در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۳۰۶۰۲۴
تاریخ انتشار: ۰۸ آذر ۱۴۰۱ - ۰۷:۱۵
با اینکه زمان زیادی رابط کاربری گرافیکی در سیستم عامل‌های مختلف ارائه شده اما هنوز رابط کاربری متنی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بیشتر با دستورات کاربردی cmd شناخته می‌شوند. در این مطلب، با دستورهای مهم و کاربردی خط فرمان ویندوز (CMD) در بخش‌‌های مختلف آشنا خواهید شد.

تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ شما می‌توانید با آموزش دستورات cmd فرایندهای مختلف را در سیستم عامل خود اجرایی نمایید. دستورات command prompt دامنه وسیعی دارد، با این حال برخی از آن‌ها مانند دستور کپی و دستورات فرمت در cmd جزو فرمان‌های پر استفاده به حساب می‌آیند.

cmd یا command prompt چیست؟ cmd به معنای خط فرمان است و در واقع یک برنامه دستوری است که به وسیله آن می توان دستورات مورد نظر را اجرا کرد. در سیستم عامل های مختلف خط فرمان یا همان دستورات cmd در یک رابط کاربری متنی اجرایی می‌شوند. همچنین می‌توان توابع پیشرفته‌ای را اعمال کرد و از تمام دستورات cmd برای عیب یابی و رفع برخی از مشکلات سیستم عامل استفاده نمود.

خط فرمان cmd.exe برنامه محلی ویندوز به حساب می‌آید که وظیفه تفسیر و اجرا نمودن تمام دستورات cmd را بر عهده دارد. مایکروسافت این برنامه را برای سیستم عامل های مبتنی بر Windows CE، OS/2 و Windows NT ایجاد نموده است. اگرچه هنوز بسیاری از افراد آن را با DOS اشتباه می‌گیرند اما command prompt یک برنامه اجرایی واقعی با رابط کاربری گرافیکی به حساب می‌آید. اگرچه بسیاری از توانایی‌های خط فرمان موجود در MS-DOS را پشتیبانی می‌کند.

دستورات command prompt خیلی ساده از طریق رابط کاربری گرافیکی انجام می‌شود؛ شما می‌توانید فایل‌ها را کپی، انتقال و حذف کنید یا حتی پوشه‌های غیر قابل حذف ایجاد نمایید. خط فرمان راهی برای تعامل با رایانه است و دستورات کاربردی cmd سیستم را وادار به انجام فعالیت خواهد کرد.

کامند پرامپت یا خط فرمان در ویندوز دسترسی به بیش از ۲۸۰ نوع دستور را فراهم می‌کند. این دستورها برای انجام برخی وظایف سیستم‌عامل از مفسر خط فرمان به‌جای رابط گرافیکی ویندوز استفاده می‌کنند. برای مثال، به شما امکان می‌دهند تا داده‌ها را در پوشه‌ای دیگر کپی کنید، کل دیسک را قالب‌بندی کنید، از فایل‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید، پیام‌هایی را به کامپیوترهای دیگر ارسال یا کامپیوتر خود را مجدداً راه‌اندازی کنید.

در این مقاله، با دستورهای مهم و کاربردی خط فرمان ویندوز (CMD) در بخش‌‌های مختلف آشنا خواهید شد.

Command Prompt به‌اختصار CMD برنامه مفسر خط فرمان است. از CMD برای اجرای دستورها با استفاده از عبارات و حروف استفاده می‌شود. اکثر این دستورها ازطریق اسکریپت‌ها و فایل‌های بچ، وظایف را خودکار می‌کنند و عملکردهای مدیریتی پیشرفته را انجام می‌دهند و انواع خاصی از مشکلات ویندوز را عیب‌یابی یا حل می‌کنند.

کامند پرامپت یا خط فرمان در ویندوز دسترسی به بیش از ۲۸۰ نوع دستور را فراهم می‌کند. این دستورها برای انجام برخی وظایف سیستم‌عامل از مفسر خط فرمان به‌جای رابط گرافیکی ویندوز استفاده می‌کنند. برای مثال، به شما امکان می‌دهند تا داده‌ها را در پوشه‌ای دیگر کپی کنید، کل دیسک را قالب‌بندی کنید، از فایل‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید، پیام‌هایی را به کامپیوترهای دیگر ارسال یا کامپیوتر خود را مجدداً راه‌اندازی کنید.

