ظهور سویه‌های جدید کروناویروس در شرایطی که این روزها موارد جدید ابتلا به این بیماری در ایالات متحده و بخش‌هایی از اروپا افزایش یافته، باعث ایجاد نگرانی‌هایی در سراسر جهان شده است.
به نقل از الجزیره، سویه BA.۲.۸۶ که با نام مستعار «پیرولا» شناخته می‌شود، یک زیرسویه بسیار جهش‌یافته از امیکرون است که باعث افزایش موارد ابتلا به این بیماری شده است.
در همین حال، موج کوچکتری از شیوع کووید۱۹ نیز توسط جدیدترین گونه غالب این ویروس یعنی EG.۵ یا «اریس» ایجاد شده است.
پیرولا بیش از ۳۰ جهش دارد که به گفته «اسکات رابرتز»، متخصص بیماری‌های عفونی پزشکی دانشگاه «ییل» از این نظر قابل توجه است.
او در بولتن پزشکی ییل گفته است: وقتی پس از شیوع گونه XBB.۱.۵ گونه EG.۵ شیوع یافت، ما شاید شاهد یک یا دو جهش بودیم اما این جهش‌های قابل توجه که از زمان شیوع گونه دلتا تا شیوع امیکرون نیز دیدیم، نگران‌کننده هستند.
در مورد EG.۵ چه می‌دانیم؟
EG.۵ از زیرشاخه‌های گونه امیکرون و دارای یک جهش قابل توجه است که به آن کمک می‌کند تا از آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی فرار کند.
در حالی که سازمان جهانی بهداشت (WHO) تایید کرده است که خطر سلامت عمومی ناشی از EG.۵ در سطح جهانی «اندک» ارزیابی می‌شود اما آن را به عنوان «گونه های تحت نظارت» طبقه بندی کرده است به این معنی که برخی تغییرات ژنتیکی دارد و شیوع آن نیز در حال افزایش است.
این سویه در فوریه سال جاری میلادی (۲۰۲۳) در چین شناسایی شد و سپس برای اولین بار در ماه آوریل در ایالات متحده هم تشخیص داده شد.
در مورد گونه BA.۲.۸۶ چه می دانیم؟
به گفته متخصصان بیماری‌های عفونی پزشکی ییل، BA.۲.۸۶ یک زیرسویه جدید از امیکرون است که آن هم به نوبه خود یک سویه از سارس-کوو-۲، کروناویروسی است که باعث بیماری کووید۱۹ می‌شود. با این حال، این گونه در مقایسه با زیرسویه‌های دیگر امیکرون که قبلا شناسایی شده بودند، جهش‌های بیشتری دارد.
این گونه اولین بار در تاریخ ۲۴ ژوئیه در دانمارک مشاهده شد. BA.۲.۸۶ سپس در ماه اوت در ایالات متحده و کانادا نیز شناسایی شد.
از آن زمان تاکنون این گونه در سایر بیماران علامت‌دار در غربالگری معمول فرودگاه‌ها و در نمونه‌های فاضلاب در تعداد انگشت شماری از کشورها شناسایی شده است.
در همین حال، دانشمندان گفته اند که با توجه به سطح ایمنی ایجاد شده در سراسر جهان ناشی از واکسیناسیون و ابتلای قبلی به بیماری، بعید است BA.۲.۸۶ باعث ایجاد موج بیماری شدید و مرگ ناشی از کووید۱۹ شود.
همچنین بنابر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، تست‌های تشخیصی و داروها برای درمان کووید۱۹ در برابر BA.۲.۸۶ نیز مؤثر هستند.
با این حال، این گونه ممکن است توانایی بیشتری برای ایجاد عفونت در افرادی که قبلا به کووید۱۹ مبتلا شده بودند، داشته باشد ولی شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد این سویه باعث بیماری شدیدتر در افراد می‌شود.
«اندرو پکوز»، استاد میکروبیولوژی مولکولی و ایمونولوژی در دانشگاه جانز هاپکینز در این باره گفت: این یک نگرانی در حال افزایش است اما به نظر نمی‌رسد که تفاوت زیادی با آنچه در ایالات متحده طی سه تا چهار ماه گذشته در جریان بوده، داشته باشد.
او افزود: بنابراین من فکر می‌کنم این وضعیت همان چیزی است که نگرانی من را در مورد این گونه در این برهه از زمان کاهش می‌دهد.
آیا دزهای یادآور واکسن کرونا برای مهار پیرولا موثر خواهند بود؟
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، انتظار می‌رود واکسن به روز شده در کاهش بیماری شدید و بستری شدن در بیمارستان ناشی از گونه BA.۲.۸۶ موثر باشد با این حال دانشمندان همچنان در حال ارزیابی اثربخشی واکسن یادآور و به روز شده کووید۱۹ در برابر BA.۲.۸۶ هستند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا دریافت واکسن‌های یادآور کووید۱۹ را به عنوان اقدامی سالانه برای همراهی با ایمن‌سازی در برابر آنفلوآنزا توصیه می‌کند.
