در چهارم تیرماه سال ۱۳۶۴ رزمندگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای جلوگیری از احساس آرامش ارتش عراق دومین عملیات با عنوان «قدس ۲» را اجرایی کردند که حاصل آن آزادسازی ۱۵ کیلومتر مربع از منطقه هورالهویزه بود.
به گزارش پایگاه خبری دانا عملیات قدس 2 در زمره عملیات‌های محدودی بود که در روز چهارم تیر سال 64 با فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد. رزمندگان در این عملیات به دنبال این بودند که در خطوط پدافندی عراق تزلزل ایجاد کنند. عملیات مذکور در محور البیضه (محدوده شمال منطقه عملیاتی خیبر و بدر) انجام شد.
در کتاب «سلسله عملیات قدس: تحرک در جبهه‌ها و جلوگیری از آرامش دشمن» آمده است بعد از اجرای عملیات بدر در اواخر سال 63 (حدفاصل بین 20 تا 26 اسفند) همه اهداف رزمندگان محقق نشده بود و به همین دلیل طراحی و اجرای عملیات والفجر 8 به عنوان بزرگترین عملیات در سال 64 در دستور کار قرار گرفت. این موضوع نیازمند فراهم شدن یکسری مقدمات بود.
در کتاب «سلسله عملیات قدس: تحرک در جبهه‌ها و جلوگیری از آرامش دشمن» آمده است بعد از اجرای عملیات بدر در اواخر سال 63 (حدفاصل بین 20 تا 26 اسفند) همه اهداف رزمندگان محقق نشده بود و به همین دلیل طراحی و اجرای عملیات والفجر 8 به عنوان بزرگترین عملیات در سال 64 در دستور کار قرار گرفت. این موضوع نیازمند فراهم شدن یکسری مقدمات بود.
.JPG)
اجرای عملیات با هدف جلوگیری از وقفه در روند جنگ
در کتاب «روز شمار جنگ ایران و عراق» (جلد 37) در مورد فاصله زمانی مذکور این‌طور آمده است که برای جلوگیری از وقفه در روند جنگ اجرای عملیات‌های محدود در دستور کار قرار گرفت. در اولین مرحله، برای حضور بیشتر در هور و نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره برنامه‌ریزی شد. اجرای این مأموریت به لشکر 25 کربلا که پس از عملیات بدر همچنان در منطقه باقی مانده بود، به فرماندهی مرتضی قربانی ، سپرده شد.
در بخش دیگری از همین کتاب آمده است سلسله عملیات‌های محدود قدس در این منطقه برای فشار به دشمن اجرا شدند.
در کتاب «روز شمار جنگ ایران و عراق» (جلد 37) در مورد فاصله زمانی مذکور این‌طور آمده است که برای جلوگیری از وقفه در روند جنگ اجرای عملیات‌های محدود در دستور کار قرار گرفت. در اولین مرحله، برای حضور بیشتر در هور و نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره برنامه‌ریزی شد. اجرای این مأموریت به لشکر 25 کربلا که پس از عملیات بدر همچنان در منطقه باقی مانده بود، به فرماندهی مرتضی قربانی ، سپرده شد.
در بخش دیگری از همین کتاب آمده است سلسله عملیات‌های محدود قدس در این منطقه برای فشار به دشمن اجرا شدند.
در هر دو کتاب یاد شده در مورد اجرای عملیات قدس 1 به عنوان اولین مجموعه از عملیات‌های محدود با اهداف پیشتر گفته شده به این موضوع تاکید شده است که بعد از اجرای عملیات قدس 1 در 24 خرداد سال 1364 اوضاع منطقه عملیاتی به‌گونه‌ای بود که ضرورت اجرای یک عملیات دیگر برای تحکیم و تثبیت موقعیت و خط پدافندی نیروهای خودی و آسیب‌پذیر کردن ارتش عراق، احساس می‌شد. پس از اجرای این عملیات، ارتش عراق در این منطقه چند بار پاتک کرد و چون هر بار ضربه سختی خورد، موضع پدافندی به خود گرفت و پس از شناسایی و درک وضعیت خود در منطقه به ایجاد استحکامات و تقویت منطقه اقدام کرد.
