تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس استانها، ایران یک درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهد در حالی که ۶ درصد تلفات بلایای طبیعی جهان را دارد و به جهت امکان وقوع ۵۶ مخاطره جزء ۱۰ کشور مخاطره آمیز و حادثه خیز و در رتبه چهارم آسیا است.
در این میان آذربایجان شرقی جزء پنج استان حادثه خیز کشور از لحاظ زلزله بوده و از ۵۶ مخاطره شناسایی شده ۱۵ مخاطره استان را تهدید می کند که مهم ترین آنها به ترتیب زلزله، سیل، حوادث جاده ای، آتش سوزی، فرونشست زمین و ازدحام جمعیت است.
این در حالی است که مردم مناطق حاشین نشین شمال تبریز در کوچه های تنگ و باریکی به عرض حداکثر ۲ متر زندگی می کنند که علاوه بر غیراستاندارد بودن ساختمان های این منطقه بر روی خاک نرم و رانشی پای ارتفاعات عینالی بر روی گسل تبریز بنا شده اند گسلی که از نظر فعالیت و لرزه خیزی یکی از خطرناک ترین گسل های کشور است و به طول ۱۰۰ کیلومتر از کوه های میشو در غرب تا بستان آباد در شرق تبریز امتداد می یابد و به گفته کارشناسان و مسوولان در صورت وقوع زمین لرزه شدید، تبعات جبران ناپذیر و فاجعه باری خواهد داشت.
گسل شمالغرب تبریز از خطرناکترین گسل های کشور است
رییس اداره بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی با بیان اینکه گسل شمال غرب تبریز یکی از خطرناک ترین گسل های زلزله خیز کشور است، گفت: جابجایی، بازسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های ناایمن در بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی ضروری است.
مرضیه فرقانی در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: جایگزینی مناطق پرخطر از جمله موضوعاتی است که در دولت یازدهم مورد بررسی قرار گرفت و مکانی نیز به عنوان منطقه جایگزین انتخاب شد که به دلیل وجود معارضان این موضوع به تاخیر افتاد.
وی اضافه کرد: در سال ۱۳۹۷ با روشن شدن مباحث بازآفرینی شهری، مناطق پرخطری که باید جابجا شوند مشخص شد که بر این اساس ۴۸ هکتار از پهنه شمالی تبریز با جمعیت حدود ۱۲ هزار نفر و بیش از سه هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی به دلیل نامقاوم بودن ساختمان ها و بحث رانش و نفوذ پذیری بالا به عنوان منطقه پرخطر نزدیک به گسل انتخاب شد و ساکنان منطقه باید به صورت کامل جابجا شده و منطقه به فضای سبز تبدیل شود.
وی اظهار کرد: ۴۰ هکتار از اراضی همین منطقه با بیش از ۱۶ هزار و ۶۰۰ نفر جمعیت و چهار هزار و ۱۵۶ واحد مسکونی در اولویت دوم قرار دارد، با این تفاوت که در این منطقه امکان درجاسازی وجود دارد .
فرقانی افزود: با توجه به ساختار حاکم بر منطقه مکان یابی برای جابجایی انجام شد که براساس مطالعات شهرک جوانان با ۱۳۰ هکتار ناخالص و ۹۱ هکتار خالص با کاربری مسکونی با ظرفیت تولید هفت هزار واحد مسکن بازآفرینی و جمعیت پذیری ۲۰ هزار نفر بهترین گزینه می باشد.
رییس اداره بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه مراکز اشتغال در این شهرک پیش بینی شده و ساخت با مصالح سبک و با تراکم کم طبقات در نظر گرفته شده است، گفت: دولت برای جابجایی ۴۸ هکتار منطقه پرخطر پهنه شمالی گسل تبریز مداخله مستقیم خواهد داشت و اداره کل شهرسازی زمین رایگان برای ساخت و ساز در اختیار شهرداری قرار می دهد.
وی یادآورد شد: اراضی شهرک جوانان جزء اراضی ملی بوده و به استناد ماده ۶ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و ماده ۹ آیین نامه اجرایی برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار با تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری به محدوده شهر تبریز الحاق و در جهت احداث واحدهای مسکونی در اختیار شهرداری تبریز قرار داده شد.
۸۵۰ هزار نفر از جمعیت تبریز در مناطق ناایمن زندگی می کنند
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان‌شرقی دراین خصوص به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: براساس اعلام اداره کل راه و شهرسازی و شهرداری بیش از ۸۵۰ هزار نفر از جمعیت ۲ میلیون نفری شهری تبریز در مناطق نا ایمن در سکونتگاه های غیر رسمی، بافت فرسوده و بافت تاریخی زندگی می کنند و مدیریت ارشد استان به دنبال جذب اعتبارات ملی برای ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی است .
