از قصه درمانی برای کودکان چه می دانید؟

قصه ها جهان زیبایی دارند و ما را در خود می‌پذیرند. به‌ویژه افراد، به ویژه کودکان، از شنیدن داستان‌هایی که بزرگترها روایت می‌کنند، لذت می‌برند. آیا می‌دانستید که قصه درمانی یک روش علمی است که با استفاده از آن می‌توان اختلالات رفتاری کودک را درمان کرده و به او مهارت‌هایی را یاد داد؟

این تنها یکی از فواید قصه درمانی است که علم جدید از آن برای اهداف تربیتی کودکان استفاده می‌کند.

قصه درمانی چیست؟

قصه درمانی، با خواندن داستان‌های آرامش‌بخش، می‌تواند استرس، ناامیدی و افسردگی کودک را کاهش دهد. علاوه بر این، از این روش می‌توان برای درمان مشکلات رفتاری و اختلالات روانی استفاده کرد. این روش می‌تواند به کودکان مهارت‌های مهمی را آموزش دهد.

با توجه به علاقه کودکان به داستان و بازی، این روش به راحتی می‌تواند به آن‌ها یاد داده شود.

در قصه درمانی، روانشناس داستان‌هایی برای کودک تعریف می‌کند و او را آگاه می‌سازد که مسائل زندگی بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی انسان‌ها هستند و اجتناب از آنها غیرممکن است. باید راه‌حل‌های مناسبی برای آنها پیدا کرد. او متوجه می‌شود که اگر بتواند راه‌حل‌های درستی برای مسائل پیدا کند، می‌تواند خوشبخت شود.

با خواندن قصه، کودک با شخصیت اصلی داستان هم‌دردی می‌کند و با دیدگاه عمیقی با مسئله مواجه می‌شود؛ این کار باعث می‌شود تنش جای خود را به آرامش بدهد. کودک می‌فهمد که مشکلات ممکن است ظالمانه به نظر برسند، اما می‌تواند از آنها عبور کند (بدون تجربه کردن تمام رخدادهای تلخ) و درس‌های لازم را یاد بگیرد.

قصه درمانی یک روش مفید برایآموزش کودکان است؛ زیرا بدون ایجاد احساس مقاومت در آن‌ها، به او رفتار صحیح را یاد می‌دهد.

فواید قصه درمانی

قصه درمانی می‌تواند اثرات مثبتی بر کودکان  داشته باشد:

1. بهبود قلمرو شناختی:

با قصه‌ها، کودکان می‌توانند دنیای اطراف خود را بهتر بشناسند و دیدگاه خود را گسترش دهند. آنها می‌فهمند که دنیا تنها از افراد خوب تشکیل نشده است، بلکه افراد بد نیز وجود دارند. این دیدگاه به کودکان این امکان را می‌دهد که به افراد ناشناس اعتماد نکنند و در برابر سوء استفاده‌کنندگان از خودشان دفاع کنند. همچنین، آنها در موقعیت‌های مختلف فعالیت کنند و بهتر بتوانند مسائل را حل کنند.

2. بهبود قلمرو عاطفی:

قصه می‌تواند بر رشد عواطف کودکان تأثیر مثبتی داشته باشد. والدینی که قصه برای فرزندانشان تعریف می‌کنند، عواطف آنها را تقویت می‌کنند و آنها را به فردی مهربان‌تر و عاطفی‌تر تبدیل می‌کنند که بیشتر به دیگران عشق می‌بخشند.

3. بهبود قلمرو بین فردی:

قصه‌گویی زمینه‌ای مناسب را برای برقراری ارتباط صحیح کودک با دیگران فراهم می‌کند. با قصه‌گویی، کودکان به راحتی می‌توانند با هم‌سن و هم‌سالان خود به خوبی ارتباط برقرار کنند. همچنین، این روش به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی را تقویت کنند.

4. بهبود قلمرو شخصی:

قصه‌ها به رشد ابعاد شخصی کودکان کمک می‌کنند و باعث می‌شوند دیدگاه آنها تغییر کند و درک بهتری از مشکلات و شرایط زندگی پیدا کنند. اگر داستان‌ها جنبه‌های واقع‌گرایانه‌تری داشته باشند، کودکان در آینده می‌توانند با استفاده از روش‌های بهتری به حل مشکلات خود بپردازند.