کم و کیف اجرای عملیات قدس 2
با توجه به موضوع یاد شده عملیات قدس 2 با هدف تکمیل اهداف عملیات قدس یک طراحی و اجرا شد. (لینک) در اینباره در صفحه 35 کتاب سلسله عملیات قدس آمده است: «... با توجه به تلاش نیروهای عراقی برای تأمین نقاط آسیب‌پذیر خود به‌ویژه در محور البیضه، لشکر 25 کربلا از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که عملیات قدس 1 را در این منطقه اجرا کرد و مأموریت پدافند منطقه را به عهده داشت، عملیات دیگری با هدف جلوگیری از تک احتمالی دشمن و رفع نقاط ضعف خود در این منطقه و همچنین آسیب‌پذیری دشمن طرح‌ریزی کرد.»
کم و کیف اجرای عملیات قدس 2
با توجه به موضوع یاد شده عملیات قدس 2 با هدف تکمیل اهداف عملیات قدس یک طراحی و اجرا شد. (لینک) در اینباره در صفحه 35 کتاب سلسله عملیات قدس آمده است: «... با توجه به تلاش نیروهای عراقی برای تأمین نقاط آسیب‌پذیر خود به‌ویژه در محور البیضه، لشکر 25 کربلا از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که عملیات قدس 1 را در این منطقه اجرا کرد و مأموریت پدافند منطقه را به عهده داشت، عملیات دیگری با هدف جلوگیری از تک احتمالی دشمن و رفع نقاط ضعف خود در این منطقه و همچنین آسیب‌پذیری دشمن طرح‌ریزی کرد.»
.jpg)
عملیات قدس 2 با رمز «یا محمد رسول الله» در ساعت 2 بامداد روز چهارم تیر سال 1364 آغاز شد و رزمندگان لشکر 25 کربلا به سمت مواضع عراقی‌ها حرکت کردند. در ساعات اولیه، غواصان پیشرو لشکر از آبراه اصلی عبور کردند. هدف آنها این بود که به محض رسیدن نیروهای احتیاط به موقعیت، به‌طرف دشمن تیراندازی و به باز کردن آبراه کمک کنند؛ اما به دلیل روشن شدن هوا، فرصت لازم برای پیشروی و الحاق با جناح راست به‌دست نیامد. از طرفی، محور راست نیز تقریباً متکی به محور چپ بود، بنابراین به نیروها دستور عقب‌نشینی داده شد. پس از آن بلافاصله نیروها سازماندهی و توجیه شدند و در ساعت 19 همین روز، به سمت مواضع پیش‌بینی‌شده حرکت کردند. قرار بود رأس ساعت 21 درگیری شروع شود، اما یک قایق عراقی مجهز به تیربار و آرپی‌جی، راهکار محور راست را مسدود کرد و موجب شد عملیات در ساعت 24 آغاز شود. (لینک)
در مورد لحظات درگیری این عملیات که به طور رسمی در روز 5 تیر آغاز شده بود در کتاب سلسله عملیات قدس آمده است: «به محض شروع درگیری در محور سمت راست، قایق عراقی‌ها و کمین اول و در محور سمت چپ، پایگاه اول و سوم سقوط کردند. نیروهای پایگاه دوم عراق نیز بلافاصله با فشار رزمندگان حاضر در محور چپ تسلیم و یا کشته شدند. در ادامه عملیات، رزمندگان محور راست و محور چپ با تلاش بیشتر دو پایگاه دیگر عراق را ساقط کردند و پس از الحاق، در دو آبراه مقابل به پیشروی ادامه دادند. براساس اطلاعات به‌دست‌آمده از اسیران، روی مواضع عراق اجرای آتش شد که تعدادی از عراقی‌ها کشته یا زخمی شدند. عملیات الحاق و استقرار در آبراه‌ها و تأمین و امنیت منطقه تا ساعت 1:30 هفتم تیر پایان یافت. در این عملیات یک تن از نیروهای خودی شهید و تعدادی مجروح شدند.»
در مورد لحظات درگیری این عملیات که به طور رسمی در روز 5 تیر آغاز شده بود در کتاب سلسله عملیات قدس آمده است: «به محض شروع درگیری در محور سمت راست، قایق عراقی‌ها و کمین اول و در محور سمت چپ، پایگاه اول و سوم سقوط کردند. نیروهای پایگاه دوم عراق نیز بلافاصله با فشار رزمندگان حاضر در محور چپ تسلیم و یا کشته شدند. در ادامه عملیات، رزمندگان محور راست و محور چپ با تلاش بیشتر دو پایگاه دیگر عراق را ساقط کردند و پس از الحاق، در دو آبراه مقابل به پیشروی ادامه دادند. براساس اطلاعات به‌دست‌آمده از اسیران، روی مواضع عراق اجرای آتش شد که تعدادی از عراقی‌ها کشته یا زخمی شدند. عملیات الحاق و استقرار در آبراه‌ها و تأمین و امنیت منطقه تا ساعت 1:30 هفتم تیر پایان یافت. در این عملیات یک تن از نیروهای خودی شهید و تعدادی مجروح شدند.»