محمدباقر هنر بر با بیان اینکه ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار سکونتگاه های غیر رسمی در بافت فرسوده تبریز وجود دارد که از این میزان ۸۸ هکتار در معرض خطر است، افزود: وضعیت ۴۸ هکتار از ۸۸ هکتار بسیار خطرناک است که علاوه بر نزدیکی کامل به گسل شمال تبریز، رانش نیز در این منطقه متصور است و ساکنان آن باید هر چه سریع جابجا شده و به نقاط امن انتقال یابند.
محمدباقر هنر بر با بیان اینکه ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار سکونتگاه های غیر رسمی در بافت فرسوده تبریز وجود دارد که از این میزان ۸۸ هکتار در معرض خطر است، افزود: وضعیت ۴۸ هکتار از ۸۸ هکتار بسیار خطرناک است که علاوه بر نزدیکی کامل به گسل شمال تبریز، رانش نیز در این منطقه متصور است.
وی ادامه داد: اداره کل راه و شهرسازی استان و شهرداری تبریز پروژه های متعددی را در قالب طرح بازآفرینی شهری آغاز کرده اند که از جمله آنها می توان به شهرک جوانان با پیش بینی هفت هزار هکتار زمین، اسدگلی ارم با ۲۴۰ واحد مسکونی و پروژه آیمان در شهرک اندیشه با ۵۰۰ واحد مسکونی اشاره کرد.
هنربر با اشاره به اینکه دولت تسهیلات خوبی برای این منظور اختصاص داده و اقدامات خوبی نیز انجام شده است، گفت: مردم منطقه نیز باید همراهی کنند چرا که در صورت بروز حادثه آسیب پذیرترین مناطق شهر، سکونتگاه های غیررسمی، بافت فرسوده و بافت تاریخی است.
وی با اشاره به اینکه دغدغه اصلی مسوولان ساماندهی حاشیه نشینی و بافت فرسوده است تا مردم در مناطق امن زندگی کنند، اظهار کرد: برای کاهش خسارت جانی و مالی در بحران ها، ارتقای تاب آوری شهری بسیار مهم است و این امر دوجانبه است و مردم نیز باید در کنار مسوولان پای کار آیند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان‌شرقی ادامه داد: در ۹ شهر استان برای بافت فرسوده تسهیلات ۳۰۰ میلیون تومانی و با بهره ۹ درصد ارایه می شود و شهرداری ها نیز برای صدور پروانه تخفیف می دهند و در برخی شهرها نیز رایگان است و این تسهیلات در شهر تبریز ۴۰۰ میلیون تومان است.
هنربر همچنین گفت: در بحث مسیرگشایی، بازگشایی و آزادسازی ۷۰ پروژه توسط شهرداری انجام می شود که این پروژه ها نقش مهمی در ارتقای تاب آوری شهری دارند.
جایجایی جمعیت ۴۸ هکتار از مناطق پرخطر تبریز ضروری است
فرماندار شهرستان تبریز هم با اشاره به وضعیت نامناسب مناطق حاشیه شهر تبریز، گفت: ۴۸ هکتار از پهنه شمالی شهر تبریز در منطقه بسیار پرخطر قرار دارد که باید جابجا شود.
علی جعفری آذر افزود: با توجه به اینکه در منطقه زلزله خیز قرار داریم، باید ساخت و سازها در تمام نقاط شهر بر اساس اصول و استانداردها انجام شود.
وی ادامه داد: بیش از ۶۰ سال است که با معضل حاشیه نشینی در تبریز مواجه هستیم و ضروری است مناطق بسیار پرخطر نیز تخلیه و جابجا شده و اقدامات لازم برای مقاوم سازی و بهسازی سازه ها در سایر مناطق انجام گیرد.
جعفری آذر افزود: مطالعات علمی و تخصصی بسیاری برای جابجایی ۴۸ هکتار از منطقه پرخطر حاشیه شمالی تبریز انجام و به این منظور شهرک جوانان واقع در حاشیه جنوبی اتوبان پاسداران تبریز شناسایی شده است.
وی با اشاره به اینکه تاکید دولت سیزدهم بر پیشگیری قبل از بروز حوادث است، گفت: دولت برای این منظور طرح های حمایت های مالی جهت مقاوم سازی و مقابله با خطرات احتمالی در مواجه با زلزله ارایه کرده است.
فرماندار شهرستان تبریز با تاکید بر اینکه باید ساخت و سازها در تمام نقاط شهر بر اساس اصول و استانداردها انجام گیرد و از ساخت و سازهای غیرمجاز بجد خودداری شود ، اظهار کرد: دستگاهها به خصوص شهرداری باید اقدامات لازم در این خصوص را با جدیت و به موقع انجام دهند نه اینکه بعد از اتمام ساخت و سکونت مردم تبدیل به پرونده ماده ۱۰۰ شود.
کلان شهر ۲ میلیون نفری تبریز دارای ۲ هزار و ۹۸ هکتار بافت ناکارآمد میانی، ۴۶۸ هکتار بافت تاریخی و ۴۶۰ هکتار سکونتگاه غیررسمی مصوب شناسایی شده است که در حدود ۲۵ درصد جمعیت این شهر در سکونتگاه های غیر رسمی و حاشیه شهر زندگی می کنند.
