با گذشت یک سال و ۸ ماه از ورود و همه‌گیری ویروس کرونا به کشور، اکنون وقت آن است که همه جامعه و مسئولان نگاهی اجمالی داشته باشیم به روندها و رویکردهای گذشته و طرحی نو دراندازیم برای مدیریت و زندگی با این ویروس و «هوشمندی» را جایگزین آزمون‌ها و اشتباه‌های گذشته کنیم.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سب زندگی؛ این مساله از آنجا اهمیت خود را نشان می‌دهد که تا اطلاع بعدی، در کنار موضوع اقتصاد، کرونا و پیامدهایش همچنان باید مهمترین اولویت و فوریت کشور باشد.
از طرفی همه همه‌گیرشناسان معتقدند که راهی نه چندان کوتاه برای غلبه تام و تمام بر بیماری حاصل از کرونا در پیش داریم و تا زمانی که حداقل ۸۰ درصد جامعه واکسینه نشده باشند، لازم است شیوه‌نامه‌های بهداشتی همچنان رعایت شود.
به این ترتیب نخستین وجه زندگی و مدیریت هوشمندانه در این شرایط ، تاکید بر رعایت محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و نیز مشارکتی ویژه و همه‌جانبه در طرح واکسیناسیون است. خوشبختانه با رویکرد دولت جدید، نگرانی‌ها از میزان وجود واکسن و سرعت تزریق آن کاهش یافته و لازم است همه اقشار، گروه‌ها، اصناف و افراد ایرانی تزریق هر دو دوز واکسن را سرلوحه کار و زندگی خود قرار دهند.
تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود در میان مدت آثار و پیامدهای منفی ناشی از کرونا کاهش یافته یا به حداقل برسد؛ در این میان موضوع سویه‌های جدید این ویروس همچون گونه لامبدا نیز مطرح است که باید با همه امکانات مانع انتشار آن در کشور و تکرار موج سهمگین پنجم در جامعه شد.
اما از آن سو دولت و دستگاه‌های حاکمیتی لازم است برخی رویه‌ها را بازنگری کرده و از تجربه‌های تلخ و شیرین دولت گذشته بیاموزند؛ چنانچه نشانه‌های مبارک اولیه آن مشخص شده است، نخستین گام باید در هماهنگی و هم‌افزایی واقعی و اصولی همه دستگاه‌های حاضر در ستاد ملی مقابله با کرونا نمود یاید.
برخی ناهماهنگی‌ها و پراکنده‌کاری‌های گذشته در مدیریت و تصمیم‌گیری‌های کرونایی باید هر چه سریعتر برطرف شده و همه سیاستگذاری‌های ملی و محلی منطبق با آخرین نتایج علمی و نیاز عینی جمعیت ۸۰ و چند میلیونی کشور باشد.
همچنین برخی دستورالعمل‌ها و تصمیم‌های گذشته باید مسئولان را به این صرافت انداخته باشد که هرگونه محدودیت بی‌مطالعه، الزاما منتهی به هدف نخواهد شد؛ هوشمندی به این است که از تجربه‌های ناموفق گذشته همچون برخی تعطیلی‌ها و ممانعت از سفرهای بی‌فایده چشم پوشید.
قرنطینه هوشمند راه حل درست مقابله با کرونا
حمید سوری استاد اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت و ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس کارگروه بهداشت و پیشگیری قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا در برنامه «تهران ما سلامت رادیو تهران» درباره سازوکار قرنطینه هوشمند گفت: حدود 1 سال و نیم از آغاز اپیدمی کرونا گذشته است و شرایط سختی به جوامع بشری تحمیل شده و شرایط دوره پسا کرونا بسیار نگران کننده است و از طرفی تاب‌آوری جامعه در حوزه‌های مختلف مثل اقتصاد و روان در حال افول و کاهش است و تمامی جوامع در صدد هستند تا به زندگی عادی بازگردند.
وی با اشاره به اینکه نباید عادی‌انگاری کرد بلکه باید به سمت عادی‌سازی زندگی رفت، اظهار داشت: یکی از این رویکردهای مهم، قرنطینه هوشمند و رویکرد هوشمند برای بازگشت سمت عادی‌سازی زندگی است به نحوی که با در نظرگرفتن سهم خطرها و به مرور زمان به این سمت حرکت کنیم. در هر برنامه ریزی سود و خطر سنجیده می‌شود وقتی کفه ترازو به سمت سود برود بار تحمیلی اپیدمی به جامعه کاهش می یابد. در نتیجه با رویکرد هوشمند سعی می کنیم با برآورد درست خطر ، کفه ترازو را به سمت سود افزایش دهیم و به جای اینکه تمامی مشاغل و مدارس و کارها و مسافرت ها تعطیل شوند با آنها به صورت هوشمند برخورد شود.
