تزریق واکسن کرونا احتمال ابتلا به وضعیت شدید بیماری و مرگ ومیر را کاهش می‌دهد، اما به صفر نمی‌رساند، بنابراین به منظور جلوگیری از بیماری، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا به ویژه قبل از واکسیناسیون ۷۰ درصد جامعه، نباید کاهش یابد.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ واکسیناسیون در کنار رعایت اصول بهداشتی تنها راهکار فروکش کردن تب کرونا است؛ راهکاری که نتایج آن در کاهش قابل توجه تعداد فوتی‌ها و بستری‌های کشور طی یک ماه اخیر دیده می‌شود.
دکتری فیزیولوژی پزشکی گفت: تزریق واکسن کرونا احتمال ابتلا به وضعیت شدید بیماری و مرگ ومیر را کاهش می‌دهد، اما به صفر نمی‌رساند، بنابراین به منظور جلوگیری از بیماری، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا به ویژه قبل از واکسیناسیون ۷۰ درصد جامعه، نباید کاهش یابد.
محمدرضا رئوفی افزود: همه اصول بهداشتی مقابله با کرونا حتی پس از تزریق دز سوم واکسن نیز باید تداوم یابد. این ویروس دائما جهش یافته و احتمال می‌رود برخی سویه‌ها به رغم تزریق واکسن بتوانند از سیستم ایمنی بدن فرار کنند.
وی ادامه داد: همچنین همه جهش‌های ویروس کرونا قابل شناسایی نبوده و انتظار می‌رود شماری از جهش‌ها در برخی کشورها معرفی نشوند، بنابراین رعایت ضوابط بهداشتی مقابله با کرونا پس از تزریق واکسن نیز در شرایط فعلی کشور باید ادامه داشته باشد.
رئوفی توضیح داد: با اتمام واکسیناسیون سراسری و کاهش شیوع بیماری در کشور به تدریج رعایت این ضوابط می‌تواند کاهش یابد، اما امروز این پروتکل‌ها قبل و بعد از واکسیناسیون نباید تغییر کند.
این استاد علوم پزشکی همچنین یادآور شد: براساس مشاهدات بیمارستانی، بیماران بستری به خصوص در بخش مراقبت‌های ویژه و همچنین جانباختگان ناشی از کرونا از واکسن‌نزده‌ها بودند و در برخی کشورها که واکسیناسیون به اتمام رسیده، آمار ابتلا، بستری و همچنین فوت ناشی از کووید۱۹ با کاهش قابل‌توجهی همراه شده است.
وی تصریح کرد: در طول تاریخ بشریت، واکسن‌های متعدد توانست مانع از شیوع بیماری‌های مختلف همچون فلج اطفال و وبا شود و بدون شک واکسن کرونا نیز به تدریج می‌تواند مانع از شیوع بیماری و ریشه‌کن شدن کووید۱۹ شود.
این دکتری فیزیولوژی پزشکی با اشاره به جهش‌های مداوم در این ویروس خاطرنشان کرد: هر ساله یک ورژن جدید از واکسن آنفلوآنزا تولید شده و می‌تواند شخص را در برابر واریانت‌ها ایمن کند، این رویداد در رابطه با واکسن کووید۱۹ هم می‌تواند اتفاق افتد، متناسب با سویه‌های جدید ویروس کرونا واکسن‌های جدید ساخته شده و در دزهای آتی استفاده خواهد شد.
رئوفی همچنین در خصوص این پرسش که «آیا دز یادآور واکسن کرونا باید با ۲ دز تزریق شده یکسان باشد» گفت: برند دز سوم واکسن کرونا باتوجه به ۲ دز پیشین تعیین می‌شود. به عنوان مثال، در صورت استفاده از ۲ دز واکسن سینوفارم یا برکت، می‌توان برای دز سوم (یادآور) از واکسن آسترازنکا، فایزر، مدرنا یا جانسون اند جانسون استفاده کرد.
وی ادامه داد: اما در صورت استفاده از ۲ دز واکسن آسترازنکا، فایزر یا اسپوتنیک-وی، نباید در دز یادآور از واکسن‌های ضدویروس اینکتیو (غیرفعال) اعم از برکت یا سینوفارم استفاده شود، زیرا واکسن‌های معادل اثربخشی را افزایش خواهد داد.
مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق واکسن کرونا
واکسیناسیون افراد علیه کروناویروس می تواند با بروز واکنش یا عوارض جانبی در بدن همراه باشد که این امر رعایت برخی نکات، پیش از اقدام به تزریق واکسن و پس از آن را ضروری می‌کند.
متخصصان بر این باورند که ابتلا به نوع خفیف بیماری پس از واکسیناسیون یا بروز عوارض جانبی ناشی از آن، غیرمنتظره نیست و نباید افراد را از انجام واکسیناسیون منصرف کند.
دکتر شاشانک جوشی، عضو کارگروه بیماری کووید-۱۹ در ایالت ماهاراشترا در هند گفت: هر دو واکسن مورد استفاده در این کشور شامل واکسن کوواکسین و کوویشیلد کاملا ایمن هستند و بروز عوارض جانبی جزئی نه تنها برای این واکسن های خاص، بلکه هر واکسن دیگری مورد انتظار است.
روزنامه "ایندین اکسپرس" در گزارشی تازه به برخی مراقبت‌ها و ملاحظات ضروری و دستورالعمل‌های لازم مرتبط با واکسیناسیون اشاره کرده که به شرح زیر است:
ملاحظاتِ پیش از واکسیناسیون
- در صورتی که فردی به دارو حساسیت دارد لازم است با پزشک مشورت کرده و توضیحات ضروری را دریافت کند. در چنین شرایطی باید فاکتور شمارش کامل خون یا هموگرام با عنوان اختصاریِ CBC (به مفهوم اطلاعات کلی درخواستی پزشک درباره سلول‌های خون بیمار)، پروتئین واکنش پذیر سی (CRP) یا ایمونوگلوبولین-ای (IgE) تحت نظر پزشک بررسی شود.
- پیش از واکسیناسیون فرد باید غذای کافی و داروی تجویزی را مصرف کند. تا حد امکان آرامش داشته باشد و لازم به ذکر است که مراجعه به مشاور برای افرادی که مضطرب هستند، کمک کننده است.
- افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا باید شرایط جسمی خود را با مشورت پزشک تحت کنترل داشته باشند. بیماران مبتلا به سرطان، به ویژه بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار دارند نیز باید طبق توصیه های پزشک و تحت نظر متخصص عمل کنند.
- همچنین به افرادی که به عنوان بخشی از روند درمان کووید-۱۹ پلاسما یا آنتی بادی مونوکلونال دریافت کرده اند یا افرادی که در یک ماه و نیم گذشته آلوده شده‌اند، توصیه می شود که در حال حاضر واکسن تزریق نکنند.
ملاحظاتِ پس از واکسیناسیون
ضرورت دارد فرد واکسینه شده پس از تزریق در مرکز درمانی تحت کنترل باشد تا از هر گونه واکنش شدید آلرژیک مصون بماند و پس از آنکه تشخیص داده شد که بدن به واکسن حساسیت نشان نداده، فرد می تواند محل را ترک کند.
- عوارض جانبی مانند احساس درد در محل تزریق و تب شایع است و جای نگرانی نیست. برخی عوارض جانبی دیگر مانند لرز و خستگی نیز ممکن است مشاهده شود اما طی چند روز برطرف می شود.
یک توصیه ضروری
واکسن به سیستم ایمنی بدن می آموزد که چگونه عامل تهدید کننده خارجی را شناسایی کرده و با آن مقابله کند. به طور معمول چند هفته بعد از واکسیناسیون، بدن از ایمنی کافی در برابر ویروس برخوردار می شود و این بدان معنی است که ممکن است فرد طی چند روز پس از واکسیناسیون به ویروس آلوده شود زیرا بدن فرصت کافی برای ایجاد ایمنی در برابر بیماری را نداشته است.
بنابراین نکات پیشگیری از ابتلا به بیماری باید حتی پس از واکسیناسیون رعایت شود. استفاده از ماسک، رعایت بهداشت دست و حفظ فاصله فیزیکی در مکان های عمومی نباید به دلیل تزریق واکسن کنار گذاشته شود.
