خطر اومیکرون چقدر جدی است؟ / سویه جدید کرونا و نگرانی های جهانی

نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت، سویه «اومیکرون» اولین بار از سوی آفریقای جنوبیبه سازمان جهانی بهداشت معرفی شد ولی پس‌ از آن در کشورهای دیگری ازجمله بوتسوانا، بلژیک، و هنگ‌کنگ نیز شناسایی شده است.

سویه جدید کرونا به نام اومیکرون یکی از بدترین گونه‌های این بیماری با ۳۲ جهش در پروتئین اسپایک به شمار می‌رود. از آن جایی که هنوز ابهامات زیادی در خصوص اومیکرون وجود دارد همچنان تنها و مطمئن‌ترین راه برای مبارزه با تمام سویه‌های کرونا رعایت پروتکل‌های بهداشتی است.

گسترش «اومیکرون» سریع‌تر از سایر سویه‌های کرونا

ممکن است «اومیکرون» سریع‌تر از سایر سویه‌های ویروس کرونا گسترش یابد، در بیانیه سازمان جهانی بهداشت آمده است: «شواهد اولیه حاکی از خطر بالای عفونت است و اینکه تغییرات زیانباری در اپیدمیولوژی کووید ۱۹ روی داده است.» با این وجود کارشناسان اعلام کردند که تست‌های پی‌سی‌آر همچنان قادر هستند این سویه جدید را شناسایی کنند.

تأثیر واکسن‌ها برای جلوگیری از خطرات این سویه از ویروس

اومیکرون جایگزین «B.۱.۱.۵۲۹» خواهد شد که نام علمی سویه جدید کروناویروس محسوب می‌شود. این سویه نگرانی‌ها از بازگشت دوباره محدودیت‌های سفر را به همراه داشته و موجب شد تا سهام شرکت‌های هواپیمایی و گروه‌های سرمایه‌گذاری صنعت گردشگری و هتل‌داری تحت تأثیر قرار گیرد.

ساجد جاوید، وزیر بهداشت انگلیس گفته است که این سویه هنوز وارد کشور نشده، اما در عین حال شیوع آن یک «نگرانی بین‌المللی» است. همچنین جان ادموندز، یکی از مشاوران علمی دولت انگلیس گفته است که سویه «اومیکرون»، جهشی «بسیار نگران‌کننده» است و بسیاری از واکسن‌های کرونا در برابرش کارآمد نخواهند بود. در عین حال هنوز بر سر این موضوع که تا چه اندازه واکسن‌های موجود می‌توانند جلوی خطرات این سویه از ویروس را بگیرند، در بین کارشناسان توافق نظر وجود ندارد.

نقش واکسن در پیشگیری از سویه جدید کرونا

رمضانی گفته است در حال حاضر بیشتر واکسن‌ها در حال بازطراحی هستند؛ یعنی تغییراتی می‌دهند که روی سویه‌های جدید هم مؤثر باشند. به نظر می‌رسد بازنگری در واکسن‌های مختلف مانند آسترازنکا، فایزر، پاستور و غیره این توانایی را در آن ایجاد کرده است که بتوانیم تغییراتی ایجاد کنیم که در مقابل سویه‌های جدید مؤثر باشد.»

وی اعلام کرده است نمی‌توان گفت این بیماری از بین می‌رود و باید خودمان را به شکلی تطبیق و طرز زندگی‌مان را تغییر دهیم. پس از آن کم‌کم به حالت آندمی می‌رسیم. اما واکسن‌هایی که بازطراحی شوند و هرسال تغییر کنند لازم خواهند بود. فعلاً تا زمانی که مشکل کشورهایی مانند کشورهای آفریقایی را حل نکنند و پوشش واکسیناسیون خوبی را برای آن‌ها فراهم نکنند، با گردش ویروس برای کل دنیا مشکل ایجاد می‌شود.»

سیستم ایمنی هوشیارتر شده است

مدیر تحقیقات و توسعه واکسن رازی کووپارس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با اشاره به جهش‌های مختلف گونه جدید کووید ۱۹ "اومیکرون" گفت: سیستم ایمنی بدن افراد نسبت به اوایل وقوع کرونا هوشیارتر شده است.

سید رضا بنی هاشمی با بیان این که همیشه در طول تاریخ جنگ مابین سیستم ایمنی و ویروس‌ها اتفاق افتاده که این مهم در راستای تکامل هر دو بوده است، گفت: نعمت داشتن این سیستم تکامل یافته ایمنی و سایر تکامل‌ها در سیستم‌های دیگر مدیون همین کارزار‌ها بوده است.

