خواص شگفت‌انگیز چای سبز باعث شده بعضی از افراد در نوشیدن آن زیاده‌روی کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد چای سبز در روز ممکن است با بعضی از عوارض جانبی همراه باشد.
همیشه و همه جا شنیده‌ایم که چای سبز یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های روی زمین است. این چای حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام اپی‌گالوکاتچین است که می‌تواند با بیماری‌های مختلف مثل سرطان، بیماری قلبی و اضافه وزن مبارزه کند. خواص شگفت‌انگیز چای سبز باعث شده بعضی از افراد در نوشیدن آن زیاده‌روی کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد چای سبز در روز ممکن است با بعضی از عوارض جانبی همراه باشد. در این مقاله قصد داریم ۱۶ عارضه‌ی جانبی زیاده‌روی در مصرف چای سبز را با هم بررسی کنیم. همچنین میزان مجاز مصرف چای سبز در روز و لیست افرادی که نباید این چای را بنوشند، در اختیارتان قرار می‌دهیم. تا پایان مقاله در کنار ما باشید.
مضرات زیاده‌روی در مصرف چای سبز
نوشیدن مقدار زیادی چای سبز می‌تواند باعث بعضی از عوارض جانبی شود که در ادامه آورده شده‌اند.
۱. اپی‌گالوکاتچین چای سبز می‌تواند باعث آنمی و فقر آهن شود
کمبود آهن و سطح پایین هموگلوبین در خون علت کم‌خونی یا آنمی محسوب می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که نوشیدن مقدار زیادی چای سبز در روز ممکن است باعث کمبود آهن و در نتیجه کم‌خونی شود. کاتچین موجود در چای سبز به نام اپی‌گالوکاتچین به آهن می‌چسبد.
این موضوع باعث می‌شود اثرگذاری اپی‌گالوکاتچین به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان بالقوه کاهش پیدا کند و جذب آهن هم مسدود شود. پزشکان توصیه می‌کنند افراد مبتلا به بیماری التهابی روده که مکمل آهن مصرف می‌کنند، از نوشیدن چای سبز اجتناب کنند. پس نتیجه می‌گیریم که اپی‌گالوکاتچین از طریق مسدود کردن جذب آهن باعث کمبود آهن و آنمی می‌شود.
۲. کافئین آن می‌تواند با بعضی از داروها تداخل پیدا کند
کافئین محرک سیستم عصبی به شمار می‌رود. به همین دلیل بعد از نوشیدن چای سبز انرژیتان افزایش پیدا می‌کند. اگر دارو مصرف می‌کنید، با نوشیدن مقدار زیادی چای سبز ممکن است دچار بعضی عوارض جانبی شوید. کافئین در بدن تجزیه و خارج می‌شود. بعضی از داروها مثل آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله نورفلاکسین، داروهای بیهوشی مثل میدازولام و قرص‌های ضدبارداری مانع از تجزیه‌ی کافئین می‌شوند.
در نتیجه کافئین در بدن باقی می‌ماند و منجر به کرختی، بی‌قراری، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقات ضربان قلب نامنظم (آریتمی) می‌شود. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین چای سبز از متابولیسم کلوزاپین (نوعی داروی ضدروان‌پریشی) جلوگیری می‌کند و مسمومیت با کلوزاپین را به همراه دارد. نتایج نشان می‌دهند که ویتامین کا موجود در چای سبز از اثرگذاری وارفارین (یک داروی ضدانعقاد) جلوگیری می‌کند.
۳. مصرف آن در دوران بارداری ممکن است باعث نقص مادرزادی شود
چندین مطالعه نشان داده‌اند که زیاده‌روی در مصرف چای سبز طی دوران بارداری ممکن است اثرات منفی روی سلامت مادر و جنین داشته باشد. مصرف بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز طی دوران بارداری، افزایش فشار خون مادر را به دنبال دارد. محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین و تانن موجود در چای سبز می‌توانند سطح اسیدفولیک را در بدن کاهش دهند.
