این روزها عزم متولیان آموزش و پرورش برای بازگشایی مدارس جدی است موضوعی که اگر چه از بسیاری جهات دارای جنبه‌های مثبت است اما این موضوع نگرانی برخی از اولیای دانش‌آموزان را همراه داشته و آنها را بر دوراهی آموزش در مدرسه یا خانه قرار داده است.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ 20ماه از حضور کرونا در کشور می گذرد و در این مدت بسیاری از کسب و کارها، تعطیل و یا دچار آسیب شده اند؛ اگرچه ضررهای اقتصادی زیادی به کسب و کارها و متعاقب آن به خانوارها وارد شده است، اما هیچ ضرری به اندازه تعطیلی مدارس نیست؛تعطیلی دو ساله مدارس علاوه بر افت تحصیلی ، موجب جاماندن برخی از دانش آموزان در مناطق محروم و فرزندان خانواده های کم بضاعت و کاهش کیفیت تحصیل و فرسودگی معلمان و خانواده ها شده است.
نتایج برخی از نظرسنجی‌ها نشان می دهد ۷۵ درصد والدین با بازگشایی مدارس به صورت حضوری موافق هستند و تنها ۲۵ درصد اعلام نارضایتی کرده‌اند.
اهمیت بازگشایی مدارس آن قدر مهم و ضروری است که دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت برای اروپا و یونیسف، خواستار باز ماندن همه مدارس و ایمن‌تر شدن شرایط با اتخاذ تدابیری برای به حداقل رساندن انتقال ویروس شده اند؛ برخی کشورها همچون انگلیس، فرانسه و آلمان در موج دوم نیز مدارس را کامل باز نگه داشتند.
این تدابیر شامل ارائه واکسن کرونا به معلمان و دیگر کارکنان مدارس به عنوان بخشی از گروه‌های جمعیت هدف در برنامه‌های واکسیناسیون ملی و اطمینان از واکسینه شدن جمعیت‌های آسیب‌پذیر است؛ همچنین کودکان ۱۲ سال و بالاتر نیز که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای هستند که خطر ابتلای آنها به کرونا را افزایش می‌دهد، باید واکسن دریافت کنند؛ همچنین لازم است محیط مدرسه از طریق کار گذاشتن سیستم تهویه بهتر برای کلاس‌های درس بهبود یابد و امکان تشکیل کلاس‌های کوچکتر، رعایت فاصله فیزیکی و آزمایش کودکان و کارکنان مدارس فراهم شود.
در کشور ما نیز رییس جمهوری بر تلاش همه جانبه دولت برای فراهم کردن بستر سلامت م علمان و دانش آموزان برای بازگشایی مدارس در سال احصیلی جدید تاکید کرده است.
چرا آموزش حضوری بر غیرحضوری برتری دارد؟
یک روانشناس و مشاور تحصیلی با برشمردن محورهای تعیین کننده رفتار و تصمیم گیری در دانش آموزان گفت: محیط آموزشی و مدرسه بهترین فضا برای ارائه این محورها به صورت کنترل شده و هدفمند است.
محمد کاظم زاده با تاکید بر اینکه مهمترین و اساسی ترین محور تعیین کننده رفتار و تصمیم گیری نوجوانان و جوانان در رده سنی ۷ تا ۱۸ سال، روابط میان فردی آنان با گروه همسالان است، اظهار داشت: مدرسه و محیط های آموزشی دائمی و نیمه دائمی که شامل آموزشگاه ها و مراکز و کارگاه های آموزشی است مهمترین و موثرترین مراکز و مجموعه ای هستند که می توانند این روابط میان فردی را در بستر کنترل و نظارت و به صورت هدفمند تامین کند.
وی افزود: البته محیط های دیگری مانند محیط های همسالان در میان فامیل و اقوام یا محله یا مراکزی مانند مساجد، پارک ها و فرهنگسراها هم تامین کننده این فضا هستند اما مدرسه اصلی ترین بستر برای این مورد است.
این روانشناس با یادآوری اینکه پس نخستین موردی که در بحث مدرسه رفتن به صورت حضوری مهم است بحث افزایش روابط میان فردی دانش آموزان است که تعیین کننده ترین عامل رفتار و تصمیم گیری های آنان است، خاطرنشان کرد: دومین محور تعیین کننده عامل رفتار و تصمیم گیری های دانش آموزان، یادگیری های مشاهده ای است چنانچه عنوان می شود نوجوانان مهمترین مسایل زندگی خود را به صورت یادگیری مشاهده ای رقم می زنند.
کاظم زاده در این مورد توضیح داد: یادگیری مشاهده ای یعنی دانش آموزان به همسالان و اطرافیان خود نگاه می کنند که چه کاری انجام می دهند سپس آن را برای خود حلاجی و بسته به انطباق با شرایط، محاسبه می کنند و انجام می دهند.
وی با اشاره به اینکه حضور در مدرسه زمینه ساز یادگیری مشاهده ای مطلوب است، اظهار داشت: همراهی هیجانی و انگیزه بخش یکی دیگر از محورهای تعیین کننده عامل رفتار دانش آموزان است؛ به این معنا که دانش آموزان وقتی بخواهند در زمینه فرهنگی، ورزشی، آموزشی و درسی کاری را انجام دهند خیلی مهم است که با همسالان همراه باشند و این همراهی باعث می شود انگیزه بگیرند.
وی با تاکید بر اینکه از نظر علمی هم ثابت شده کسانی که در یک گروه فعالیتی را انجام می دهند نسبت به کسانی که انفرادی کاری را انجام می دهند موفق تر و با انگیزه تر هستند، تصریح کرد: پس انگیزه هم یکی از مهمترین عناصری است که در حضور واقعی در مدرسه بیشتر نمود می کند.
چهارمین عامل تعیین کننده رفتار دانش آموزان از نگاه کاظم زاده، ارتباط مستقیم و همه جانبه با عوامل آموزشی است که این عوامل ممکن است درسی، مسولان اجرایی مدرسه یا محیط آموزش باشند؛ پس ارتباط مستقیم با عوامل آموزش در رشد افراد بسیار تعیین کننده است.
این مشاور تحصیلی با یادآوری اینکه تمرکز بر عناصر هندسی محیط آموزش از دیگر محورهای تعیین کننده رفتار دانش آموزان است، توضیح داد: دانش آموزان در هر رده سنی که باشند وقتی در خانه پشت سیستم رایانه یا موبایل آموزش را دریافت می کند هیچگاه فاکتورهای محیطی همگن و همراه با آموزش نخواهند داشت چرا که محیط، محیط خانگی است. اما در محیط آموزشی تمامی عناصر از صندلی، در، تخته، آبخوری، حیاط، راهرو، نمازخانه، کتابخانه و همه چیز دیگر، همگن و متمرکز بر آموزش است و این عناصر دست در دست هم میزان تمرکز دانش آموز در یادگیری را بالا می برند.
وی خاطرنشان کرد: از نظر علمی هم ثابت شده است وقتی در همان محیطی که افراد چیزی را یاد می گیرند از آنان امتحان گرفته شود بهتر جواب می دهند تا اینکه به محیطی دیگر منتقل شوند. لذا ثابت شده اگر محیط آموزشی متمرکز به عناصر آموزشی باشد در یادگیری و انگیزه بخشی آموزش فوق العاده تاثیر گذار است.
کاظم زاده تاکید کرد: ضرورت وجود مجموع این عناصر، دانش آموزان و والدین را برای بازگشایی مدارس مجاب می کنند البته باید شرایط بهداشتی و رعایت شیوه نامه های آن بسیار مدنظر قرار گیرد و رعایت شود.
