه در این حالت تفاوت بین سرعت اعلام شده و سرعت واقعی بسیار کم می‌شود. مثلا اگر در اتصال کابلی 60 تا 80 درصد سرعت اعلام شده راداشته باشید، در حالت بی‌سیم این ارقام بسته به عواملی چون محدوده، امواج مزاحم، انواع رقابت و .... به 1 تا 60 درصد خواهد رسید. دوم اینکه در اتصال کابلی از افت سرعت یا قطعی ناگهانی و غیر قابل توضیح خبری نیست. تاخیر هم به شدت کاهش پیدا می‌کند که در انتقال صدا اهمیت زیادی دارد. خطر هک شدن هم شما را تهدید نمی‌کند. خلاصه اینکه کابل کشی کنید.
فعلا بحث بر سر مشکلاتی است که اغلب کاربران با آن درگیرند ولی راه حل مناسبی هم برای رفع آن پیدا نمی‌کنند. مطمئنا گذشتن از این موانع احساس بهتری نسبت به شبکه خانگی در شما ایجاد می‌کند و آسودگی از دست رفته را به شما بازمی‌گرداند!
1- قرار دادن روتر در محل نامناسب:
هیچ عاملی به اندازه محل قرار گرفتن روتر بر عملکرد وایرلس اثر نمی‌گذارد. هرچه به روتر نزدیکتر باشید دریافت بهتری خواهید داشت، به همین سادگی!
در بیشتر خانه‌ها با دو سناریو روبرو هستیم:
1- هرجا کابل ADSL وصل باشد روتر هم همانجاست.
2- روتر به عنوان یک هیولای پلاستیکی باید در ژرف‌ترین جای ممکن دفن شود تا دیگر چشم کسی به آن نیفتد.
تجربه ثابت کرده که خیلی کم پیش آمده این دو روش جواب داده باشند. روتر باید در کانون فعالیت بی‌سیم شما قرار بگیرد. وجود اشیاء و لوازم زیاد بین روتر و چیزی که می‌خواهد با آن در ارتباط باشد سیگنال را ضعیف می‌کند. اصلاً بهتر است بگوییم: سیستم بی‌سیم از هر مانعی بیزار است. از مهم‌ترین موانع امواج می‌توان به موادی چون: آجر، بتن، کاشی، آیینه، آب و فلزات اشاره کرد.
بدترین کاری که می شود با روتر کرد، زندانی کردن آن در زیر شیروانی یا زیرزمین است. به عنوان کسی که تلاش کرده وایرلس را در خانه‌ای با کاربران متفاوت تنظیم کند، می‌توانم بگویم عموما دریافت سیگنال در محور عمودی سخت‌تر از محور افقیست. آنتن روتر به لحاظ باید فنی توانایی ارتباط در همه جهات را داشته باشد اما آنها عموما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در محور افقی دریافت بهتری دارند.
2- انداختن همه مشکلات به گردن روتر
شاید شما بهترین و کارآمدترین روتر یا اکسس پوینت بی‌سیم موجود را داشته باشید. چیزی خریده‌اید که در بیشتر کاتالوگ‌ها نمره 10 از 10 را نصیب خود کرده و سریعترین عملکرد بی‌سیم را دارد. اصلاً رولزرویس عرصه روتینگ! و با این حال هنوز هم یک پای اینترنت منزل لنگ است. نه این اصلا قابل قبول نیست!
چرا؟ چون فراموش کرده‌اید که ارتباط بی‌سیم یعنی یک ارتباط دوطرفه. بعید نیست که در سمت دیگر این ارتباط، مواردی را از قلم انداخته باشید.
عملکرد بی‌سیم بیشتر موبایل‌ها و تبلت‌ها پیچیده است. آنها از استانداردهای 802.11n و 802.11ac سود می‌برند. از طرف دیگر سازندگان موبایل فن‌آوری را برای استفاده در محصولات‌شان مناسب می‌دانند که تاثیر چندانی بر عمر باطری نداشته و صد البته از سایر فن‌آوری‌ها ارزان‌تر باشد. از قرار معلوم می‌دانند که مشتری، خود را برای دانستن جزییات به زحمت نمی‌اندازد. برای خریدار فقط این مهم است که گوشی از وای فای پشتیبانی می‌کند یا نه!
ولی شما یادتان باشد بهترین ترکیب بی‌سیم برای موبایل، باید از این سه عامل پشتیبانی کند:
1- 802.11ac
2- HT80
3- MIMO
802.11ac آخرین و پر سرعت‌ترین استاندارد بی‌سیم در حال حاضر است. 80MHz بزرگ‌ترین سایز کانال بی‌سیم در مقیاس هرتز است که در حال حاضر استفاده عمومی دارد. MIMO هم برای دوبرابر کردن پهنای باند در دسترس، از چند آنتن استفاده می‌کند. این سه ویژگی یک گوشی مجهز به وای فای 867Mbps را از تلفنی با تراشه‌ی 72Mbps، فناوری 802.11n، HT20 و تنظیمات تک‌آنتن متمایز می‌کند.