این‌ها از‌جمله ساده‌ترین کارهایی است که می‌توان با CMD انجام داد. بسیاری از وظایف و دستورها را تنها می‌توان در این محیط به‌اجرا درآورد. در‌ادامه، فهرست جامعی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین دستورهای CMD آورده شده است که در ویندوزهای ۷ تا ۱۱ ویستا و XP دردسترس هستند.

نحوه دسترسی به CMD

راه‌های مختلفی برای باز‌کردن CMD وجود دارد:

  • روش متداول برای اجرای آن ازطریق شورت‌کات Command Prompt است که در منو Start قرار دارد. همچنین، می‌توانید با تایپ CMD در نوار استارت آن را بیابید.
  • راه دیگر برای دسترسی به کامند پرامپت ازطریق (Windows + R) Run و تایپ دستور CMD است. همچنین، می‌توانید cmd.exe را از محل اصلی آن در C:\Windows\system32\cmd.exe باز کنید.
  • روش دیگری برای باز‌کردن Command Prompt در برخی از نسخه‌های ویندوز ازطریق منو Power User (WIN+X) است. بااین‌حال، بسته به نحوه تنظیم کامپیوتر شما، ممکن است به‌جای کامند پرامپت، PowerShell را در آن‌‌‌جا ببینید.

فراموش نکنید اجرای بسیاری از دستورها در کامند پرامپت، تنها در‌صورتی ممکن است که آن را به‌عنوان ادمین (Run as Administrator) اجرا کرده باشید.

فهرست مهم‌ترین و کاربردی‌ترین دستورهایCMD

درادامه‌ مطلب، فهرستی از دستورهای پایه و کاربردی آمده است که برخی از آن‌ها فوراً و برخی از آن‌ها فقط در موقعیت‌های خاص و بیشتر آن‌ها فقط در‌صورتی کار می‌کنند که بعد از آن متن یا دستورهای بیشتری اضافه کنید.

اگر دستور خاصی فوراً اجرا نمی‌شود، خطایی که کامند پرامپت به شما می‌دهد، با دقت بخوانید یا برای کاربرد خاصتان بررسی بیشتری انجام دهید. برای مشاهده مثال‌هایی از نحوه استفاده از هر دستور، پس از تایپ آن اسپیس بزنید و «?/» را قرار دهید. برای مثال، ?/ del یا درباره آن دستور و سینتکس‌های آن در اینترنت جست‌وجو کنید.

