شرکت‌های داروسازی فعال در زمینه تولید واکسن کرونا، اخبار امیدوارکننده‌ای از ساخت واکسن برای این بیماری اعلام می‌کنند و کشورهای مختلف هرکدام حاضر شده‌اند که داوطلبانه یا با پرداخت هزینه، واکسیناسیون را آغاز کنند. اما این واکسن‌ها واقعاً برای چه کسانی ساخته شده است؟
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ در حالت
عادی تولید یک واکسن ممکن است دهه‌ها به طول بیانجامد، اما شرکت‌های مدرنا و فایزر
در طول ۱۰ ماه توانستند واکسن کووید-۱۹ را با اثرگذاری ۹۵ درصد تولید کنند. بیشتر واکسن‌های کووید-۱۹ ساخته‌شده به‌وسیله شرکت‌های مختلف، مرحله سوم آزمایش انسانی را پشت سر
گذاشته‌اند و حتی برخی کشورها واکسیناسیون همگانی را آغاز کرده یا در حال شروع هستند.
با تولید واکسن کووید-۱۹ دولت‌ها دو چالش پیش رو دارند، اول اینکه افکار عمومی را درباره سودمندی و کارایی واکسن قانع کنند و دیگر اینکه واکسن را تولید کرده یا خریداری کنند. در این میان سؤالاتی به وجود آمده است که پاسخ به آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
واقعیت این است که شرکت‌های سازنده‌ی واکسن یعنی فایزر و مدرنا به دنبال تصویب استفاده اضطراری واکسن‌های خود از سوی سازمان غذا و دارو هستند. اما هنوز موارد زیادی وجود دارد که ما در مورد واکسن نمی‌دانیم. مثلا ً چه کسانی در الویت تزریق این واکسن هستند؟ امنیت این واکسن چقدر است؟ و در آخر، واکسن کرونا تا چه مدت زمانی کروناویروس را دفع خواهد کرد؟
۱- چه زمانی به واکسن دسترسی خواهیم داشت؟
احتمالاً در نیمه دوم آذرماه (دسامبر) برخی کشورها واکسیناسیون را شروع کنند. این واکسن‌های اولیه برای کادر درمان و افراد در معرض خطر خواهد بود. با این اوصاف تا بهار سال آینده واکسیناسیون گستردۀ مردم شروع نخواهد شد و برخی دیگر از کشورها احتمالاً تا نیمۀ سال آینده به واکسن دسترسی نخواهند داشت.
۲- چه کسی واکسن‌ها را تائید می‌کند؟
سازمان غذا و دارو ایالات‌متحده مسئول تأیید واکسن‌ها است. با توجه به اینکه بیشتر واکسن‌ها حداقل به شش آزمون پیگیری نیاز دارند و باید مراحل سه‌گانۀ آزمایش انسانی را بگذرانند، فرایند مجوزگیری برای واکسن فرایند دشواری است. شرکت‌ها باید دو ماه دریافت‌کنندگان واکسن‌های آزمایشی را تحت نظر داشته باشند تا اثرات جانبی یک واکسن را به‌خوبی موردبررسی قرار دهند. بعدازاین مراحل است که یک واکسن از سازمان غذا و دارو مجوز دریافت می‌کند.
۳- شیوه تولید واکسن‌ها یکسان است؟
خیر، دو شیوۀ اصلی برای تولید واکسن کرونا پی گرفته‌شده است یکی استفاده از ترکیب ژنتیکی ویروس است که به روش RNA معروف است و دیگری استفاده از ویروس هم‌خانوادۀ ضعیف شده است. واکسن شرکت‌های فایزر و مدرنا از روش RNA برای اولین بار استفاده کرده‌اند. با روش ژنتیکی تولید واکسن پیشرفته‌تر و سریع‌تر خواهد بود. شرکت جانسون و جانسون از شیوۀ ویروس ضعیف شده هم‌خانوادۀ کرونا استفاده کرده است که مراحل آزمایش انسانی را نیز گذرانده است. این شیوه کلاسیک تولید واکسن است و شیوۀ ژنتیکی برای اولین بار است که مورداستفاده قرار می‌گیرد.
۴- آیا دریافت واکسن به این معنی است که دیگر مریض نمی‌شویم؟
پاسخ منفی است. دریافت واکسن باعث می‌شود که شما علائم بیماری را به شکل خفیفی تجربه کنید یا علائمی نشان ندهید. مطالعۀ واکسن‌های فایزر و مدرنا نشان می‌دهد که افراد دریافت‌کنندۀ واکسن نشانه‌های بیماری را بروز نمی‌دهند یا به‌صورت خفیف بروز می‌دهند اما معلوم نیست که آیا واکسن باعث جلوگیری از آلوده شدن ما به ویروس می‌شود یا خیر. به همین خاطر به نظر می‌رسد افراد حتی پس از دریافت واکسن همچنان ناقل باشند.
۵- چرا باید دو دوز واکسن دریافت کنیم؟
همۀ واکسن‌های تولیدشده به‌جز واکسن جانسون و جانسون باید در دو دوز استفاده شوند. با دریافت دوز اول بدن واکنش ایمنی اولیه را نشان می‌دهد وقتی دوز دوم را دریافت می‌کند این دفاع ایمنی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد و تثبیت می‌کند. به همین خاطر باید دو دوز واکسن دریافت کنیم تا بدن پاسخی پایدار به ویروس بدهد.
۶- آیا بعد از دریافت واکسن بازهم باید ماسک بزنیم؟
بله باید ماسک بزنیم. همان‌طور که گفتیم واکسن باعث می‌شود شما مریض نشوید، اما جلوی آلوده شدن شما به ویروس را نمی‌گیرد. به همین خاطر حتی بعد از شروع واکسیناسیون باید ماسک زد و فاصله اجتماعی را رعایت کرد. چون ممکن است فرد دریافت‌کننده واکسن در برابر بیماری ایمن باشد اما همچنان ناقل باشد.
