ماساژ درمانی از گذشته های بسیار دور مورد توجه مردم جهان قرار داشته است و حتی زمانی که مردم از حمام های عمومی استفاده می کردند، ماساژدرمانی یکی از خدماتی بوده که به آنها ارائه می شده است. اما امروز شکل حرفه ای و تخصصی به خود گرفته تا آنجا که بیش از 80 نوع ماساژ با استفاده از حرکات و تکنیک های مختلف وجود دارند که هر یک کاربرد خاص خود را دارد.
نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛
از ماساژدرمانی برای درمان بسیاری از امراض و یا تسکین درد ناشی از بیماری های مختلف، تسکین علائم یا التیام جراحات، کمک به برخی شرایط سلامتی و ارتقای سلامت کلی استفاده می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی ماساژدرمانی، خواص و انواع آن بپردازیم.
بهترین سبک ماساژ کدام است؟
سبک های مختلف در ماساژ درمانی شامل طیف متفاوتی از ضربه هاست. از حرکات ضربه ای گسترده گرفته تا ضربات کوتاه و مقطعی. یک ماساژ می تواند از 5 دقیقه تا 2 ساعت طول بکشد. قبل از اینکه بتوانید تصمیم بگیرید که کدام سبک ماساژ برای شما بهترین است، باید یک سوال از خود بپرسید. آیا از ماساژدرمانی برای برقراری آرامش و دوری از استرس در بدن خود استفاده می کنید یا هدف شما از انتخاب این تراپی، تسکین علائم یک بیماری خاص است؟ پس از پاسخ به این سوال می توانید با متخصص ماساژدرمانی، متخصص فیزیوتراپی یا متخصص کایروپراکتیک مشورت نمایید.
انواع سبک های ماساژ
همانگونه که قبلا هم اشاره نمودیم، ماساژدرمانی شامل طیف گسترده ای از حرکات است که مجموعه آنها در کنار هم می تواند سبک های متفاوتی را به وجود آورد. در ادامه به بررسی برخی از انواع سبک های ماساژ می پردازیم.
ماساژ سوئدی
رایج ترین نوع ماساژ، ماساژ سوئدی است و برای افرادی که به تازگی ماساژدرمانی را شروع کرده اند، تنش و درد زیادی دارند و یا به لمس حساس هستند گزینه بسیار مناسبی است. این نوع از ماساژ می تواند به رها شدن گره های عضلانی کمک کند. در ماساژ سوئدی، ماساژور از حرکات زیر استفاده می نماید:
- مالش دادن عضلات و به اصطلاح ورز دادن
- ضربات طولانی و روان در جهت قلب
- حرکات دایره ای عمیق
- لرزش و ضربه زدن
- تکنیک های حرکت مفاصل غیرفعال
این سبک شامل ضربات نرم، طولانی، مالش و همچنین ضربات سبک و ریتمیک در بالاترین لایه های عضلات است. ماساژدرمانی به سبک سوئدی با کاهش تنش عضلانی می تواند آرامش بخش و انرژی زا باشد و به التیام دردهای ناشی از آسیب دیدگی ها بپردازد.
چهار ضربه رایج ماساژ سوئدی عبارتند از:
- افلوراژ: ضربه ای نرم و لغزنده که برای شل کردن بافت نرم استفاده می شود.
- پتریساژ: فشردن، غلتاندن یا ورز دادن که به دنبال افلوراژ انجام می شود
- اصطکاک: حرکات عمیق و دایره‌ای که باعث ساییدگی لایه‌های بافت روی یکدیگر می‌شود و به افزایش جریان خون کمک می کند.
- تاپوتمان: یک ضربه کوتاه و متناوب که با دست‌ها، انگشتان یا لبه دست انجام می‌شود.
ماساژ بافت های عمیق
ماساژ بافت عمیق برای توجه به نقاط دردناک و سفت در بدن مورد استفاده قرار می گیرد. ماساژدرمانگر از ضربات آهسته و البته با فشار زیاد بهره می برد تا فشار را روی لایه‌های ماهیچه‌ها، تاندون‌ها یا سایر بافت‌های عمیق زیر پوست متمرکز نماید. این نوع از ماساژ نسبت به سایر انواع ماساژ دیگر، ریتیمک نیست اما جنبه های درمانی بسیار کاربردی دارد. الگوهای مزمن تنش را تسکین می‌دهد و به آسیب‌های عضلانی، مانند رگ به رگ شدن کمر کمک می‌کند.
ماساژ ورزشی
ماساژ ورزشی برای کمک به سیستم‌های عضلانی مورد استفاده برای یک ورزش خاص توسعه یافته است. در این نوع ماساژدرمانی، از روش‌های مختلفی برای کمک به ورزشکاران در حین تمرین یا قبل و بعد آن برای انعطاف پذیری و کمک به جلوگیری از صدمات استفاده می شود. یکی دیگر از کاربردهای ماساژدرمانی، کمک به بهبود کشیدگی عضلات و هم چنین آسیب دیدگی های ورزشی است.