اجرای عملیات قدس 2 همراه با عملیات فریب
در بخش دیگری از همین کتاب آمده است: «همزمان با اجرای عملیات اصلی، یک عملیات ایذایی با هدف فریب دشمن انجام شد. رزمندگان لشکر 25 کربلا که در انتهای برکه مختار و منتهی‌الیه سمت چپ آن تا چهارراه دژبانی و در محور نهروان مستقر بودند، به دشمن نزدیک شدند و با آتش سنگین آنها را به خود مشغول کردند. به محض درگیری، تعداد زیادی نورافکن روشن شد و تیربارهای دشمن شروع به فعالیت کردند. عراقی‌ها با انواع سلاح‌ها منطقه را زیر آتش گرفتند، به‌گونه‌ای که در ساعت 1:45 بامداد آتش آن‌چنان شدید بود که تمام ترددها در آبراه‌ها، به‌خصوص تردد در آبراه معارج ـ مشروع قطع شد. در ادامه اجرای آتش، ارتش عراق اولین پاتک خود را در ساعت 4:30 صبح از دو طرف آبراه شروع کرد که به‌سرعت خنثی و سرکوب شد. پاتک‌های دیگر عراقی‌ها نیز نافرجام ماند. رزمندگان پس از آن، بار دیگر در آبراه‌ها پیشروی و مناطق دیگری را تصرف کردند و در نزدیک‌ترین محل به دشمن در آبراه البیضه مستقر شدند.»
دستاوردهای عملیات قدس 2 به روایت یک کتاب
علی سمیعی در کتاب «کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس» درباره دستاوردهای عملیات قدس می‌نویسد با اجرای این عملیات 15 کیلومتر مربع از شمال منطقه هور الهویزه آزاد شد ضمن اینکه رزمندگان ایران توانستند ضمن انهدام بخشی از نیروهای تیپ 68 کماندویی ارتش عراق و دفع پاتک آنها، با پاکسازی و الحاق، موقعیت خود را در مناطق تصرف‌شده تثبیت کنند. همچنین در این عملیات ده تن از رزمندگان ایران شهید و 65 تن مجروح شدند. از نیروهای عراقی نیز چهل تن کشته و یازده تن به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.
در بخش دیگری از همین کتاب آمده است: «همزمان با اجرای عملیات اصلی، یک عملیات ایذایی با هدف فریب دشمن انجام شد. رزمندگان لشکر 25 کربلا که در انتهای برکه مختار و منتهی‌الیه سمت چپ آن تا چهارراه دژبانی و در محور نهروان مستقر بودند، به دشمن نزدیک شدند و با آتش سنگین آنها را به خود مشغول کردند. به محض درگیری، تعداد زیادی نورافکن روشن شد و تیربارهای دشمن شروع به فعالیت کردند. عراقی‌ها با انواع سلاح‌ها منطقه را زیر آتش گرفتند، به‌گونه‌ای که در ساعت 1:45 بامداد آتش آن‌چنان شدید بود که تمام ترددها در آبراه‌ها، به‌خصوص تردد در آبراه معارج ـ مشروع قطع شد. در ادامه اجرای آتش، ارتش عراق اولین پاتک خود را در ساعت 4:30 صبح از دو طرف آبراه شروع کرد که به‌سرعت خنثی و سرکوب شد. پاتک‌های دیگر عراقی‌ها نیز نافرجام ماند. رزمندگان پس از آن، بار دیگر در آبراه‌ها پیشروی و مناطق دیگری را تصرف کردند و در نزدیک‌ترین محل به دشمن در آبراه البیضه مستقر شدند.»
دستاوردهای عملیات قدس 2 به روایت یک کتاب
علی سمیعی در کتاب «کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس» درباره دستاوردهای عملیات قدس می‌نویسد با اجرای این عملیات 15 کیلومتر مربع از شمال منطقه هور الهویزه آزاد شد ضمن اینکه رزمندگان ایران توانستند ضمن انهدام بخشی از نیروهای تیپ 68 کماندویی ارتش عراق و دفع پاتک آنها، با پاکسازی و الحاق، موقعیت خود را در مناطق تصرف‌شده تثبیت کنند. همچنین در این عملیات ده تن از رزمندگان ایران شهید و 65 تن مجروح شدند. از نیروهای عراقی نیز چهل تن کشته و یازده تن به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.
