چگونه بعد از کرونا حس بویایی خود را بهبود ببخشیم؟

نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ بر مبنای تجربیات و مشاهدات پزشکان متخصص و دست اندرکاران علوم اعصاب، این روزها فقدان حس بویایی و احتمال وقوع سکته مغزی در بیماران مبتلا به COVID-۱۹ و نیز افراد بهبود یافته از بیماری حتی پس از برطرف شدن علائم اصلی بیماری به یک دغدغه جدی و مهم تبدیل شده است.

دوران ابتلا به کرونا با تمام علائم و عوارض وحشتناکش در حوزه های تنفسی، گوارشی و ... که بگذرد، تازه علائمی بروز می کند که نشان می دهد این بیماری نمی خواهد به همین سادگی ها دست از سر میزبانانش بردارد. مواردی همچون ریزش مو و اختلالات بویایی و چشایی که بسیاری از مبتلایان به کرونا حتی پس از بهبود کامل از این بیماری، از آنها رنج می برند. عوارضی که در برخی موارد باعث کلافه شدن فرد و حتی افسرده شدن او می شود.

بعد از شیوع کرونا گزارش‌های متعددی درباره از بین رفتن حس بویایی در بسیاری از مبتلایان بهبود یافته ارائه شد. تحقیقات نشان می‌دهند که یکی از عوارض کرونا از بین رفتن حس بویایی است. پزشکان «تمرین بویایی» را برای بیمارانی که دچار مشکلات بویایی طولانی شده‌اند توصیه می‌کنند.

 از بین رفتن حس بویایی می‌تواند مشکل آفرین باشد و مستقیم‌ترین اثرش ممکن است حس نکردن طعم غذاها باشد که تجربه‌ای عذاب‌آور است. برخی دیگر از مبتلایان به کرونا از اختلال «پاروزمیا» گلایه دارند که یک اختلال ناراحت کننده است که باعث ایجاد بوی جدید و معمولاً ناخوشایند می‌شود.

 در یک تحلیل منتشر شده در سال گذشته مشخص شد که حدود 77 درصد از کسانی که به کووید-19 مبتلا شده‌اند، در اثر عفونتی که تجربه کرده‌اند حس بویایی خود را از دست داده‌اند. درمان توصیه شده برای این شرایط آموزش بویایی است. اما دقیقاً چگونه این کار را  چگونه باید انجام داد؟

عجله نکنید

کووید ۱۹ یک ویروس جدید با مکانیزم رفتاری و تأثیری متفاوت از سایر کرونا ویروس هاست. در مقابل تنفس دردناک، تب بالا و سرفه‌های خشک از دست رفتن حس بویایی و چشایی از نشانه‌های دیگر ابتلا به این بیماری است، کاهش حس بویایی در مبتلایان به کووید ۱۹ بنا بر شدت و ضعف میزان عفونت متفاوت است و عامل اصلی آن التهاب عصب بویایی در اثر عفونت‌های حاد ویروسی است.

البته این اختلال کوتاه مدت است و در نهایت بعد از ۴ تا ۱۲ هفته از زمان بهبود نشانه‌های بیماری حس بویایی‌تان برمی گردد. پس صبور باشید. زمان بازگشت این حس در بعضی از افراد کرونایی ۲ تا ۳ هفته بعد از بهبود است و در برخی تا ۳ ماه و در بعضی بیماران نیز تا حدود یک سال طول می‌کشد.

دکتر مریم دلشادطهرانی که بر روی اختلالات بویایی ناشی از کرونا تحقیق کرده، در این‌باره اظهار کرد: از بین رفتن بویایی و چشایی از علائم ابتلای انسان به بیماری کرونا ویروس محسوب شده و علت آن هم حمله ویروس به اعصاب بویایی بوده و در اکثر موارد برگشت پذیر است.

وی ادامه داد: اگر فردی دچار اختلال بویایی شود و هیچ علامت دیگری از کرونا نداشته باشد، باید ۱۰ روز در قرنطینه بماند؛ اما لازم نیست تا زمان برگشت بویایی به قرنطینه ادامه دهد، چون در بعضی موارد برگشت بویایی تا چندین ماه طول می‌کشد، اما این فرد دیگر ناقل نیست.

این پزشک که در حوزه اختلالات بویایی و چشایی ناشی از ابتلا به کروناویروس تحقیق کرده به راه های درمانی این عارضه اشاره کرد و بهترین راه را فیزیوتراپی بویایی دانست و افزود: در این روش باید چند رایحه به صورت روزانه توسط فرد بو شوند. روزی دو بار و هر بار به مدت ۲۰ الی ۳۰ ثانیه و بین بو کردن هر کدام از این رایحه‌ها ۲۰ ثانیه فاصله بدهیم.

 وی، چهار رایحه شایع و مناسب برای این فیزیوتراپی را رایحه لیمو، اکالیپتوس، گل محمدی، گل رز یا گلاب و میخک بیان کرد و افزود: افراد می‌توانند اسانس این رایحه را تهیه کرده و هر روز بو کنند. این کار باید روزانه انجام شده و استمرار داشته باشد. بو کردن عطر، ادکلن و دارچین هم موثر است.

 او به راه‌های درمانی دیگری نیز اشاره کرد و گفت: شستشوی بینی با وسایل مخصوص از جمله راهکارهای درمانی حس بویایی است که باید به صورت روزانه انجام شود. استفاده از دهان‌شویه و نیز استعمال پماد ویتامین A در کنار بینی نیز بسیار موثر است. در مقالات اخیر ذکر شده است که مصرف روزانه زینک و  امگا ۳ و نیز B  کمپلکس هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.

دلشادطهرانی در ادامه، استفاده از اسپری‌های بینی حاوی کورتون مثل نازونکس یا فلوتیکازون را نیز توصیه کرد و گفت: استفاده از اسپری اکسی متازولین نیز موثر است، اما باید دقت داشت که مصرف این اسپری ها حتما تحت نظر پزشک صورت گیرد. در برخی موارد مصرف کورتون خوراکی یا تزریقی هم موثر بوده است.

وی رعایت بهداشت دهان و دندان را اکیدا توصیه کرد و افزود: خمیردندان‌های دارچینی در برخی موارد موثر بوده است و افراد می‌توانند با مسواک نرم و خمیردندان دارچینی روی زبانشان را مسواک کنند. آب نبات‌های سرد بدون قند با طعم لیمو، نعنا و اکالیپتوس نیز تاثیرگذار است و مصرف سیگار و قلیان و مواد مخدر می‌تواند این علائم را تشدید کند و در آخر مهمترین کار این است که فرد امیدوار به بهبود و برگشت پذیری حس بویایی و چشایی باشد و این کارها را هر روز و به صورت مستمر انجام دهد.