دستور کارکرد
Help نمایش دستورهای پایه CMD و راهنمایی درباره کارکرد هر دستور
assoc نمایش و ویرایش پسوند فایل‌ها (می‌توان مشخص کرد از چه برنامه‌ای برای باز‌کردن چه فایل‌هایی استفاده شود)
bitsadmin ایجاد یا دانلود یا آپلود وظایف و نظارت بر پیشرفت آن‌ها
call فراخوانی برنامه بچ از دیگری بدون توقف برنامه بچ درجریان. این فرمان لیبل‌ها را به‌عنوان هدف فراخوانی می‌پذیرد
cmd نمونه‌ای جدید از خط فرمان را شروع می‌کند. درصورت استفاده بدون پارامتر، اطلاعات نسخه و کپی‌رایت سیستم‌عامل را نمایش می‌دهد
comp مقایسه محتوای دو یا چند مجموعه از فایل‌ها
compact نمایش یا تغییر فشرده‌سازی فایل‌ها در درایوهای NTFS
CHDIR یا CD نمایش نام یا تغییر دایرکتوری فعلی
Cipher نمایش یا تغییر رمزگذاری دایرکتوری‌ها و فایل‌ها در درایوهای NTFS. درصورت استفاده بدون پارامتر، cipher وضعیت رمزگذاری دایرکتوری فعلی و هر فایل موجود در آن را نمایش می‌دهد
clip هدایت خروجی فرمان از خط فرمان به کلیپ بورد ویندوز. می‌توانید از این دستور برای کپی‌کردن داده‌ها به‌طورمستقیم در هر برنامه‌ای استفاده کنید که می‌تواند متن را از کلیپ‌بورد دریافت کند. همچنین، می‌توانید این خروجی متن را در برنامه‌های دیگر قرار دهید
Chkdsk بررسی دیسک و نمایش گزارش از وضعیت آن
chkntfs نمایش یا تغییر بررسی خودکار دیسک هنگام راه‌اندازی کامپیوتر. درصورت استفاده بدون گزینه، chkntfs سیستم فایل با حجم مشخص‌شده را نمایش می‌دهد
CLS پاک‌کردن صفحه
cmdkey نام‌های کاربری و رمزعبور یا اعتبارنامه‌های ذخیره‌شده را ایجاد و فهرست و حذف می‌کند
COLOR تغییر رنگ و متن محیط CMD
Copy یک یا چند فایل را در مکان دیگری کپی می‌کند
ftp debug تغییر وضعیت حالت Debugging. این حالت به‎‌طورپیش‌فرض خاموش است. اگر روشن باشد، می‌بینید قبل از هر فرمانی که به کامپیوتر ریموت ارسال می‌شود، علامت < وجود دارد
diskcomp مقایسه محتوای دو دیسک
diskcopy کپی‌کردن محتوای یک دیسک در دیگری
Diskpart به شما کمک می‌کند تا درایوهای کامپیوتر (دیسک‌ها، پارتیشن‌ها، ولوم‌ها یا درایوهای مجازی) را مدیریت کنید
Doskey برای فراخوانی دستورهای سابقاً استفاده‌شده و ویرایش‌ آن‌ها و ایجاد ماکروها کاربر دارد
Date نمایش و تنظیم تاریخ
dir نمایش فهرستی از فایل‌ها و ساب‌دایرکتوری‌ها در یک دایرکتوری
echo نمایش پیام‌ها یا روشن یا خاموش‌کردن ویژگی command echoing. درصورت استفاده بدون پارامتر تنظیمات اکو فعلی را نمایش می‌دهد
eventcreate ایجاد رویداد سفارشی در گزارش رویدادی مشخص برای ادمین
del یا Erase حذف یک یا چند فایل
Exit خروج از خط فرمان
exec اجرای فایل اسکریپت روی کامپیوتر محلی. این دستور داده‌ها را به‌عنوان بخشی از پشتیبان یا دنباله بازیابی یا کپی یا بازیابی می‌کند. اگر اسکریپت ناموفق باشد، یک خطا برگردانده می‌شود و DiskShadow خاتمه می‌یابد
Expand گسترش یک یا چند فایل فشرده. از این دستور برای بازیابی فایل‌های فشرده می‌توانید استفاده کنید
FC مقایسه یک یا چند فایل جداگانه و نمایش تفاوت‌ها
Find جست‌وجوی یک رشته متن در یک یا چند فایل
Format فرمت‌کردن دیسک برای استفاده با ویندوز
gpfixup پس از عملیات تغییر نام دامنه، وابستگی‌های نام دامنه را در Group Policy Objects و لینک‌های آن رفع می‌کند. برای استفاده از این دستور، باید Group Policy Management را به‌عنوان ویژگی ازطریق Server Manager نصب کنید
gpupdate به‌روزرسانی تنظیمات Group Policy
hostname نمایش نام میزبان
label

ایجاد یا تغییر یا حذف لیبل (نام) یک درایو. اگر بدون پارامتر استفاده شود، درایو فعلی را تغییر می‌دهد یا لیبل موجود را حذف می‌کند

