در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۳۰۴۹۷۷
تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۴۰۱ - ۲۰:۰۷
‌ برص یا لک و پیس که با نام علمی "ویتیلیگو" نیز شناخته می‌شود، یک بیماری پوستی خودایمنی و غیرمسری است که ریشه ژنتیکی دارد. این بیماری ظهور لکه‌های سفید در اندازه‌های گوناگون و در نقاط مختلف پوست که ناشی از انجام واکنشی خودایمنی به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سازنده رنگدانه‌های پوست (ملانوسیت‌ها) و تخریب یا متوقف کردن عمکرد آن‌هاست.

نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ ویتیلیگو دارای ریشه‌های ژنتیکی است و در اثر وارد آمدن استرس زیاد، آفتاب‌ سوختگی شدید، آسیب‌دیدگی‌های پوستی در برخورد با مواد شیمیایی بروز پیدا می‌کند که در حالت کلی هیچ‌گونه تأثیر مخربی بر سایر ارگان‌های بدن ندارد، اما اثرات منفی بسیاری بر جنبه‌های عاطفی و روانی فرد می‌گذارد. مناطق تغییر رنگ داده معمولاً با گذشت زمان بزرگ‌تر می‌شوند. این بیماری بر همه انواع پوست تأثیر می‌گذارد، اما ممکن است در افرادی که پوست تیره‌تری دارند، اثرات آن بیشتر جلب نظر کند.

استرس و فشار عصبی نقش بسزایی در بروز و گسترش ویتیلیگو دارد، به همین دلیل به مبتلایان و افرادی که احتمال ابتلا به این مشکل پوستی را دارند همواره توصیه می‌شود که به شدت از عوامل بروز استرس‌ دور بمانند، زیرا نه تنها عامل پیدایش لکه‌های پوستی است، بلکه درمان آن را نیز با مشکل مواجه می‌کند. این بیماری می‌تواند روی پوست قسمت‌های مختلف بدن از جمله اطراف دهان و چشم، انگشتان و مچ دست، زیر بغل، کشاله ران، بخش‌های استخوانی هم‌چون آرنج و زانو، دستگاه تناسلی و همچنین مو و قسمت داخلی دهان تأثیر بگذارد.

باور عامیانه در مورد ویتیلیگو

درباره این بیماری و درمان آن، اعتقادات خرافی و باورهای نادرست بسیاری در میان مردم دنیا وجود دارد. اکثر افراد بروز آن را به مشکلات کبدی یا مصرف خوراکی‌های سرد هم‌چون ترشی و ماست نسبت می‌دهند. عده‌ای نیز آن را یک بیماری واگیردار و خورنده پوست می‌دانند. برخی افراد معتقد هستند در صورت اقدام به درمان، بیماری بیشتر گسترش یافته و در سراسر بدن پخش می‌شود.

با وجود اینکه ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی و دارای ریشه‌های ژنتیکی است، برخلاف سایر بیماری‌های خودایمنی هم‌چون آرتریت، تیروئید و لوپوس، تهدیدی برای زندگی افراد مبتلا محسوب نمی‌شود، بلکه تنها بخش‌هایی از پوست و احتمالاً موی آن‌ها را درگیر می‌کند و یک بیماری خطرناک و مسری نیست؛ البته بروز لکه‌های سفید روی نقاط مختلف پوست بدن ممکن است بسیار استرس زا بوده و حتی باعث شود فرد احساس بدی نسبت به خود داشته باشد.

میانگین سن شروع ویتیلیگو در اواسط دهه بیست است، اما می تواند در هر سنی ظاهر شود. اندازه و تعداد لکه ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این عارضه به مرور زمان پیشرفت می‌کند و مناطق بزرگ‌تری از پوست رنگدانه خود را از دست می‌دهند. با این حال، لکه‌ها می‌توانند در برخی از افراد آسیب‌دیده ثابت بمانند یا حتی بهبود پیدا کنند.

 

انواع ویتیلیگو

محققان انواع مختلفی از ویتیلیگو را شناسایی کرده اند.