اسیدفولیک یک نوع ویتامین ب محلول در آب است که از سقط جنین و نقص مادرزادی جلوگیری می‌کند. علاوه بر این مصرف زیاد چای سبز ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. با این حال به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است. بهتر است خانم‌های باردار قبل از مصرف چای سبز با پزشک خود مشورت کنند.
۴. کافئین چای سبز ممکن است منجر به هیپوکالمی و تشنج شود
هیپوکالمی عارضه‌ای است که منجر به کاهش سطح پتاسیم خون می‌شود. پتاسیم برای انقباض عضلانی و عملکرد پروتئین‌های بدن ضروری است. مصرف بیش از حد چای سبز ممکن است میزان پتاسیم خون را کاهش دهد و منجر به ضعف عضلانی شود. محققان در یک مطالعه از دو بیمار مبتلا به هیپوکالمی درخواست کردند به میزان کمتری چای سبز مصرف کنند.
این کار فقط بعد از چند روز باعث برگشتن سطح پتاسیم خون بیماران به حالت عادی شد. همچنین نشان داده شد که مصرف چای سبز به همراه سایر داروها باعث هیپوکالمی شد. این در حالی است که مصرف چای سبز به‌تنهایی باعث این عارضه نشد.
محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم چای سبز در روز ممکن است احتمال ابتلا به تشنج و تعداد دفعات بروز آن را افزایش دهد. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که کافئین خطر تشنج را بالا می‌برد؛ با این حال به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
. عصاره‌ی چای سبز ممکن است برای کبد سمی باشد
بسیاری از افراد چای سبز را برای کاهش وزن و بهره بردن از خواص آن برای سلامتی مصرف می‌کنند. اما مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد چای سبز اثرات معکوسی دارد و به کبد آسیب می‌رساند. اپی‌گالوکاتچین موجود در چای سبز ۱۰ درصد از عصاره‌ی چای سبز را تشکیل می‌دهد. میزان زیاد اپی‌گالوکاتچین ممکن است منجر به مسمومیت با میتوکندری و احتمالا مسمومیت کبدی شود.
۶. ممکن است منجر به مسمومیت با کافئین شود
مصرف بیشتر از ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز ممکن است منجر به مسمومیت با کافئین شود. مسمومیت با کافئین معمولا با علائمی مثل سردرد، حالت تهوع، استفراغ، لرز و تپش قلب خود را نشان می‌دهد. مصرف دوز بالاتری از کافئین ممکن است منجر به کاهش فشار خون شود. کسانی که به کافئین حساسیت دارند، ممکن است با مصرف دوز پایین‌تر کافئین هم دچار مسمومیت با کافئین شوند.
حواستان به قرص کافئین باشد، چون این قرص حاوی دوز بالاتری از کافئین است. مصرف این قرص ممکن است باعث فیبریلاسیون دهلیزی و حتی در بعضی از موارد مرگ شود. گفته می‌شود که کافئین برای درمان انواع سردرد از جمله میگرن مفید است. دوز و ضرورت مصرف کافئین برای درمان سردرد باید توسط پزشک مشخص شود.
۷. کافئین چای سبز ممکن است عملکرد تیروئید را مختل کند
کاتچین‌های چای سبز به کاهش خطر ابتلا به سرطان تیروئید شناخته می‌شوند. با این حال زیاده‌روی در مصرف چای سبز ممکن است باعث اختلال در عملکرد تیروئید شود. محققان در مطالعه‌ی حیوانی انجام شده روی موش‌های صحرایی به این نتیجه رسیدند که مصرف چای سبز در دوران بارداری ممکن است باعث کاهش وزن جنین شود.
مطالعه‌ی انجام شده در مرکز ملی سرطان در ژاپن نشان داد که مصرف چای سبز ممکن است احتمال ابتلا به سرطان تیروئید را در خانم‌هایی که در دوران پس از یائسگی قرار دارند، بالا ببرد.