Logoff خروج از حساب ویندوز
MD یا MKDIR ایجاد دایرکتوری
MOVE جابه‌جایی یک یا چند فایل از یک دایرکتوری به دایرکتوری دیگر
mode وضعیت سیستم را نمایش و تنظیمات سیستم را تغییر می‌دهد یا پورت‌ها یا دستگاه‌ها را دوباره پیکربندی می‌کند. اگر بدون پارامتر استفاده شود، حالت تمام ویژگی‌های قابل‌کنترل کنسول و دستگاه‌های COM موجود را نشان می‌دهد
msiexec ابزاری را برای نصب و تغییر و انجام عملیات در Windows Installer از خط فرمان فراهم می‌کند
msinfo32 باز‌کردن ابزار اطلاعات سیستم (System Information) برای نمایش نمایی جامع از سخت‌افزار و اجزای سیستم و محیط نرم‌افزار در کامپیوتر محلی
openfiles به ادمین کمک می‌کند تا فایل‌ها و دایرکتوری‌های بازشده در سیستم را نمایش دهد یا استعلام یا قطع ارتباط کند. این دستور فلگ سراسری سیستم Maintain Objects List را نیز فعال یا غیرفعال می‌کند
PRINT پرینت فایل متنی
pause پردازش برنامه بچ را به حالت تعلیق درمی‌آورد و اعلان «...Press any key to continue» را نمایش می‌دهد
pushd ذخیره دایرکتوری فعلی و سپس تغییر آن
popd دایرکتوری فعلی را به دایرکتوری تغییر می‌دهد که اخیراً با دستور pushd ذخیره شده است
RD حذف دایرکتوری
rdpsign امضای دیجیتال با فایل پروتکل دسکتاپ از راه دور (rdp.)
recover بازیابی اطلاعات قابل‌خواندن از دیسک خراب یا معیوب
ReFSUtil ابزاری است که در ویندوز و ویندوز سرور گنجانده شده است و تلاش می‌کند ولوم‌های ReFS به‌شدت آسیب‌دیده را تشخیص دهد و فایل‌های باقی‌مانده را شناسایی و آن فایل‌ها را در ولوم دیگر کپی کند
REN یا RENAME تغییر نام یک یا چند فایل. نام دایرکتوری و درایو را نمی‌توان با این دستور تغییر داد
REPLACE جایگزین‌کردن فایل‌ها
RMDIR حذف دایرکتوری
ROBOCOPY ویژگی‌های پیشرفته برای کپی‌کردن فایل‌ها و درخت دایرکتوری
schtasks دستورها و برنامه‌ها را برای اجرای دوره‌ای یا در زمانی خاص برنامه‌ریزی و وظایف را از برنامه اضافه و حذف می‌کند. همچنین، وظایف را درصورت تقاضا شروع و متوقف می‌کند و وظایف برنامه‌ریزی‌شده را نمایش و تغییر می‌دهد
secedit با مقایسه پیکربندی امنیتی فعلی شما با الگوهای امنیتی مشخص‌شده، امنیت سیستم را پیکربندی و تجزیه و تحلیل می‌کند
SFC تمام فایل‌های سیستم محافظت‌شده را اسکن و تأیید و نسخه‌های نادرست را با نسخه‌های صحیح جایگزین می‌کند
serverweroptin به شما امکان می‌دهد گزارش خطا را روشن کنید
shift موقعیت پارامترهای بچ را در فایل بچ تغییر می‌دهد
SHUTDOWN خاموش‌کردن کامپیوتر
Systeminfo اطلاعات پیکربندی دقیق یک کامپیوتر و سیستم‌عامل آن، ازجمله پیکربندی سیستم‌عامل، اطلاعات امنیتی، شناسه محصول و ویژگی‌های سخت‌افزاری (مانند RAM و فضای دیسک و کارت‌های شبکه) را نمایش می‌دهد
takeown به ادمین کمک می‌کند تا دسترسی به فایل قبلاً رد‌شده را بازیابی کند و مدیر را مالک فایل قرار دهد. این دستور معمولاً در فایل‌های بچ استفاده می‌شود
TASKKILL خاتمه‌دادن به تمام فرایندهای در حال اجرا و سرویس‌ها
TASKLIST نمایش فهرستی از تمام فرایندهای در حال اجرا به‌انضمام سرویس‌ها
time زمان سیستم را نمایش می‌دهد یا تنظیم می‌کند. اگر بدون پارامتر استفاده شود، زمان فعلی سیستم را نشان می‌دهد و از شما می‌خواهد زمان جدیدی را وارد کنید
title عنوانی برای پنجره کامند پرامپت ایجاد می‌کند
tree ساختار دایرکتوری یک مسیر یا دیسک در یک درایو را به‌صورت گرافیکی نمایش می‌دهد. ساختار نمایش‌داده‌شده با این دستور به پارامترهایی بستگی دارد که در خط فرمان مشخص می‌کنید. اگر درایو یا مسیری را مشخص نکنید، این دستور ساختار درختی را نمایش می‌دهد که با دایرکتوری فعلی درایو فعلی شروع می‌شود
typeperf داده‌های عملکرد را در پنجره فرمان یا در فایل گزارش می‌نویسد. برای توقف باید CTRL+C را فشار دهید
tzutil ابزار Windows Time Zone را نمایش می‌دهد
VER شماره نسخه سیستم‌عامل را نمایش می‌دهد
verify به ابزار کامند پرامپت می‌گوید که آیا فایل‌های شما به‌درستی روی درایو نوشته شده‌اند یا خیر
vol لیبل ولوم درایو و شماره‌سریال را درصورت وجود نشان می‌دهد. درصورت استفاده بدون پارامتر، اطلاعات درایو فعلی را نمایش می‌دهد
wbadmin تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی از سیستم‌عامل، ولوم‌ها، فایل‌ها، پوشه‌ها و برنامه‌ها ازطریق خط فرمان
Wdsutil ابزار خط فرمانی است که برای مدیریت سرور Windows Deployment Services استفاده می‌شود
wevtutil به شما امکان می‌دهد اطلاعات مربوط به گزارش رویدادها و ناشران را بازیابی کنید. همچنین، می‌توانید از این دستور برای نصب و حذف مانیفست‌های رویداد، اجرای کوئری و صادرکردن، بایگانی و پاک‌کردن گزارش‌ها استفاده کنید
where مکان فایل‌هایی را نشان می‌دهد که با الگوی جست‌وجوی داده‌شده مطابقت دارند
whoami اطلاعات کاربر و گروه و امتیازات کاربری را نمایش می‌إهد که در‌حال‌حاضر وارد سیستم محلی شده است. درصورت استفاده بدون پارامتر، دامنه فعلی و نام کاربری را نمایش می‌دهد
winrs Windows Remote Management به شما امکان می‌دهد برنامه ها را از راه دور مدیریت و اجرا کنید
winsat mfmedi عملکرد رمزگشایی ویدیو (پخش) را با استفاده از چهارچوب Media Foundation اندازه‌گیری می‌کند
wscript Windows Script Host محیطی را فراهم می‌کند که در آن کاربران می‌توانند اسکریپت‌ها را به زبان‌های مختلفی اجرا کنند که از مدل‌های شیء مختلف برای انجام وظایف استفاده می‌کنند
Xcopy فایل‌ها و دایرکتوری‌ها ازجمله زیرشاخه‌ها را کپی می‌کند