تأثیر قصه درمانی در تربیت کودکان

قصه‌ها نقش مهمی در آموزش و تربیت کودکان دارند. در ادامه به برخی از این نقش‌ها اشاره می‌کنیم:

1. آموزش ارزش‌ها:

والدین می‌توانند ارزش‌ها و مهارت‌های زندگی را از طریق قصه به کودکان آموزش دهند. مفاهیمی مانند مهربانی، همکاری، کنترل خشم و توانایی رد کردن درخواست‌های نامناسب می‌توانند از طریق داستان‌های مناسب به کودکان منتقل شوند. با استفاده از قصه‌های مناسب، والدین می‌توانند به طور غیرمستقیم به حل برخی از مشکلات رفتاری کودکان بپردازند بدون اینکه ایجاد مقاومت در کودکان.

قصه‌ها باید جذاب باشند و کودکان بتوانند به راحتی با آنها ارتباط برقرار کنند و خود را در داستان تصور کنند. آنها باید پیام داستان را درک کنند و تأثیرات مثبت مورد نیاز را بگیرند.

2. تقویت مهارت شنیداری:

کودکان عادت دارند که همیشه صحبت کنند و به دقت به حرف دیگران گوش نکنند. اگر کودکان مهارت گوش دادن فعال را رشد ندهند، ممکن است در آینده با مشکلاتی مواجه شوند و قادر به گوش دادن دقیق به حرف دیگران نباشند که ممکن است در محیط مدرسه نیز برای آنها مشکل ایجاد کند. قصه‌ها می‌توانند به همراه تقویت مهارت شنیداری، بتوانند دقت کودک را نیز افزایش دهند. ارتقاء مهارت شنیداری باعث می‌شود که فرد در زمان بزرگسالی نیز مورد توجه بیشتر قرار بگیرد.

3. تقویت مهارت گفتاری:

کودکانی که به قصه‌ها گوش می‌دهند، با کلمات جدید آشنا می‌شوند و دایره واژگانشان گسترده‌تر می‌شود. مهارت‌های گفتاری در این کودکان تقویت می‌شود و می‌توانند زودتر و بهتر صحبت کنند.

4. تقویت مهارت حل مسئله:

قصه‌ها محیطی را برای تنوع و خلاقیت در افکار کودکان ایجاد می‌کنند. این داستان‌ها می‌توانند ذهن کودک را به سمت دیدگاه‌ها و راه حل‌های مختلف ارائه کنند. از طریق قصه‌ها، کودکان می‌توانند به تصور و خلاقیت خود بیشتر اعتماد کنند و راهکارهای خلاقانه را در حل مسائل خود ارائه دهند.

6. آموزش ارتباطات اجتماعی:

داستان‌ها می‌توانند به کودکان در یادگیری مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کمک کنند. از طریق شخصیت‌ها و تعاملات در قصه، کودکان می‌توانند نمونه‌هایی از رفتارهای مثبت و سازنده در ارتباط با دیگران را فرا بگیرند. این مهارت‌ها می‌توانند برای کودکان در محیط‌های اجتماعی مانند مدرسه و بازی با دوستان بسیار مفید باشند.

7. تسلط بر احساسات:

داستان‌ها می‌توانند به کودکان کمک کنند تا احساسات خود را درک کنند و راهکارهایی برای تسلط بر آنها پیدا کنند. شخصیت‌ها و سرگذشت‌های آنها در قصه‌ها می‌توانند به کودکان نشان دهند که چگونه با احساسات مثبت و منفی خود سازگاری پیدا کنند و آنها را به شناخت و مدیریت احساسات خود تشویق کنند.

به طور کلی، قصه‌ها نقش بسیار مهمی در تربیت کودکان دارند. آنها نه تنها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌ها و ارزش‌های مختلف را یاد بگیرند، بلکه انگیزه‌بخشی، خلاقیت، ارتباطات اجتماعی و تسلط بر احساسات را نیز تقویت می‌کنند. بنابراین، استفاده از قصه‌های مناسب در تربیت کودکان بسیار مفید و مؤثر است.

قصه‌ها و جهان جذاب آنها در زندگی کودکان نقش مهم و بنیادی دارند.

وقتی یک کودک قصه‌ای را گوش می‌دهد، ابتدا توانایی گوش دادن فعال را در خود تقویت می‌کند؛ سپس تمرکزش تقویت می‌شود و خلاقیتش پرورش می‌یابد. کودک در دنیای قصه‌ها با شخصیت‌های داستانی همراه می‌شود و روش‌های حل مسئله، اراده، پشتکار و تلاش را از این شخصیت‌های غیرواقعی یاد می‌گیرد.

از نتایج مهم خواندن قصه، می‌توان به کاهش اضطراب کودک، یادگیری مهارت‌ها و حل مشکلات رفتاری در کودک اشاره کرد.