صندلی ماساژ
حتما تاکنون در نمایشگاه ها، شرکت های بزرگ و کنفرانس ها، صندلی های ماساژ را دیده اید. ماساژ در این صندلی ها معمولا شامل ماساژ گردن، شانه ها، پشت، بازوها و دستان هستند. صندلی ماساژ تنها روش ماساژدرمانی است که نیازی به درآوردن لباس ها ندارد.
ماساژ شیاتسو
شیاتسو در زبان ژاپنی به معنای فشار انگشت است. برای ماساژ شیاتسو، درمانگر از فشار ریتمیک و متنوع بر روی نقاط خاصی از بدن استفاده می کند. این نقاط را نقاط طب فشاری می نامند و اعتقاد بر این است که برای جریان انرژی حیاتی بدن که “چی” نام دارد، مهم هستند. طرفداران می گویند ماساژ شیاتسو می تواند به رفع انسداد در نقاط طب فشاری کمک کند.
ماساژ تایلندی
در طول یک ماساژ تایلندی، درمانگر از بدن خود برای حرکت دادن مشتری به موقعیت های مختلف استفاده می کند. این نوع ماساژ شامل فشرده سازی عضلات، تحرک مفاصل و طب فشاری است.
ماساژ درناژ لنفاوی
ماساژ تخلیه لنفاوی یک ماساژ ملایم است که برای کمک به افزایش گردش مایعات لنفاوی در بدن طراحی شده است. لنف یک مایع غنی از پروتئین است که در سراسر بدن توسط عروق لنفاوی حرکت می کند. وظیفه آن، جمع آوری باکتری ها، ویروس ها و مواد زائد و بردن آنها به غدد لنفاوی است. سپس غدد لنفاوی این مایع را فیلتر کرده تا ناخالصی ها از بدن خارج شوند. ماساژ معمولاً با فشار ملایم و با ضربات ملایم و طولانی در امتداد پوست انجام می شود تا حرکت لنف در بدن تسهیل شود و افزایش یابد.
ماساژ سنگ داغ
این نوع ماساژ درمانی مشابه ماساژ سوئدی است و تفاوت آن با ماساژ سوئدی، استفاده از سنگ های گرم شده به جای دست یا علاوه بر آن است. ماساژ سنگ داغ تنش عضلانی را کاهش می دهد، جریان خون را بهبود می بخشد و با استفاده از سنگ های گرم شده درد را تسکین می دهد و به برقراری آرامش در بدن کمک می نماید. در طول ماساژ با سنگ داغ، سنگ های گرم شده در نواحی مختلف از جمله نقاط طب فشاری قرار می گیرند.
سنگ ها ممکن است به عنوان ابزار ماساژ استفاده شوند یا به طور موقت در جای خود باقی بمانند. در کنار سایر تکنیک های ماساژ، سنگ های داغ می توانند کاملا آرام بخش باشند زیرا گرما را به عمق بدن منتقل می نمایند.
رفلکسولوژی
رفلکسولوژی از تکنیک های دست، شست و انگشت برای تحریک نواحی خاصی از پاها استفاده می کند. اعتقاد بر این است که این مناطق مربوط به قسمت های مختلف بدن هستند. بنابراین، انتظار می رود که از این طریق، سلامت، شادابی و تندرستی سایر نواحی بدن حاصل شود.
ماساژ بارداری
در دوران بارداری، بدن دچار تغییرات عمده ای می شود. ماساژ بارداری می تواند با کاهش استرس، کاهش تورم دست و پا و تسکین درد عضلات و مفاصل به این تغییرات کمک کند. دوران بارداری، استفاده از بسیاری داروها با محدودیت روبرو است و برای تسکین انواع دردهای عضلانی از دارودرمانی نمی توان استفاده کرد و در اینجاست که اهمیت ماساژدرمانی در این دوران هویدا می شود.
ماساژ آروماتیک
ماساژورهای آروماتراپی فشار ملایمی را با استفاده از روغن‌های متناسب با خواسته های مراجعه کننده ترکیب می کنند که باعث بروز آرامش، تسکین درد و گرما در بدن می شوند. در طول ماساژ، در حالی که روغن‌های ضروری از طریق دیفیوزر استنشاق می شوند و از طریق پوست جذب می گردند، تکنیک های ماساژ سوئدی روی بدن اجرا می شوند. ماساژهای آروماتراپی برای موارد زیر کاربرد بسیاری دارد:
- تقویت خلق و خو
- کاهش استرس و اضطراب
- کاهش علائم افسردگی
- از بین بردن تنش عضلانی
- تسکین درد
ماساژ نقطه ماشه ای
ماساژ نقطه ماشه ای برای افرادی که جراحات، دردهای مزمن یا مشکل یا بیماری خاصی دارند، مناسب است. گاهی اوقات مناطقی از سفتی در بافت های عضلانی که به عنوان نقاط ماشه ای شناخته می شوند، می توانند باعث درد در سایر قسمت های بدن شوند. با تمرکز بر تسکین نقاط ماشه ای، این نوع ماساژ می تواند درد را کاهش دهد.
