در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۲۵۴۴۶۸
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۹ - ۱۰:۵۹
این روزها این پرسش به وجود آمده است که آیا دیتای ما مثل دیتای نوشتاری یا شماره کارت‌های اعتباری به فروش می‌رود یا خیر باید عرض کنم که نه چنین چیزی نیست اما اطلاعات ما شامل ایمیل و شماره تلفن و غیره به فروش می‌رود.

شهربانو شیرزاد، خبرگزاری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ «علی نعمتی»، کارشناسی ارشد دیتا ساینس و ماشین لرنینگ (یادگیری ماشین) از دانشگاه واشنگتن می‌گوید: «اولین مسئله‌ای که پیرامون واتس‌اپ باید بدانیم این است که واتس‌اپ یک نرم افزار ارتباطی است که پیام‌ها را از یک طرف می گیرد و به یک طرف دیگر می‌فرستد و برعکس. این پیام‌ها که شامل صدا، تصویر و متن نوشتاری است از کاربری مثلا در بوشهر گرفته و برای کاربری در شیراز ارسال می‌شود و وقتی که آن دریافت‌کننده پیام ها را دریافت می‌کند کلیه محتوای پیام ها از روی سِرور پاک می‌شود. این اصل کار و در واقع پایه و بنیان یک نرم‌افزار ارتباطی به نام واتس‌اپ است.»

وی ادامه داد: «واتس‌اپ سال ۲۰۰۹ توسط دو کارمند سابق یاهو به نام‌های برایان آکتون و جان کوهن زمانی که از یاهو خارج شدند ساخته شد و در سال ۲۰۱۴ نیز این نرم افزار به مارک زوکربرگ و کمپانی فیسبوک به قیمت ۱۹میلیارد دلار فروخته می‌شود.»

این پژوهشگر دیتا ساینس درباره این موضوع که آیا واتس‌اپ پیام های کاربران را در سِرور خود نگه می دارد می‌گوید: «با توجه به پالیسی (قراداد امنیت اطلاعات) که واتس‌اپ در اپلیکیشن خود تعریف کرده است و همینطور به این دلیل که برای قرار دادن چیزی قریب به یک میلیارد پیام در طول روز (تحقیق در سال ۲۰۱۱) و با داشتن ۲ میلیارد کاربر فعال (تحقیقی در سال ۲۰۱۷) به سرورهای غول پیکری نیاز است. به همین دلیل واتس‌اپ دیتا را از کاربر اول گرفته و رمزنگاری شده به کاربر دوم منتقل می‌کند اما محتوا را در سرور خود نگه نمی دارد.»

وی افزود: «پس این تصور که منتقل شدن یا متصل شدن اطلاعات کاربران واتس‌اپ به فیسبوک این امکان را به این شرکت برای خواندن اطلاعات آنها می‌دهد تصور درستی نیست. در واقع زیرساخت چنین کاری در شرکت واتس‌اپ وجود ندارد.»

«نعمتی» درباره اقدام جدید واتس‌اپ درباره اشتراک‌گذاری اطلاعات با فیس‌بوک می‌گوید: «پدیده جدیدی که در دنیای دیتا به وجود آمده بحث «ماشین لِرنینگ» ها هستند. یا به فارسی «یادگیری ماشین» که بر پایه هوش مصنوعی بوده و در حال حاضر موضوع داغ دنیای فناوری‌های نو در این حوزه است.»

این متخصص علم داده‌ها ادامه می دهد: «هر جا که دیتا باشد در نتیجه احتمال حضور ماشین لرنینگ و بحث یادگیری ماشین توسط هوش مصنوعی بالاست. حالا در شرایط جدیدی که به وجود آمده شاید بعضی کاربران تصور کنند فیسبوک قصد دارد اطلاعات ما از جمله عکس‌ها و فایل‌های صوتی و... را مشاهده کند، ما باید بدانیم که از قبل چنین اجازه‌ای را به آنها داده ایم. برای مثال درست است که پیام های ما در سرور شرکت حذف می شود اما پروفایل ما همچنان وجود دارد و با استفاده از همین پروفایل‌ها می‌شود چیزهایی مثل سن یا حتی بیماری‌ها را تشخیص داد.»

این پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی تصریح کرد: «این روزها این پرسش به وجود آمده است که آیا دیتای ما مثل دیتای نوشتاری یا شماره کارت های اعتباری به فروش می‌رود یا خیر باید عرض کنم که نه چنین چیزی نیست اما اطلاعات ما شامل ایمیل و شماره تلفن و غیره به فروش می رود.»

وی در پاسخ به این پرسش که این اطلاعات چه چیزهایی را شامل می شود گفت: «مجموعه‌ای از اطلاعاتی چون سن، جنسیت، تاریخ تولد، عکس شما و یک سری اطلاعات که آیدی یا پروفایل شما را تشکیل می دهند؛ این ها را می توانند به ماشین لرنینگ‌ها بدهند و یا مثلا کمپانی فیس‌بوک با فروش این اطلاعات می تواند کسب درآمد کند.»

نعمتی اضافه کرد: «خریداران اطلاعات شما از این اطلاعات مثلا برای فروش اجناس خود استفاده می‌کنند. فرض کنیم شما یک خانم بین ۲۵تا ۳۰سال هستید، وقتی که شما در فیسبوک جستجویی می کنید با توجه به اطلاعاتی که فیس‌بوک از شما دارد، پیشنهاداتی چه در جستجوها چه در بحث تبلیغات به شما می دهد که به شرایط شما نزدیک است.»