با نگاهی به بازار موبایل خواهید دید که سامسونگ یک برند کاملا متفاوت است. محصولات این شرکت (گوشی و تبلت) از آخرین استانداردها پشتیبانی می‌کنند. مثلا مدل S5 هر سه عامل گفته شده در بالا را دارد. اچ تی سی، نوکیا و ال جی هم از فن‌آوری‌های جدید بی‌بهره نیستند و امکانات خوبی از جمله 802.11ac تک آنتن را روی گوشی‌های گران‌قیمت نصب کرده‌اند. اما استفاده از این فن‌آوری در تولیدات موتورولا یکی در میان دیده می‌شود و با عرض تاسف خدمت طرفداران آی فون، اپل هنوز محصولی که 802.11ac را پشتیبانی کند تولید نکرده!
3- استفاده از کانال اشتباه
ما در سال 2014 هستیم؛ شرط میبندم هرکدام از همسایه‌های شما شبکه بی‌سیم خودش را دارد. این همه مصرف‌کننده رقابت شدیدی را برای استفاده از امواج ایجاد می‌کند، چرا که هرمشترک سهم خود را به طور کامل می‌خواهد.
در این شرایط وقتی خانه بغلی از شبکه بی‌سیم استفاده می‌کند، دریافت شما به زحمت می‌افتد. به همین دلیل روترهای بی‌سیم چند کانال مجزا و قابل انتخاب دارند. اگر میخواهید دریافت‌کنندگان امواج را به حداقل ــ یا صفرــ برسانید، باید کانال خلوت‌تری انتخاب کنید. مثلاً اگر همسایه از کانال 13 استفاده می‌کند، شما کانال 9 را انتخاب کنید و خلاص!
تعویض کانال راه حل مورد پسند بیشتر کاربران نیست چون مستلزم سروکله زدن با روتر است. همان روتری که بعضی‌ها چشم دیدنش را ندارند! بهترین پیشنهاد ، نصب وای- فای آنالایزر روی یک گوشی اندروید است. این برنامه مشخص می‌کند کدام کانال‌ها در محدوده شما استفاده می‌شوند و یک کانال با کم‌ترین مشترک را پیشنهاد می‌کند. روتر را روی کانال توصیه شده تنظیم و تفاوت را احساس کنید!
مسئله مهم دیگر این است که نسخه جدیدتر 802.11ac فقط روی کانال 5GHz کار می‌کند. یعنی در صورت استفاده از این فناوری انتخاب دیگری (کانال 2.4GHz) نخواهید داشت. در مقابل با فناوری 802.11n می‌توانید از یک یا هردو کانال با هم استفاده کنید. اینکه کدامیک بهترند موضوعیست کاملا فنی، اما نسخه نیکل 2.4GHz محدوده بهتری دارد.
در کانال 5GHz امواج بی‌سیم، بهتر از دیوارها رد می‌شوند. البته در صورتی که امواج سایر لوازم منزل کم‌تر ایجاد مزاحمت کند. شما هردو فناوری را امتحان کنید. هرکدام برایتان مناسب‌تر بود استفاده کنید.
4- بهبود عملکرد، با کمک رنج اکستندر
شاید رنج اکستندر در نظر نظر اول به دردنخور جلوه کند اما به درد یک کار می‌خورد؛ گسترش شبکه بی‌سیم در مکان‌هایی که به دلایلی غیرقابل دسترس هستند. البته باز هم یک سیگنال ضعیف ولی ثابت، بهتر از سیگنال قوی نیازمند به رنج اکستندر است.
وظیفه رنج اکستندر ارسال مجدد داده‌ها در یک کانال است. این وسیله تاخیرهای زمانی داده‌ها را پردازش و مرتب می‌کند، سپس داده‌های پردازش شده را دوباره -در همان کانال- ارسال می‌نماید. ناگفته نماند که این کار پهنای باند را به نصف کاهش می‌دهد چون امواج اصلی و تکراری باید همزمان در یک کانال جریان داشته باشند. یعنی در عوض بهبود عملکرد وایرلس نصف پهنای باند را می‌بلعد.
اگر باز هم در بخشی از خانه دسترسی به وای.فای سخت یا ناممکن است، شاید تهیه اکسس پوینت بی‌سیم دیگر و ایجاد شبکه‌ای کاملاً مجزا کارگشا باشد. برای این کار باید شبکه‌ای کاملا مجزا در کانالی متفاوت ایجاد و آن‌را با کابل به شبکه اصلی متصل نمایید.
5 – کابل کشی
حرفه‌ای‌ها هرچه می‌خواهند بگویند، من می‌گویم شبکه کابلی بهتر از بی‌سیم است! کارکرد وسایل ثابت منزل مثل تلویزیون، رایانه شخصی و کنسول بازی با اتصال کابلی همیشه خوب است. این دو دلیل دارد: اول اینکه در این حالت تفاوت بین سرعت اعلام شده و سرعت واقعی بسیار کم می‌شود. مثلا اگر در اتصال کابلی 60 تا 80 درصد سرعت اعلام شده راداشته باشید، در حالت بی‌سیم این ارقام بسته به عواملی چون محدوده، امواج مزاحم، انواع رقابت و .... به 1 تا 60 درصد خواهد رسید. دوم اینکه در اتصال کابلی از افت سرعت یا قطعی ناگهانی و غیر قابل توضیح خبری نیست. تاخیر هم به شدت کاهش پیدا می‌کند که در انتقال صدا اهمیت زیادی دارد. خطر هک شدن هم شما را تهدید نمی‌کند. خلاصه اینکه کابل کشی کنید.
