در اولین روزهای پاندی کرونا ضدعفونی سطوح برای جلوگیری از انتقال بیماری خیلی جدی گرفته می شد اما نتایج مطالعات جدید نشان می‌دهد که سطوح عامل مهمی در انتشار ویروس کرونا نبوده و ترشحات تنفسی افراد مبتلا و حضور در مراکز شلوغ و پُرجمعیت همچنان از مهم‌ترین راه‌های انتقال این ویروس است.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ سازمان جهانی بهداشت مدتی پیش اعلام کرد نتایج تازه‌ترین تحقیقات ثابت نکرده که احتمال انتقال ویروس کرونا به انسان از طریق دست زدن به اجسام مختلف، مثلا به دستگیره در، کیبورد کامپیوتر و نظایر آن وجود دارد. به تازگی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا نیز یافته‌های علمی اخیر را تأیید کرده و گفته خطر ابتلا به ویروس کرونا از روی سطوح کم است.
سال گذشته همین موقع بود که اغلب مردم جهان نگران انتقال ویروس کرونا از طریق سطوح و اشیا بودند، مردم برای خرید دستکش‌‌‌های یک‌بار مصرف و همچنین مواد ضدعفونی‌کننده به داروخانه‌ها روی آوردند و این اقلام برای مدتی نایاب شد. حالا در آخرین مقالات علمی آمده که انتقال ویروس کرونا از سطوح نادر است؛ جامعه پزشکی به مردم توصیه می‌کرد بسته‌ها، مواد غذایی، اسباب‌بازی، تلفن همراه، کارد و چنگال و انواع سطوح را ضدعفونی کنند، اما با گذشت بیش از یکسال از همه گیری ویروس کرونا در جهان، دانشمندان و محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کووید ۱۹ عمدتا از طریق سطوح و مواد غذایی منتقل نمی‌شود.
منشأ بررسی احتمال انتقال از سطوح
ماجرا از مقاله‌ای شروع شد که تیر گذشته در مجله پزشکی لنست منتشر شد، در این مقاله آمده بود که احتمال انتقال کووید۱۹ از طریق سطوح بی‌جان بسیار ناچیز است و فقط در مواردی که فرد آلوده روی سطح سرفه یا عطسه کند و شخص دیگری بلافاصله پس از سرفه یا عطسه آن سطح را لمس کند، احتمال انتقال وجود دارد.
همچنین در این گزارش گفته شده که اگرچه ضدعفونی دوره‌ای و استفاده از دستکش به‌ویژه در بیمارستان از اقدام‌های احتیاطی منطقی است، اما سطوح آلوده که ساعت‌ها با حامل آلوده در تماس نبوده‌اند، خطر انتقال قابل اندازه‌گیری در محیط‌های غیربیمارستانی ندارند.
حسین کیوانی ویروس شناس در پاسخ به این سوال که آیا سطوح می توانند یکی از راه های اصلی انتقال ویروس کرونا باشد، اظهار داشت: در ابتدای شیوع این بیماری اعلام شد که سطوح از راه های مهم انتقال ویروس کرونا است و تصور می شد ویروس از این طریق به راحتی و به سرعت می تواند، منتشر شود اما مطالعات چند ماه گذشته اثبات کرد که سطوح راه خیلی مهمی برای انتشار ویروس نیستند.
وی یادآور شد: هرچند انتقال ویروس کرونا از طریق سطوح منتفی نیست، اما یک راه اصلی برای انتشار ویروس کرونا محسوب نمی شود به عبارتی اهمیت این موضوع به عنوان راه انتقال ویروس کمتر شده است.
این ویروس شناس با یادآوری این که در این شرایط الزامی به استفاده از دستکش نیست، گفت: مردم نباید نگران این موضوع باشند که به هر سطحی دست می زنند، سبب آلودگی آنها می شود.
کیوانی تاکید کرد: الزامی وجود ندارد که مردم از دستکش استفاده کنند یا این که دست به هر جایی می زنند دچار ترس و نگرانی، ابتلا به کرونا شوند.
وی خاطرنشان کرد: ترشحات تنفسی افراد مبتلا و حضور در مراکز شلوغ و پرجمعیت همچنان از مهم ترین راه انتقال ویروس کرونا است و مردم باید از حضور در مکان های پرتردد خودداری کنند.
کیوانی افزود: مردم باید شستن مرتب دست ها، استفاده از ماسک و فاصله گذاری اجتماعی را همچنان رعایت کنند تا از آسیب های بیماری کرونا در امان باشند.
خطر ابتلا به کرونا از سطوح فروشگاه‌ها بسیار کم است
محققان دانشگاه گوئلف در انتاریو کانادا در این مطالعه ۹۵۷ نمونه از چهار سوپرمارکت را در مدت یک ماه مورد بررسی قرار دادند.
نتیجه آزمایش تمامی این نمونه ها از نظر آلودگی به ویروس کرونا مثبت نبود، به عبارت دیگر نتیجه این مطالعه نشان می دهد سطوحی که بیشتر لمس می شود، مثل دسته سبد چرخدار خرید یا درب فریزر، درب ورودی سوپر مارکت هایی که پروتکل های بهداشتی را به خوبی رعایت می کنند، بی خطر است.
دکتر ماریا کورادینی استادیار علوم تغذیه در دانشگاه گوئلف کانادا گفت: ما باور داریم که تمیز کردن و ضد عفونی کردن سطوحی که عمومی است همراه با ماسک زدن به طور آشکاری خطر انتقال این بیماری از سطوح به انسان را کاهش می دهد.
وی افزود: تحقیقات قبلی در مورد همه گیری حاکی از این بود که این ویروس می تواند ساعت ها یا حتی روزها روی سطوح زنده بماند که باعث شد بسیاری از مردم هنگام خرید دستکش دست کنند.
این محقق یادآور شد: در این بررسی نه تنها از دسته سبد چرخ دار خرید و سبدهای خرید، بلکه از دستگاه های کارت خوان و تسمه نقاله میز صندوقدار خرید، سطوح اطراف پیشخوان و دسته های پلاستیکی و فلزی ردر فروشگاه ها نمونه برداری شد سپس محققان در جستجوی آر. آن. ای ویروس کرونا، تست های پی. سی. آر انجام دادند.
کورادینی تصریح کرد: نتیجه تمام این آزمایش ها بدون توجه به زمان و مکان منفی بود.
وی تاکید کرد: نتایج این مطالعه نشان داد در صورتی که فروشگاه ها پروتکل ها ی بهداشتی را به طور مداوم رعایت کنند و به سلامتی کارکنان خود اهمیت ویژه دهند، خطر همه گیری از طریق سطوحی که در فروشگاه ها زیاد با دستان مشتری و کارکنان در ارتباط است، پایین است.
این محقق گفت: نتیجه این مطالعه در حقیقت یافته های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا را تایید می کند. با اینکه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا اعلام کرده بود که انتقال کووید۱۹ از سطوح امکان پذیر است اما این موضوع بعید به نظر می رسد چراکه ویروس کرونا بیشتر از طریق قطره های کوچک بزاق یا از طریق هوای بازدم افراد ناقل منتقل می شود.
این تحقیق در مجله Current Research in Food Science منتشر شده است.