دستورهای مهم CMD در بحث شبکه

دستور کارکرد
PING بررسی اتصال به اینترنت یا شبکه مدنظر
IPCONFIG اطلاعات آداپتورهای شبکه‌های موجود روی سیستم و جزئیات مربوط به آن‌ها را نشان می‌دهد. مهم‌ترین اطلاعات به‌دست‌آمده از این دستور جزئیات مربوط به بخش آدرس IPv4 و Default Gatewaty در آداپتور شبکه وایرلس و آداپتور شبکه اترنت است
TRACERT عیب‌یابی مشکلات احتمالی شبکه با ارسال بسته و تلاش برای اتصال به مقصد مدنظر
GETMAC نمایش مک آدرس برای آداپتورهای شبکه سیستم
NSLOOKUP یافتن آدرس IP مختص به دامنه
NETSTAT نمایش آمار کلی و عیب‌یابی و تحلیل شبکه. اتصالات فعال در سیستم از نوع LAN یا درون شبکه یا اتصال در بستر اینترنت را نشان و اطلاعات پورت‌ها را به‌صورت کامل پوشش می‌دهد
NETSH مشاهده تمام عملیات شبکه‌سازی و تنظیم دقیق آداپتورهای شبکه‌های موجود در سیستم. اجرای این دستور CMD را به حالت Network Shell تغییر می‌دهد
pathping ارائه اطلاعاتی درباره تأخیر شبکه و اطلاعات مربوط به ارسال و از‌دست‌دادن بسته ازطریق شبکه
pktmon ابزار عیب‌یابی شبکه به‌صورت Cross-Component و In-Box برای ویندوز است که از آن برای شناسایی بسته ازدست‌رفته و دریافت‌شده و فیلترینگ و شمارش بسته استفاده می‌شود
qappsrv نمایش فهرستی از تمام سرورهای میزبان جلسه ریموت دسکتاپ در شبکه

***

امیدواریم این مقاله برایتان مفید بوده باشد.

 

 

CMD

ارسال نظر