وی با اشاره به وقوع شیوع کرونا در دو سال اخیر، به مواردی درباره تغییر وضعیت سیستم ایمنی بدن در مقابل این ویروس و گونه جدید کووید ۱۹ ، اومیکرون ، اشاره کرد و گفت: سیستم ایمنی اکنون شما، همان سیستم ایمنی دو سال پیش از شیوع کووید ١٩ نیست و همچنان که می‌دانید با آموزش‌هایی که در اثر بیماری طبیعی آموخته و اطلاعاتی که از طریق واکسن توسط واکسیناسیون به سیستم ایمنی فرد انتقال داده شده این سیستم هوشیارتر، قوی‌تر و مجهز‌تر شده است و مانند اوایل شیوع بیماری ، دست بسته و ضعیف نخواهد بود.

بنی هاشمی افزود:جهشهای صورت گرفته در گونه اومیکرون در جایگاه‌های RBD و NTD و همچنین NSP ۶ و N و S۱/S۲ furine cleavage site همه در راستای افزایش سرایت و بیماری زایی ویروس است چرا که ویروس برای فرار از سیستم ایمنی و تغییر الگوی پاسخ‌های ایمنی میزبان که هم اکنون با وضعیت بیشتر و هدفمند تری ظاهر شده است، چاره‌ای نداشته است.

محقق واکسن رازی کووپارس ادامه داد: این تغییر روش از طرف ویروس که در مواقعی به ضرر خود ویروس خواهد بود، برای اتصال بیشتر به رسپتور ACE۲ بوده و قسمت حساس ویروس RBD را بیشتر برای سیستم ایمنی نمایان کرده و قدرت و شدت اتصال را افزایش داده است.

بنی هاشمی با بیان این که افزایش بیان RBD شاید به علت تغییرات "گلیکوزیزاسیون "(گلیکوزیلاسیون واکنشی است که طی آن یک کربوهیدرات، یعنی یک اهداکننده گلیکوزیل، به یک هیدروکسیل یا گروه دیگری از ملکول های در حال کار که گیرنده گلیکوزیل هستند، متصل می شود. در زیست شناسی گلیکوزیلاسیون عمدتاً به فرایندی آنزیمی اشاره دارد که طی آن گلیکانها به گلیکوپروتئینها، گلیکولیپیدها یا دیگر گلیکوزیدها متصل می شوند. این فرایند آنزیمی یکی از زیست بسپارهای بنیادین در سلول هاست) سطح ویروس بعد از این جهش باشد، یادآور شد: پیش تر، گلیکوزیزاسیون قسمت RBD را پوشانده بود و این اتفاق مانع مهار کامل ویروس می‌شد.

مدیر تحقیقات و توسعه موسسه رازی کفت:در نظر داشته باشید برای شیوع و غالب شدن این ویروس به عنوان گونه غالب، اومیکرون به غیر از سیستم ایمنی میزبان باید با رقیب خود یعنی گونه های دلتا و دلتاپلاس بجنگد و این به سادگی رقابت گونه دلتا با گونه آلفا و بتا نخواهد بود و بعید به نظر می‌رسد به راحتی بر روی دلتا ، سوار و غالب شود.

وی جهشهای زیاد ویروس را عاملی در تحت تاثیر قرار دادن واکسن‌ها از دیدگاه ایمنی همورال و همچنین آنتی بادی‌های "مونوکلنال "(جهت درمان) دانست و اضافه کرد: واکسن‌هایی که هر دو ایمنی "هومورال" (مزاجی) و "سلولار" (واکنش ایمنی سلولی) را فعال می‌کنند در این خصوص موفق‌تر عمل خواهند کرد.

بنی هاشمی افزود: واقعیت این است اگر این ویروس به جای ویروس اولیه "ووهان" بود با سیستم ایمنی دو سال پیش هم اکنون میزان مرگ و میر ، ١٠ برابر امروز بود.

وی افزود: امروز این نگرانی جایگاهی ندارد و خدا را شکر با واکسیناسیون و ایمنی طبیعی این مشکل حل شده است.

مدیر تحقیقات و توسعه موسسه رازی در ادامه، به ذکر نکاتی مهم در خصوص واکسن و واکسیناسیون اشاره کرد و با تاکید بر تکمیل هر چه سریع تر واکسیسناسیون عموم افراد واجد شرایط ، گفت: لازم است از واکسن‌های موثرتر برای این مهم استفاده شود. (به علت موتاسیون در قسمت خود RBD واکسن‌هایی که فقط بر پایه RBD ساخته شده اند، یا واکسن‌هایی که با غیرفعال کردن ویروس ساختار RBD و پروتئین سطحی به هم می‌خورد در این کارزار ضعیف عمل خواهند کرد.)