تعداد زیادی آزمایش به طور گسترده در دسترس است. بسیاری از تست ها برای یک اختلال خاص یا گروهی از اختلالات مرتبط هستند و برخی تست های دیگر معمولا برای طیف وسیعی از اختلالات استفاده می شوند. اما برخی از تست ها مخصوص یک بیماری خاص هستند.
نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ برخی از پر کاربردترین تست های پزشکی را در ادامه به شما می کنیم.
تست غربالگری چیست؟
آزمایش غربالگری برای تشخیص اختلالات یا بیماری های بالقوه سلامتی در افرادی که هیچ علامت بیماری ندارند انجام می شود. هدف، تشخیص زودهنگام و تغییر شیوه زندگی یا نظارت، کاهش خطر ابتلا به بیماری یا تشخیص زودهنگام آن برای درمان مؤثرتر است. تست های غربالگری تشخیصی در نظر گرفته نمی شوند، اما برای شناسایی زیرمجموعه ای از جمعیت که باید برای تعیین وجود یا عدم وجود بیماری آزمایشات اضافی انجام دهند، استفاده می شود.
چه زمانی آزمایش غربالگری مفید است؟
چیزی که یک تست غربالگری را ارزشمند می کند، توانایی آن در تشخیص مشکلات احتمالی است، در حالی که نتایج نامشخص، مبهم یا گیج کننده را به حداقل می رساند. در حالی که آزمایش‌های غربالگری در همه موارد 100٪ دقیق نیستند، معمولاً انجام آزمایش‌های غربالگری در زمان‌های مناسب، همانطور که ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما توصیه می‌کند، بیشتر از عدم انجام آن‌ها ارزشمند است. با این حال، برخی از آزمایش‌های غربالگری، زمانی که در افرادی که در معرض خطر بالای بیماری نیستند، یا هنگام آزمایش بیماری‌های بسیار نادر استفاده می‌شوند، می‌توانند بیش از آنکه کمک کنند، مشکلاتی ایجاد کنند.
برخی از تست های غربالگری رایج:
حتماً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد زمان بندی و دفعات مناسب همه آزمایش های غربالگری بر اساس سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی خود مشورت کنید. در زیر چند نمونه از تست های غربالگری رایج آورده شده است:
اندازه گیری کلسترول
کلسترول یک ماده مومی شکل است که در تمام قسمت های بدن یافت می شود. این به تولید غشای سلولی، برخی هورمون‌ها و ویتامین D کمک می‌کند. کلسترول خون از 2 منبع تامین می‌شود: غذایی که می‌خورید و تولید در کبد. با این حال، کبد تمام کلسترول مورد نیاز بدن را تولید می کند.
کلسترول و سایر چربی ها در جریان خون به شکل ذرات کروی به نام لیپوپروتئین ها منتقل می شوند. 2 لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول "بد" و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول "خوب" هستند.
غربالگری کلسترول با آزمایش خون انجام می شود. افرادی که کلسترول خونشان بالاست، نسبت به افرادی که کلسترولشان در محدوده طبیعی است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی (CVD) هستند. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به کلسترول بالا می توانند با کاهش کلسترول، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهند. با این حال، درک این نکته مهم است که افراد حتی با سطح کلسترول در محدوده طبیعی هنوز هم ممکن است به بیماری قلبی مبتلا شوند.
آزمایش خون مخفی مدفوع
خون مخفی مدفوع با تجزیه و تحلیل میکروسکوپی یا آزمایشات شیمیایی هموگلوبین (خون) در مدفوع تشخیص داده می شود. افرادی که خون در مدفوع خود دارند ممکن است رشد سرطانی نشان دهنده سرطان کولورکتال داشته باشند. این آزمایش نیاز به جمع آوری 3 نمونه مدفوع دارد که از نظر خون زیر میکروسکوپ بررسی می شوند. درک این نکته مهم است که وقتی خون در نمونه مدفوع وجود دارد، می تواند به دلیل سایر عوامل غیر سرطانی مانند برخی داروها یا غذاها، خونریزی گوارشی یا هموروئید باشد. انجام آزمایش از سن 50 سالگی توسط بسیاری از سازمان ها از جمله انجمن سرطان آمریکا توصیه می شود.
تست پاپ اسمیر
پاپ اسمیر نمونه هایی از سلول هایی است که از دهانه رحم زنان برای بررسی تغییرات سلولی نشان دهنده سرطان دهانه رحم گرفته می شود. پاپ اسمیر یک تست غربالگری مهم در زنان زیر 65 سال از نظر جنسی فعال است تا سرطان را در مرحله ای که اغلب هیچ علامتی وجود ندارد، تشخیص دهد. درک این نکته مهم است که آزمایش پاپ اسمیر ممکن است به عنوان "غیر طبیعی" شناخته شود، اما ممکن است به این معنی نباشد که فرد مبتلا به سرطان دهانه رحم است. برخی سازمان ها همچنین غربالگری HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) را در جمعیت های خاصی در طی تست پاپ اسمیر توصیه می کنند.
آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
این آزمایش خون سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) را در خون اندازه گیری می کند. آنتی ژن ها هر ماده ای هستند که پاسخ هایی را از سیستم ایمنی فرد برمی انگیزند. سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات را می توان در حضور سرطان پروستات افزایش داد. با این حال، درک این نکته مهم است که سایر شرایط خوش خیم پروستات نیز ممکن است باعث افزایش PSA شوند، مانند هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)، که تورم غیر سرطانی پروستات است.
تست PSA برای همه مردان توصیه نمی شود و اختلاف نظرهای زیادی در مورد نقش آزمایش PSA وجود دارد. برخی از سازمان‌ها، مانند گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF)، اکنون توصیه می‌کنند که غربالگری PSA را ممنوع کنید. مزایا و معایب غربالگری PSA همیشه باید قبل از انجام آزمایش با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت شود. برخی از معایب شامل آزمایش‌ها و روش‌های غیرضروری، هزینه‌های غیرضروری و افزایش قابل توجه اضطراب است.
ماموگرافی
بسیاری از سازمان ها، از جمله USPSTF، غربالگری ماموگرافی را برای سرطان پستان هر 1 سال تا 2 سال پس از 50 سالگی توصیه می کنند. این آزمایش همراه با معاینه بالینی پستان انجام می شود.
کولونوسکوپی
بسیاری از سازمان ها، از جمله USPSTF، غربالگری سرطان کولون یا پولیپ روده بزرگ را در سن 50 سالگی توصیه می کنند، در صورت داشتن سابقه خانوادگی یا سایر عوامل خطر زودتر.
دیابت یا پیش دیابت
انجمن دیابت آمریکا (ADA) به همه بزرگسالان توصیه می کند.بدون در نظر گرفتن وزن، از سن 45 سالگی برای دیابت یا پیش دیابت غربالگری شود. علاوه بر این، افراد بدون علائم دیابت در صورت اضافه وزن یا چاق بودن و داشتن یک یا چند عامل خطر دیابت اضافی باید غربالگری شوند.
در مورد همه اینها و همچنین انواع دیگر تست های غربالگری، بر اساس وضعیت پزشکی خود، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید، زیرا همه ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در مورد اینکه کدام آزمایش های غربالگری و برای کدام گروه سنی باید انجام شود توافق ندارند.
