ماسک ها چگونه بر رفتار غیرکلامی ما تأثیر می‌گذارند؟

فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، خبرگزاری دانا ، سرویس سبک زندگی ؛ این روزها که ماسک های بهداشتی جزء جدایی ناپذیر زندگی ما در دوران کرونا شده و باعث شده اند ارتباطات غیرکلامی ما که از طریق لبخند و میمیک چهره بوده است تحت الشعاع قرار بگیرند .

در برقراری ارتباط غیرکلامی ، شرایط و موقعیت بسیار مهم هستند . انتظارات ، تجربیات و تعصبات ما همگی در نحوه ی ارزیابی دیگران و همچنین در تفسیر پیام های ظریف زبان بدن نقش دارند .

تصور کنید اگر در دوران قبل از کوید 19 به بانک یا فروشگاهی می‌رفتید و شخصی را با ماسک مشاهده می‌کردید ؛  ممکن بود فکر کنید آن شخص در آن مکان در حال سرقت است  و یا شاید دچار بیمار سختی است که برای حفظ ایمنی خود ناگزیر است از ماسک استفاده کند . اما الان اگر شخصی باشید که معتقدید ماسک جنبه ی حفاظتی دارد ( حفاظت از خود و دیگران ) احتمالاً نسبت به شخصی که ماسک زده است ، دید مثبت و خوبی خواهید داشت .

بنابراین شرایط محیطی  به خودی خود می‌توانند بر درک شخصی و نحوه ی واکنش های ما تأثیر بگذاردن .

هنگام برقراری ارتباط غیرکلامی ، از کنار هم قرار دادن نشانه های مختلف ، می‌شود یک برداشت کلی به دست آورد . به عنوان مثال ما از  حالت بدنی افتاده ی فرد ، آرام راه رفتن و صدای آرام او ؛ غم و اندوه را برداشت می‌کنیم . این موضوع در مورد صورت هم صدق می‌کند ؛ اما ماسک زدن فقط نیمه ی بالایی صورت را برای ما باقی می‌گذارد و  شناسایی احساسات دیگران را برایمان دشوار و یا در برخی مواقع ناممکن  می‌کند .

واضح است که ما برای جلوگیری  از ابتلا به ویروس ، کمتر در مکان های عمومی درگیر تعاملات اجتماعی می‌شویم اما نداشتن زبان بدن یا به طور خاص نشانه های ارتباط غیرکلامی خیلی بیشتر می‌تواند مانع از بروز خود اجتماعی ما و در نهایت برقراری ارتباط مؤثر شود .

لبخند زدن که یکی از عناصر اصلی بیان احساسات مثبت است ، با ماسک زدن از بین می‌رود . بسیار دشوار است که احساسات دیگران را بدون دیدن دهانشان بفهمیم یا بتوانیم حدس و تخمین بزنیم که آیا در  وضعیت مطلوبی برای برقراری ارتباط هستند یا خیر ؟!

پس ماسک ها نشانه های ارتباطات کلامی را  پنهان می‌کنند . بنابراین چه چیز دیگری باقی می‌ماند ؟!

با وجود ماسک هم چشم های ما کاملاً واضح دیده می‌شوند و راه خوبی برای برقراری ارتباط هستند . از چشم ها غافل نباشیم . البته تفسیر نشانه های غیرکلامی از طریق چشم ها به تنهایی و بدون دیدن بقیه صورت کار راحت و آسانی نیست ، اما توجه دقیق به چشم ها یکی از بهترین و مهم ترین راه های ارتباطی غیرکلامی هنگام مواجهه با دیگران در مکان های عمومی هستند که می‌توانیم از آنها برای برقراری ارتباط مؤثر با دیگران بهره مند شویم .