اختلال تیک
عصبی میتواند از همان زمان کودکی در کودک پدیدار شود و با شناخت ناکافی والدین از
نحوهی شکل گیری آن تا بزرگسالی ادامه یابد و در نهایت منجر به رفتاری دائم شود.
اختلال تیک
عصبی در کودکان همانند بزرگسالان اختلالی است که با پرش ناگهانی یا انقباض عضلانی
به صورت غیر ارادی همراه است. به طور مثال کودک، به طور مکرری چشمک میزند، گردن یا
پایش را تکان میدهد و حتی احتمال دارد در صدا نیز باشد.
طبق تحقیقاتی
که انجام شد مشخص شد که کودک و نوجوانان از سن ۷ تا ۱۲ سالگی بیشترین علائم تیک را از خود
بروز میدهند و همچنین میزان شیوع این اختلال در پسران بیش از دختران است.
همانطور که
اشاره شد تیکها انواع مختلفی دارند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تیک صوتی :
کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند، رفتاری صدا دار را تولید میکنند. تیک صوتی
خود به دو دستهی ساده و پیچیده تقسیم میشود. تیک صوتی ساده عبارت است از سرفه
کردن، صاف کردن گلو، غرغر کردن، فین کردن.
تیک صوتی
پیچیده شامل: تکرار کلمات یا عبارات، بد دهنی، پژواک کلام، تکرار کردن واژههای
خود.
تیک حرکتی:
تیک حرکتی عبارت است از شکلک در آوردن، تنگ کردن چشمها، بالا انداختن شانه یا
تکان دادن سر، باز و بسته کردن چشم، مکیدن لب، بالا پریدن ناگهانی شانه یا پا و
پلک زدن در کودک.
تیکهای
حرکتی پیچیده شایع نیز شامل رفتارهای نظافتی، جهش، رفتارهای لمسی، تقلید رفتار
مشاهده شده و حرکات زشت و ناشایست(ادا و اطوار زننده) است.
چه عواملی در
شکل گیری اختلال تیک دخالت دارند ؟
۱- عوامل ژنتیکی
احتمال دارد
که از دیگران این اختلال را به ارث برده باشد.
۲- وسواس
وسواس میتواند
باعث تکرار یک حرکت و یا صوت در کودک شود.
۳- افسردگی
۴- محیط پر تنش
و استرس
محیط پر تنش
و اضطراب آور، یکی از مهمترین مواردی است که باید به آن توجه داشت چرا که محیط پر
تنش میتواند بر روی افکار کودک تاثیر منفی بر جای بگذارد و استرس، عملکرد مغزی
کودکان را تحت تاثیر قرار دهد و زمینه را برای رفتارهای تیک دارد فراهم کند.
وظیفهی
والدین در برابر کودکی که دچار اختلال تیک عصبی است چیست؟ و در چنین شرایطی باید
چگونه رفتار کنند؟
۱- از شماتت و
سرزنش کودک جلوگیری کنید.
زمانیکه
کودک رفتار تیکی از خود نشان میدهد نباید او را شماتت کنید. لازم است بدانید که
این رفتار به صورت غیرارادی رخ میدهد و سرزنش کردن کودک نه تنها سبب از بین رفتن
رفتار نمیشود بلکه در افزایش تیک عصبی موثر است.
۲- محیط را
کنترل کنید.
لازم و ضروری
است که محیطی که کودک در آن دچار تنش عصبی و تیک عصبی میشود را کنترل کنید و او
را از محیطهایی که استرس و اضطراب آور هستند دور نگه دارید. زمانی که کودک احساس
امنیت داشته باشد به طور ناخودآگاهی از تیکهای عصبی وی کاسته میشود.
۳- استراحت کافی
کودک در کاهش تیک موثر است.
فراموش نکنید
که اگر کودک خواب و استراحت کافی داشته باشد در کاهش تیک عصبی نقش بسزایی دارد
بنابراین والدین باید محیطی آرام را فراهم کنند تا کودک استراحت کافی داشته باشد.
۴- به تخلیه
انرژی کودک کمک کنید.
اجازه بدهید
کودک بازی مورد علاقهاش را انجام دهد و انرژی خود را هنگام بازی تخلیه کند.
کودکان بازی کردن را دوست دارند.
با کودک
رفتاری مهربان و محبت آمیز داشته باشید.
۵- به پزشک و
متخصص مربوطه مراجعه کنید.
در صورتی که
تیک عصبی کودک بیش از ۶ ماه طول
کشید لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
از این موضوع
غافل نشوید که وجود تیک عصبی در کودک میتواند اثر منفی بر روی اعتماد به نفس وی
داشته باشد و این وظیفهی والدین است که او را کنترل کنند و با تشخیص به موقع از
اثرات مخربی که بر جسم و روان کودک بر جای میگذارد جلوگیری کنند.