تزریق ترس و احساس گناه در کودک

فاطمه ترکاشوند-کارشناس ارشد مشاوره-پایگاه خبری دانا(گروه سبک زندگی): از جمله عواملی است که شناخت و درمان آن بسیار دشوار و حساس است. زمانی که کودک دچار این مشکل می شود، تاثیرات بسیار زیادی در خلقیات و رفتارهای او بروز پیدا می کند. این حس به صورت ناخودآگاه و بدون دخالت کودک در او صورت می گیرد. از طرفی دیگر والدین کودک سهم بسیار مهم و به سزایی در پیدایش این معضل داشته و می توانند اصطلاحا با دوستی خاله خرسه، کودک خود را به مسلخ مشکلات روانی بکشانند. سیاری از ما در دوران کودکی با بزرگسالانی در زندگی خود در ارتباط هستیم که دیگران و حتی خودشان را مورد قضاوت و سرزنش قرار می‌دهند. در نتیجه، ناخودآگاه خودمان نیز همان الگوی رفتاری را یاد گرفته و تکرار می‌کنیم. همچنین بسیاری از والدین نیز برای آگاه کردن کودکان خود از عواقب برخی کارهای احتمالی، سعی می‌کنند تا حس عذاب وجدان را در کودک خود برانگیخته کنند! این در حالی است که والدین به جای تربیت کودکان بر این اساس، می‌توانند با رفتارهای درست، منظم و منسجم، میزان آگاهی کودکان خود را در مورد نتایج اعمال آنان بالا ببرند. کودک بسیاری از رفتارها و اعمال خود را منطبق بر علایق پدر و مادر خود انتخاب می کند. اما در بعضی مواقع به اقتضای شرایط یا اینکه امیال درونی خود، تصمیم به عملی متفاوت با خواسته پدر و مادر خود می گیرد. در چنین مواقعی پدر و مادر پس از مشاهده اینگونه اعمال رفتار کودک اقدام به تنبیه و سرزنش می کنند.پس از اینکه کودک مستمرا با چنین عکس العمل هایی مواجه شد، با خود فکر می کند که چقدر با والدین خود فاصله دارد و اینکه آن ها به خاطر کارهایی که او انجام می دهد، او را کنار گذاشته و دیگر دوست ندارند. در نتیجه کودک انزواطلب شده و اعتماد نفس خود را از دست می دهد.روش مقابله با احساس گناه در کودک1. مسئول احساسات خود بودن:به طور معمول، نکته‌ای که بیش از همه چیز به کودکان صدمه می‌زند، این است که والدینشان عصبانیت یا ناراحتی خود را ابزاری برای بر انگیختن احساس گناه در کودک مد نظر قرار داده و سعی می‌کنند تا کودک خود را بدین روش تربیت کنند. به عبارت دیگر، برخی از والدین با نشان دادن احساساتی مانند عصبانیت، ناراحتی و … در تلاش هستند تا کودکان خود را از انجام رفتارها یا گفتارهای نادرست باز دارند. بنابراین به یاد داشته باشید که شما به عنوان والدین کودک مسئول مدیریت احساسات خود هستید و این موضوع را بر فرزندان خود تحمیل نکنید2. آموختن تعریف گناه به فرزندان:به فرزندان خود بیاموزید تا مفهوم روشنی از احساس گناه داشته باشند. در واقع، بدین طریق به آن‌ها کمک می‌کنید تا سهم خود را از مسئولیت‌پذیری در شرایط مورد نظر و حتی سایر مسئولیت‌های دیگری که به آن‌ها مربوط نمی‌شود، تعیین کرده و آن‌ها را از همدیگر تمیز دهند. در همین راستا، نیاز است تا کودکان خود را راهنمایی کنید تا هیچ گونه سرزنشی را از جانب دیگران تحمل نکرده یا وابستگی بیش از حد به سایرین نداشته باشند.۳. تشویق کردن کودک برای بیان احساساتش:از جمله دیگر راهکارهای مقابله با احساس گناه در کودک این است که به آن‌ها اجازه دهید تا احساسات گناه خود را ابزار کنند. در واقع، این موضوع به کودکان کمک می‌کند تا از انزوا خارج شده و توانایی مدیریت احساسات خود را داشته باشند.