۸. کافئین چای سبز ممکن است باعث ضعف استخوان‌ها شود
بنیاد ملی پوکی استخوان هشدار می‌دهد که مصرف زیاد چای سبز ممکن است مانع از جذب کلسیم شود. نتایج مطالعات انجام شده روی انسان‌ها و موش‌های صحرایی نشان می‌دهند که مصرف زیاد چای سبز خطر شکستگی استخوان‌ها را افزایش داده و تراکم آن‌ها را کاهش می‌دهد.
همچنین ممکن است منجر به پوکی استخوان در افراد مسن شود. چندین مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که فلاونوئیدهای چای سبز به‌شدت برای استخوان‌ها مفید هستند. با این وجود زیاده‌روی در مصرف این چای ممکن است به رشد و تراکم استخوان‌ها آسیب برساند.
۹. کافئین چای سبز ممکن است باعث اضطراب و بی‌خوابی شود
۱۰. ممکن است از انعقاد خون جلوگیری کند
انعقاد خون فرآیندی است که باعث تشکیل لخته‌ی خون می‌شود و از خونریزی شدید در نتیجه‌ی جراحت جلوگیری می‌کند. وارفارین یک داروی ضدانعقاد است که برای درمان لخته‌های ایجاد شده در خون تجویز می‌شود و به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته کمک می‌کند.
دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین موجود در چای سبز ممکن است فعالیت وارفارین را مسدود کند. تحقیقات نشان می‌دهند که کافئین مانع از متابولیسم وارفارین می‌شود. بنابراین افرادی که وارفارین مصرف می‌کنند، باید از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی‌های غنی از کافئین مانند عصاره‌ی چای سبز یا مصرف زیاد چای سبز خودداری کنند.
۱۱. ممکن است باعث سوزش سر معده شود
سوزش سرمعده یک مشکل گوارشی است که به دلایل مختلفی از جمله استعمال دخانیات، چاقی، عادت‌های غذایی بد و مصرف زیاد چای سبز رخ می‌دهد. دانشمندان ژاپنی به این نتیجه رسیده‌اند که داشتن سبک زندگی غیرفعال زمانی که با مصرف بیش از حد چای سبز همراه شود، ممکن است احتمال ابتلا به سوزش سرمعده را افزایش دهد. یک مطالعه‌ی دیگر روی افراد آسیایی نشان داد که ترکیب موجود در چای سبز به نام «تئوفیلین» ممکن است باعث رفلاکس اسید معده شود.
۱۲. کافئین چای سبز ممکن است باعث درد و ناراحتی معده شود
کافئین ملین است. مصرف بیشتر از سه فنجان چای سبز در روز ممکن است منجر به اسهال شود. عصاره‌ی چای سبز حاوی دوز بالاتری از کافئین است و ممکن است درد معده، زردی (یرقان) و ادرار تیره را به همراه داشته باشد.
۱۳. ممکن است باعث تکرر ادرار شود
علت تکرر ادرار به غیر از نوشیدن مقدار زیادی آب می‌تواند زیاده‌روی در مصرف چای سبز باشد. کافئین موجود در چای سبز ادرارآور است و منجر به تکرر ادرار می‌شود. بنابراین از زیاده‌روی در مصرف چای سبز، به‌ویژه قبل از خواب اجتناب کنید.
۱۴. ممکن است باعث ناباروری در مردان شود
پلی‌فنول‌های چای سبز خواص درمانی دارند. اما دوز بالاتر این ترکیب‌ها ممکن است ناباروری در مردان را به دنبال داشته باشد. در یک مطالعه‌ی حیوانی روی موش‌های صحرایی نشان داده شد موش‌هایی که عصاره‌ی چای سبز را به مدت ۲۶ روز مصرف کردند، دچار کاهش سطح تستوسترون، تولید اسپرم و تحرک اسپرم شدند. مصرف زیاد کافئین ممکن است به DNA اسپرم آسیب برساند و اثرات منفی روی دستگاه تناسلی مردان داشته باشد.