فواید ماساژدرمانی برای سلامتی
ماساژدرمانی مساله ای فراتر از یک روش برای کاهش استرس و اضطراب و آرام بخشی است بلکه ماساژدرمانی به عنوان یکی از روش های درمانی برای تسکین بسیاری بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم.
کمر درد
اثربخشی ماساژدرمانی برای درمان کمردرد بر هیچکس پوشیده نیست. از انواع ماساژ برای درمان نواحی متفاوت درد استفاده می شود. یکی از اولین و اصلی ترین اثراتی که ماساژدرمانی به همراه دارد، افزایش سطح اندورفین در خون است. اندورفین مواد شیمیایی هستند که تولید آنها باعث ایجاد احساس خوب در بدن و کاهش دردهای مزمن می شود. موثرترین نوع ماساژ درمانی برای کمردرد، درمان عصبی عضلانی است و ماساژ نقطه ای ماشه ای است.
عضلاتی که دچار اسپاسم و گرفتگی هستند، بسیار دردناک و تحریک پذیر می شوند که به آن ایسکمی گفته می شود. ایسکمی به این معنی است که عضله جریان خون مناسبی ندارد و در نتیجه اکسیژن کافی نیز دریافت نمی کند. کمبود اکسیژن باعث می شود ماهیچه اسید لاکتیک تولید کند و اسید لاکتیک باعث می شود تا عضله پس از فعالیت احساس درد نماید. پس از شل شدن ماهیچه از طریق ماساژ درمانی، اسید لاکتیک از عضله آزاد می شود و عضله خون و اکسیژن کافی دریافت می نماید.
سردرد و میگرن
بسیاری از افراد مبتلا به میگرن دریافته اند که ماساژ درمانی منظم کیفیت کلی زندگی آنها را بهبود می بخشد. افراد مبتلا به میگرن در حین حملات میگرنی به دلیل حساسیت بیش از حد به نور، بو، صدا و… ممکن است از ماساژدرمانی حذر کنند اما بهبودی پس از حملات میگرن یکی از نتایج بسیار عالی ماساژدرمانی است. همچنین ماساژدرمانی می تواند باعث کاهش استرس و افزایش سطح کورتیزول در بدن شود و از این طریق به بهبود حملات میگرنی کمک نماید. مطالعات نشان می دهد که ماساژ درمانی می تواند تعداد حملات میگرن را کاهش دهد و همچنین روند خواب را بهبود بخشد.
دو نوع ماساژ اصلی وجود دارد که می تواند به درمان درد میگرن کمک نماید. ماساژ بافت های عمیق که با استفاده از فشار محکم با ضربات آهسته وارد لایه های عضلانی عمیق تر می شود و به شل شدن عضلات تحت فشار که ممکن است باعث سر درد شوند کمک می کند. این نوع ماساژ را می توان روی ماهیچه های صورت نیز اعمال کرد تا مقداری از سردرد کاهش یابد. دومین روش، ماساژ نقطه ماشه ای است که ماهیچه های تحت فشار را آرام می کند، اما با فشار مستقیم به نواحی دردناک میگرن مانند بالای سر و اطراف چشم ها و گوش ها باعث کاهش درد در این نواحی می شود.
آرتروز
مطالعات نشان می دهد که بیماران مبتلا به استئوآرتریت که یک یا دو بار در هفته ماساژ یک ساعته دریافت می کنند، بهبودهایی در درد، سفتی و عملکرد عضلات دارند.
سرطان
ماساژ که به عنوان مکمل طب سنتی غربی استفاده می شود، می تواند آرامش را تقویت کند و علائم سرطان یا عوارض جانبی شیمی درمانی را کاهش دهد. برای مثال کاهش درد، تورم، خستگی، حالت تهوع یا افسردگی از کارکردهای این روش درمانی است. بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز از جمله مواردی است که ماساژدرمانی در بیماران سرطانی دنبال می کند و در آن نقش بسزایی را ایفا می نماید.
افسردگی
ماساژ درمانی کاهش افسردگی کمک شایانی می نماید. البته مطالعات در مورد چگونگی تاثیر ماساژدرمانی روی افسردگی هنوز در حال پیگیری هستند. اما دست کم تاثیر این تراپی بر عوارض جسمانی افسردگی مانند سردرد، بی خوابی، احساس خستگی، احساس سنگینی در بدن و بی حالی بسیار موثر است و با ایجاد آرامش و کاهش سطح اضطراب در افراد باعث می شود تا احساس خوبی در آنها به وجود بیاید.
خطرات ماساژ درمانی چیست؟
به نظر می رسد خطر اثرات مضر ماساژ درمانی کم باشد. با این حال، گزارشات نادری از عوارض جانبی جدی، مانند لخته شدن خون، آسیب عصبی، یا شکستگی استخوان وجود دارد. برخی از انواع ماساژ که شامل حرکت و ضربات شدیدتری هستند مانند ماساژ بافت عمیق و هم چنین برخی از افراد که به واسطه سن و سال خود یا ابتلا به بیماری هایی مانند پوکی استخوان، آسیب پذیرتر هستند، می توانند درگیر عوارض ماساژدرمانی شوند اما به صورت طبیعی، ماساژدرمانی عوارض جدی به دنبال ندارد.