همچنین به ویژه افراد مسن و دارای نقص ایمنی تشویق می‌شوند که برای کاهش احتمال بروز علائم شدید کووید۱۹ واکسن تزریق کنند.
اسکات در بولتن هفتگی ییل مدیسین گفت: گزارش اولیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا نشان می‌دهد که ما در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر اینکه BA.۲.۸۶ باعث بیماری شدیدتر، مرگ یا بستری شدن در بیمارستان می‌شود، نداریم.
وی اضافه کرد: ما هنوز نمی‌دانیم که این سویه چقدر قابل انتقال است و بسیار محتمل است که به طور گسترده شیوع نیابد و تا چند هفته دیگر شمار مبتلایان به آن کم شود. با این حال مهم است به یاد داشته باشید که هنوز ویروس کرونا در کمین است.
وی تاکید کرد: بنابراین همان روش‌های پیشگیری شامل استفاده از ماسک، واکسیناسیون و شستن دست‌ها در میان سایر موارد می‌توانند به افراد در پیشگیری از عفونت کمک کنند.
اقدامات برخی کشورها که موج اولیه شیوع سویه جدید مواجه شده‌اند
انگلیس پس از شناسایی گونه BA.۲.۸۶، برنامه‌های واکسیناسیون پاییزی آنفلوآنزا و کووید۱۹ را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه آغاز خواهد کرد.
همچنین وزارت بهداشت و مراقبت اجتماعی انگلیس گفت که برنامه‌های واکسیناسیون سالانه برای گروه‌های مسن‌تر و در معرض خطر چند هفته زودتر از زمان برنامه‌ریزی شده شروع می‌شود.
یک مقام بهداشتی انگلیس در این باره گفت: از آنجایی که دانشمندان پیشرو جهان اطلاعات بیشتری در مورد گونه BA.۲.۸۶ جمع‌آوری می‌کنند، منطقی است که برنامه واکسیناسیون خود را پیش ببریم.
این گونه کرونا برای اولین بار در تاریخ ۱۸ اوت در انگلیس شناسایی شد و واکسیناسیون نیز از تاریخ ۱۱ سپتامبر (شش روز دیگر) آغاز خواهد شد و افرادی که در معرض خطر هستند ابتدا واکسن را دریافت خواهند کرد.
همچنین در ایالات متحده نیز انتظار می‌رود که واکسن‌های به‌روز شده کووید۱۹ ماه آینده در دسترس قرار گیرند.
از سوی دیگر مقامات بهداشتی آمریکا نیز با اشاره به افزایش بیماران کرونایی طی هفته‌های اخیر در چندین ایالتِ این کشور از مردم خواستند در ماه آینده و با فرا رسیدن فصل پاییز، دُزهای یادآور واکسن کرونا را تزریق کنند.
آمریکا در هفته‌های اخیر با موج جدیدی از ابتلاهای کرونایی ناشی از زیرسویه امیکرون موسوم به «اریس» مواجه شده است. با این حال مقامات بهداشتی این کشور معتقدند که برای پاییز امسال آماده هستند و در شرایط بهتری نسبت به گذشته برای مهار کووید۱۹ قرار دارند.
این در حالیست که بر اساس داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، میزان بستری‌ها و مرگ‌ومیر ناشی از کووید۱۹ در این کشور طی ماه گذشته میلادی (اوت) بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است.
بنابر گزارش آناتولی، پزشکان آمریکایی می‌گویند دزهای به‌روزشده واکسن کرونا تا اواسط ماه سپتامبر در این کشور در دسترس قرار می‌گیرند و تاکید دارند که واکسیناسیون علیه کووید۱۹ ایمن‌ترین راه برای اجتناب از بستری شدن در بیمارستان، تجربه پیامدهای سلامت طولانی‌مدت و مرگ و میر ناشی از این بیماری است و به همین دلیل است که مردم به ویژه گروه‌های در معرض خطر را تشویق می‌کنیم تا دزهای یادآور واکسن کرونا را دریافت کنند.
در همین حال، وزارت بهداشت فرانسه تصمیم گرفته تا از ماه اکتبر یک کمپین جدید واکسیناسیون را برای افرادِ آسیب‌پذیر و در معرض خطر از جمله افراد بالای ۶۵ سال، زنان باردار و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، راه اندازی کند.
سازمان جهانی بهداشت در تاریخ جمعه ۵ مه ۲۰۲۳ به طور رسمی پایان وضعیت اضطراری کووید ۱۹ در جهان را اعلام کرد. این سازمان در ژانویه ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی و نگرانی بین‌المللی اعلام کرده بود.