سوری خاطرنشان کرد: اینها روش هایی است که در شرایط حاد و در آغاز اپیدمی توجیه پذیر است اما به مرور زمان و پس از یک سال و نیم از آغاز اپیدمی به نفع جامعه نیست و ضرهای هنگفتی را به جامعه تحمیل می کند.
وی بر آغاز فرآیند قرنطینه هوشمند تاکید کرد و اظهار داشت: ما به برنامه ریزی های زمینه ای مثل استفاده از نرم افزار و فناوری برای تکمیل سازی اطلاعات داریم چون این اطلاعات منابع مختلفی دارند که باید جمع آوری شوند و متناسب با شرایط از آنها استفاده کرد چون ممکن است تصمیمات ما فقط ملی نباشند بلکه فقط در سطح یک استان یا شهرستان اتخاذ شوند. امید ما بر این است تا این طرح در تهران ظرف دو هفته آینده عملیاتی شده و به ثمر برسد.
کارت‌های واکسیناسیون هوشمند مانند گذرنامه عمل می‌کنند
رئیس کارگروه بهداشت و پیشگیری قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا در توضیح صدور کارت‌های دیجیتال واکسیناسیون به دو زبان فارسی و انگلیسی گفت: در حال حاضر ترددهای بین المللی در حال انجام است و برای هوشمندسازی نیاز به کارت هایی داریم که مثل گذرنامه عمل کرده و در تمام نقاط دنیا کاربرد داشته باشند و احتمال تقلب در آن وجود نداشته یا بسیار ضعیف باشد. این کارت‌ها برای ترددهای بین المللی پیوستی به گذرنامه خواهند بود و از احتمال ایجاد شرایط پرخطر توسط افراد مختلف، می‌کاهند.
اهمیت همراهی مردم در قرنطینه هوشمند
در ماه‌های گذشته بسیاری از شهروندان به تجربه دریافتند که می‌توان برخی از امور روزمره را بدون حضور فیزیکی و یا حضور حداقلی لازم انجام دهند؛ تنها شرط آن استفاده موثر از تلفن یا ابزارهای دیجیتال است. این تجربه را می‌توان ضمن تدوام در ماه‌های آینده به بخش دائمی زیست در دنیای جدید تبدیل کرد و از مزایای آن بهره گرفت.
همچنین اگر ماسک‌زدن را به عنوان مهمترین نماد شرایط کرونایی در نظر بگیریم، می‌توان از آن و دیگر رفتارهای کرونایی به عنوان مثالی عینی و تجربه شده برای همزیستی با موقعیت‌های دشوار مشابه در آینده درنظر گرفت؛ شرایطی مانند هوای آلوده، دوری از حضورهای غیرضروری در جامعه (همچون سفارش اینترنتی نیازهای خانواده)، کاهش استفاد از وسایل نقلیه بویژه در روزها و ساعات پرترافیک، تغییر در عادت‌های دیداری و مراوده‌های حضوری با دوستان و خانواده، مراعات بهداشت فردی در استفاده از ابزار و مواد مصرفی، خوراکی و نیازهای کسب‌وکار و ... .
به عنوان دو تجربه همگانی، می‌توان نگاهی هوشمندانه انداخت به هفته‌های نخست ابهام و هراس ناشی از کرونا که همه ما در نوع خرید و نوع اجناس دقت و با وسواس از دست‌سازهای غیربهداشتی حذر می‌کردیم.
همین گونه است عادت به شستشوی مرتب دست‌ها بویژه بعد از بازگشت به منزل؛ این رفتارها و عادات لازم است به‌گونه‌ای متعادل همچنان در مشی و روش زیست ما ساری و جاری باشد.
اگر دلتنگی‌های طبیعی روزها و هفته‌های نخست را به یادآوریم، می‌توانیم نوعی از مراوده‌های عاطفی و نیز ارزش دیدارها و رفت‌وآمدها را نیز در نظر داشته باشیم که همسو با شرایط کرونایی بود.
همه ما آموختیم می‌توان بازداری هیجانی و تاب‌آوری را تمرین کنیم و در مقابل شرایط مشابه آینده مجهز به رفتارهای جایگزین غیرسنتی باشیم. در کنار این موارد می‌توان و باید قدر دوستی‌ها، روابط، پیوندها و احساسات انسانی را دانست؛ می‌توان تمرین کرد تا بهتر و مفیدتر زیست و بیشتر از هر زمان دیگری قدر زندگی را دانست؛ می‌توان در آستانه قرن جدید هوشمند زیست.
