تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس ایرانشناسی؛ مجموعه گنجعلیخان یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی کرمان است که به‌عنوان بخشی از بازار بزرگ کرمان به حساب می‌آید. گنجعلیخان که از حکام مشهور زمان شاه عباس محسوب می‌شد، در زمان حکومت خود بر کرمان، آثار و بناهای زیادی ساخت و در آبادی این منطقه کوشید. معمار مجموعه گنجعلیخان، استاد سلطان محمد معمار یزدی و بانی آن گنجعلیخان است که این اثر ۱۱ هزار متر مربعی را به سبک معماری اصفهانی بنا نهادند. این مجموعه از بخش‌های مختلفی همچون بازار، مسجد، مدرسه، کاروانسرا تشکیل شده است.
مجموعه گنجعلی خان کرمان، دیدنی و زیبا
مجموعه گنجعلیخان کرمان یکی از جاذبه‌های مهم کرمان است که به‌سبب گستردگی و تنوع بخش‌های مختلف آن، شهرت زیادی برای گردشگری این شهر به وجود آورده است. مجموعه گنجعلیخان شامل زیرساخت‌های شهری است که برای توسعه شهر کرمان در آن روزگار بنا شد و اکنون بخش مرکزی و مهمی از بافت سنتی و تاریخی کرمان را تشکیل می‌دهد.
میدان گنجعلیخان را می‌توان معادل میدان نقش جهان اصفهان و میدان امیر چخماق یزد دانست. این میدان اصول شهرسازی تاریخی ایران را در خود دارد و بخش‌هایی همچون بازار، مسجد، کاروانسرا و غیره در اطراف آن شکل گرفته‌اند. این میدان در اصل یک مرکز گردهمایی اجتماعی بوده است.
مجموعه گنجعلیخان ۱۱ هزار مترمربع وسعت دارد و میدان و بازار آن در سال ۱۰۰۵ هجری قمری ساخته شده‌اند. حمام در ضلع جنوبی در سال ۱۰۲۰ هجری قمری، مدرسه و کاروانسرا در ضلع شرقی به‌ترتیب در سال‌های ۱۰۰۷ و ۱۰۲۱ هجری قمری، آب‌انبار در ضلع غربی در سال ۱۰۲۱ هجری قمری احداث شدند. ضرابخانه نیز در ضلع شمالی قرار دارد.
مجموعه تاریخی گنجعلیخان نامش را از سازنده و پایه‌گذار آن یعنی گنجعلیخان، والی و حاکم کرمان در دوره صفویه گرفته است. گنجعلیخان نزدیک به ۳۰ سال حاکم کرمان بود و در زمان فرمانروایی خود بناهای متعددی را احداث کرد. بخشی از این آثار امروز به دست ما رسیده؛ ولی بخشی دیگر نیز مخصوصا در زمان لشکرکشی آقامحمد خان آسیب فراوان دیده و از میان رفته است.
اجزا شگفت‌انگیز مجموعه گنجعلیخان
میدان
از آثاری که از مجموعه گنجعلیخان باقی مانده، میدانی در مرکز شهر است که در حاشیه بازار بزرگ قرار دارد. در سه ضلع میدان، بازار واقع شده و در ضلع دیگرش سرای گنجعلیخان قرار دارد. طاق‌نماهای آجری، کاشی‌کاری، فضای سبز، حوض آب و دیگر آثار دیدنی، زیبایی این میدان را دوچندان کرده‌اند.
این میدان به‌لحاظ اصول شهرسازی از جمله میدان‌هایی است که در ایران تعریف درست میدان را می‌توان به آن اتلاق کرد و عناصر شاخص شهری در اطراف آن با تناسبات معین و درستی قرار گرفته است.
مدرسه، مسجد و کاروانسرای گنجعلی خان
کاروانسرای گنجعلیخان یک مجموعه مربعی و چهار ایوانه است و در آن از ایوان های بلند به همراه خطاطی هایی که توسط رضا عباسی خطاط بزرگ ایرانی انجام شده است، استفاده شده. در کنار این کاروانسرا مسجد کوچکی نیز قرار دارد.
مدرسه گنجعلی خان از دیگر بخش‌های این مجموعه است که اکنون دانشکده هنر دانشگاه باهنر کرمان است. مدرسه گنجعلی خان از دوران صفویه تا دوره قاجاری دایر بوده است. اما بعد تغییر کاربری داده و به عنوان کاروانسرا از آن بهره برده می‌شده است.
حمام گنجعلیخان
این حمام دارای بخش‌های مختلفی ویژه طبقات اجتماعی گوناگون بوده است و این از منظر مردمشناسی و جامعه شناسی کمک می‌کند تا تصویر بهتری از جامعه عصر صفوی به دست آوریم.
حمام گنجعلیخان از سال ۱۳۵۰ خورشیدی پس از مرمت‌هایی که روی آن انجام شد تبدیل به موزه مردمشناسی کرمان شد و وجه ویژه آن مجسمه های مومی است که از افراد در حال حمام کردن ساخته شده است.