۱۵. ممکن است دندان را لکه‌دار کند
اگر بعد از سفید کردن (bleaching) دندان‌ها چای سبز بنوشید، ممکن است دندان‌هایتان دچار لکه شوند. البته هیچ تحقیق علمی در این زمینه انجام نشده است و شواهد غیرعلمی به این اثر منفی چای سبز پی برده‌اند.
۱۶. باعث حالت تهوع می‌شود
بعضی از ترکیبات موجود در چای سبز ممکن است باعث حالت تهوع شوند؛ به‌ویژه زمانی که چای سبز به مقدار زیاد یا با معده‌ی خالی مصرف شود. تانن چای سبز مسؤول طعم تلخ این چای است. خاصیت قابض تانن می‌تواند بافت‌های دستگاه گوارش را تحریک کند و به‌طور بالقوه منجر به علائم آزاردهنده‌ای مثل حالت تهوع و معده‌درد شود.
اینکه چه مقدار از چای سبز باعث این علائم می‌شود، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افراد حساس‌تر ممکن است این علائم را فقط بعد از نوشیدن یک تا دو فنجان (۲۴۰ تا ۲۸۰ میلی‌لیتر) چای سبز تجربه کنند، در حالی که افراد دیگر ممکن است بتوانند پنج فنجان (یک و نیم لیتر) چای سبز بنوشند و هیچ عارضه‌ی جانبی را تجربه نکنند.
اگر بعد از نوشیدن چای سبز علائم ذکر شده را تجربه کردید، میزان چای سبز مصرفی خود را کاهش دهید. می‌توانید با چای سبز یک ماده‌ی غذایی بخورید یا کمی شیر به آن اضافه کنید.
در طول روز چه مقدار چای سبز بنوشیم؟
حالا که با عوارض مصرف بیش از حد چای سبز آشنا شدید، حتما برایتان این سؤوال پیش آمده که میزان مجاز مصرف چای سبز در روز چقدر است؟ بهترین کار این است که بیشتر از دو تا سه فنجان چای سبز در طول روز ننوشید. روزانه بیشتر از ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف نکنید.
حتی اگر چای سبز بدون کافئین مصرف می‌کنید، بیشتر از دو تا سه فنجان چای سبز در طول روز فراتر نروید. مطالعات عنوان می‌کنند که مصرف ۳۳۸ میلی‌گرم اپی‌گالوکاتچین در روز می‌تواند برای بزرگسالان بی‌خطر باشد. برای اینکه از میزان کافئین و اپی‌گالوکاتچین موجود در یک فنجان چای سبز آگاه شوید، برچسب ارزش غذایی روی جعبه‌ی چای سبز را بررسی کنید.
چه کسانی نباید چای سبز مصرف کنند؟
افراد زیر باید از مصرف چای سبز خودداری کنند.
- خانم‌های باردار
- افرادی که وارفارین یا هر داروی دیگری را مصرف می‌کنند.
- افرادی که دچار مشکلات گوارشی هستند.
- افرادی که خطر ابتلا به سرطان مثانه در آن‌ها بالا است.
- قصد دارید در یک ساعت آینده بخوابید.
کلام پایانی
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که چای سبز برای سلامتی بدن بسیار مفید است. به همین دلیل بسیاری از افراد بدون اینکه از عوارض آگاهی داشته باشند، در نوشیدن چای سبز زیاده‌روی می‌کنند. اگر بیش از حد چای سبز مصرف کنید، دچار بعضی عوارض جانبی از جمله تکرر ادرار، ناراحتی و درد معده، سوزش سرمعده و… می‌شوید. مصرف چای سبز به زنان باردار و شیرده، افراد مبتلا به بی‌خوابی و فشار خون بالا توصیه نمی‌شود. اگر مطمئن نیستید که مصرف چای سبز برای شما بی‌خطر است یا نه، با پزشک مشورت کنید.