این محقق می افزاید: «تا هشتم فوریه پذیرش این مقررات به صورت کاملا اختیاری است اما پس از آن اجباری می شود و اگر شما آن را نپذیرید، سرویس را از دست می‌دهید. در واقع به دلیل قوانین موجود می خواهد از شما اجازه بگیرد اما از قبل تصمیمش را گرفته است که فیس‌بوک به عنوان کمپانی مادر هم، اطلاعات شما را از طریق واتس‌اپ داشته باشد.»

«علی نعمتی» درباره اپلیکیشن‌های جایگزین واتس‌اپ می‌گوید: «سرویس های زیادی برای جایگزینی واتس‌اپ وجود دارد. مثلا این روزها اسم نرم افزار سیگنال بر سر زبان هاست؛ اما نرم افزارها نیاز به کسب درآمد دارند و شما هیچ اپلیکیشنی پیدا نمی کنید که به صورت صد درصد رایگان باشد و خیلی هم امن باشد و اطلاعات شما را نفروشد. عملا این موضوع از نقطه نظر تجاری منطقی نیست، چون کمپانی‌ها به دنبال سود هستند و از این طریق سرپا می مانند و به فعالیت خود ادامه می دهند. با این وجود سیگنال ادعا می‌کند غیرانتفاعی است به این معنی که دنبال سوددهی و فروش اطلاعات نیست.»

وی ادامه داد: «سیگنال که به عنوان جایگزین واتس‌اپ معرفی می شود کارایی در حد واتس‌اپ دارد که البته معمولا چنین جایگزینی‌هایی به سیاست‌های داخلی و تجاری کشورها و استقبال کاربران بستگی دارد.»

«نعمتی» که در حال تحصیل در مقطع دکترا با گرایش تاثیر ماشین لرنینگ ها در بیماری‌های واگیردار در دانشگاه علوم پزشکی ویسکانسین است درباره این نکته که شرکت‌هایی مثل فیس‌بوک با اطلاعات ما چه کارهایی می توانند کنند به ایسنا توضیح داد: «اگر به طور کلی شما مایل به انتشار یا درز اطلاعات خود در اینترنت و در نتیجه فروش و استفاده از آنها نیستید، بهتر است که اولا تعداد اپلیکیشن‌های مشابه را کاهش داده و سعی کنید صرفا با یک اپلیکیشن کار کنید و دوم اینکه عکس و محتوایی که فکر می‌کنید برای شما دردسر ساز خواهد شد را با این اپلیکیشن ها ارسال نکنید.»

این پژوهشگر هوش مصنوعی افزود: «پس در صورتی که مایل هستیم اطلاعات ما به هیچ وجه درز پیدا نکند نباید از این اپلیکیشن‌ها استفاده کنیم که البته این هم در دنیای کنونی امکان‌پذیر نیست. اما می‌توان با عدم دسترسی برنامه ها به صدا و تصویر و مکان یابی و… میزان این اطلاعات را کاهش داد.»

وی تاکید کرد: «نظر شخصی من این است که با توجه به ساختار امنیتی این اپلیکیشن‌ها به هیچ وجه عکس و فیلم خود را با این نرم افزارها ارسال نکنید چرا که در اموری مثل تشخیص چهره یا مقاصد دیگری استفاده می‌شود. حتی همین گوشی هایی که در دست من و شماست دائما در حال شنود صدای ماست و بارها اتفاق افتاده که ما با اطرافیان خود درمورد موضوعی صحبت می کنیم و مدتی بعد در اینستاگرام به پست‌هایی با همین مضمون برمی‌خوریم.»
 

مقایسه حجم و نوع داده‌هایی که توسط برنامه‌های مختلف جمع آوری می‌شود
 



«نعمتی» درباره اینکه کاربران ایرانی نگرانی‌ از بابت درز و فروش اطلاعات خود داشته باشند یا خیر اظهار کرد: «باید گفت که به دلیل تحریم‌ها و اینکه شرکت‌های ارایه دهنده در ایران مستقر نیستند، معمولا اطلاعات ایرانی ها برای فروش قرار داده نمی شود اما قطعا با توجه به توسعه ماشین لرنینگ در آینده شاهد این موضوع خواهیم بود.»

وی افزود: «فرض بگیرید شرکت اپل با توجه به اطلاعات من که می داند بین ۲۵ تا ۴۰ ساله هستم یک سری تبلیغات را به نمایش می گذارد. واضح است که این تبلیغات یا برای ایرانی‌ها نمایش داده نمی‌شود یا به دلیل تحریم ها کارایی خاصی برای طرفین نخواهد داشت، پس با این شرایط می بینیم که تاثیری بر دنیای ایرانی‌ها نخواهد داشت. به هرحال باید در نظر گرفت اطلاعات ذکر شده همچنان در حال ذخیره شدن هستند و در زمان مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرند.»

این کارشناس ادامه داد: «دلیل دوم اینکه به دلیل تایپ فارسی توسط کاربران ایرانی، و اینکه ماشین لرنینگ‌ها خیلی در بخش فارسی توسعه داده نشده‌اند. البته این موضوع صرفا برای متون نوشتاری است ولی فیلم و عکس را به راحتی می توان دید و تحلیل کرد.»

پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی بیان کرد: «با تمام این شرایط ایرانی‌ها در معرض خطر کمتری از بابت افشای اطلاعات خود هستند گرچه که این امر مقطعی است. در نتیجه با توجه به همه این موضوعات کاربران لزوما بایست قرارداد امنیتی هر نرم افزاری که استفاده می کنند را قبل از تایید مطالعه کنند و به‌طور کلی سواد آی.تی خود را ارتقا دهند.»
ارسال نظر