ویتیلیگوی عمومی (که به آن ویتیلیگو غیرسگمنتال نیز گفته می شود) که شایع ترین شکل آن است، شامل از دست دادن رنگدانه در تکه های پوست در سراسر بدن می شود.. دپیگمانتاسیون معمولا در صورت، گردن و پوست سر و اطراف منافذ بدن مانند دهان و اندام تناسلی رخ می دهد. گاهی اوقات رنگدانه در غشاهای مخاطی مانند لب ها از بین می رود. از دست دادن رنگدانه همچنین اغلب در مناطقی که تمایل به مالش، ضربه یا آسیب های دیگر دارند، مانند دست ها، بازوها و مکان هایی که استخوان ها نزدیک به سطح پوست هستند (برجستگی های استخوانی) دیده می شود.

شکل دیگری از این بیماری، به نام ویتیلیگو سگمنتال، با تکه‌های کوچک‌تری از پوست بی‌رنگ‌شده همراه است که در یک سمت بدن در ناحیه‌ای محدود ظاهر می‌شوند. این شکل در حدود 10 درصد از افراد مبتلا رخ می دهد.

اگر علاقه مند به آشنایی با ویتیلیگو و انواع آن هستید، این مطلب را از دست ندهید!

 

ویتیلیگو و اختلال خود ایمنی

ویتیلیگو به طور کلی به عنوان یک اختلال خود ایمنی در نظر گرفته می شود. اختلالات خود ایمنی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی به بافت ها و اندام های خود بدن حمله می کند. در افراد مبتلا به ویتیلیگو به نظر می رسد که سیستم ایمنی به سلول های رنگدانه (ملانوسیت ها) در پوست حمله می کند.

حدود 15 تا 25 درصد از افراد مبتلا به ویتیلیگو نیز حداقل به یک اختلال خود ایمنی دیگر مبتلا هستند، به ویژه بیماری خود ایمنی تیروئید ، آرتریت روماتوئید ، دیابت نوع 1 ،پسوریازیس، کم خونی خطرناک، بیماری آدیسون ، لوپوس اریتماتوی سیستمیک ، بیماری سلیاک، بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو

 

ویتیلیگو ممکن است ارثی باشد

ویتیلیگو گاهی در خانواده ها دیده می شود، اما الگوی وراثت پیچیده است زیرا عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند. حدود یک پنجم افراد مبتلا به این عارضه حداقل یک خویشاوند نزدیک دارند که او نیز مبتلا به ویتیلیگو شده است.

 

ویتیلیگو و تغییرات ژنی

مطالعات نشان می دهد که تغییرات در تعدادی از ژن ها بر خطر ابتلا به ویتیلیگو تأثیر می گذارد. بسیاری از این ژن‌ها در عملکرد سیستم ایمنی یا بیولوژی ملانوسیت‌ها نیز دخیل هستند و تغییرات در هر یک احتمالاً تنها سهم کوچکی در خطر ویتیلیگو دارد. برخی از تغییرات ژنی مرتبط با افزایش خطر ابتلا به ویتیلیگو با افزایش خطر سایر شرایط خود ایمنی نیز مرتبط است.

 

روش درمانی ویتیلیگو

دکتر شفیعیان در نشست مطبوعاتی در پژوهشکده رویان افزود: «بیماری لک و پیس از یک تا دو درصد در جهان شایع بوده به طوری که 600هزار بیمار را در جهان به خود اختصاص داده است.»

وی ادامه داد: در کمتر خانواده های بیماری لک و پیس وجود ندارد که طبق آخرین آمارهای موجود دو سوم از بیماران از طریق روش های متداول درمان شده و حدود 200 هزار بیمار ایرانی نیز قابل درمان نیستند.

شفیعیان ابراز داشت: جایگزینی سلول های ملانویست می تواند درمان مناسبی برای برطرف کردن ضایعات پوستی که دارای عوارض ناگواری مانند سرطان های پوست به دلیل استفاده از اشعه ماورای بنفش ایجاد می شود.

وی گفت: پیوند اتولوگ سلول های ملانویست با جداسازی آنزیمی و در افراد بالای 12 سال در مرحله نخست آزمایش شده و بدون عارضه جدی بعد از دو هفته از انتقال سلول رنگ دانه مراحل درمان شروع می شود.

دکتر شفیعیان اظهار کرد: این روش برخلاف روش های متداول در کشورهای دیگر که با ایجاد خراش، تاول و اشعه ماورای بنفش سلول را تزریق می کنند موجب بهبود 50 تا 70 درصدی بیماری شده و با هر تزریق 450 هزار سلول تزریق می شود.

ارسال نظر