یکی از ترس‌های والدین، از دست دادن کنترل بر کودک است. اما با استفاده از راهکارهای مناسب برای تربیت صحیح فرزند، می‌توان از بی‌تربیتی جلوگیری کرد. در ادامه، باید ببینیم چه کودکی را "بچه لوس" می‌نامیم.
کودک لوس به کودکی گفته می‌شود که خودمحوری دارد و فقط به خودش و خواسته‌هایش اهمیت می‌دهد. اگر این کودک چیزی را بخواهد و به آن دست پیدا نکند، کنترل خود را از دست می‌دهد و به شدت عصبانی و پرخاشگر می‌شود. برای رسیدن به خواسته‌هایش، به شکل ناشایستی و با تهدید به رفتارهای ناپسند، از دیگران استفاده می‌کند.
بیشتر بچه‌های لوس در سنین حدود سه سال یا بالاتر به این مشکل دچار می‌شوند. تشخیص نشانه‌های لوس بودن در بچه‌ها همیشه آسان نیست، اما اولین قدم این است که به فرزندتان توجه کنید. هر چه زودتر نشانه‌های لوس شدن او را تشخیص دهید، راه‌حل‌های مناسب‌تری برای اصلاح رفتارش خواهید داشت.
بعضی از ویژگی‌های بچه‌های لوس عبارتند از:
1. پاسخگویی به تمام خواسته‌هایشان توسط والدین
اینکه تمام خواسته‌های کودک را برآورده کنید، به نفعش نیست. با این رفتار، ناخواسته به او یاد می‌دهید که می‌تواند هر آنچه می‌خواهد را به دست آورد، که این باعث می‌شود او انتظارات نامناسبی از شما و دیگران داشته باشد. این رفتار باعث می‌شود که او با شکایت، عصبانیت و اذیت کردن دیگران، خواسته‌هایش را به‌عمل بیاورد. در نتیجه، کودک یاد نمی‌گیرد که به نظرات دیگران گوشبدهد یا نیازهای دیگران را بشناسد.
2. عدم احترام به مرزها و محدودیت‌ها
بچه‌های لوس عموماً مرزها و محدودیت‌ها را نادیده می‌گیرند و به دیگران احترام نمی‌گذارند. آنها به آسانی قوانین و قواعد را نادیده می‌گیرند و در مواجهه با ممنوعیت‌ها تنبیه نمی‌شوند. این رفتار باعث می‌شود که کودک به‌تدریج از کنترل خارج شود و دیگران را نادیده بگیرد. احترام به مرزها و محدودیت‌ها نه تنها به کودک کمک می‌کند تا تحمل انتظارات و محدودیت‌ها را یاد بگیرد، بلکه او را در مقابل خطرات و مشکلات نیز محافظت می‌کند.
3. عصبانیت و خشونت
بچه‌های لوس به‌طور معمول عصبانیت و خشونتی شدید نشان می‌دهند. آنها به‌سرعت عصبانی می‌شوند و به شدت به دیگران حمله می‌کنند. این رفتار اغلب به دلیل عدم توانایی کودک در مدیریت احساساتش و عدم تمرکز والدین بر آموزش مهارت‌های احساسی به وی رخ می‌دهد. مهارت‌های احساسی مهمی هستند که به کودک کمک می‌کنند تا احساساتش را به خوبی مدیریت کند، از خشونت خودداری کند و راه‌های سازنده‌تری برای بیان نیازها و خواسته‌هایش پیدا کند.
4. استفاده ناشایست از رفتارهای تهدیدآمیز
بچه‌های لوس اغلب به رفتارهای تهدیدآمیز و ناپسند متوسل می‌شوند تا خواسته‌هایشان را برآورده کنند. آنها می‌توانند به شکل‌های ناشایستی از تهدید، حمله، انتقام یا اذیت دیگران استفاده کنند. این رفتار باعث می‌شود که او توانایی حل مسئله، مذاکره و ارتباط سازنده را یاد نگیرد و به‌جای آن به رفتارهای تهاجمی و نادرست روی آورد.
اگر فرزندتان بیشتر از یکی از این ویژگی‌ها را نشان دهد، ممکن است با یک کودک لوس روبرو باشید.
راهکار مواجه با بچه های لوس
باید با محبت عمل کنیم و در عین حال قاطع باشیم. وقتی از قاطعیت صحبت می‌شود، برخی از والدین فکر می‌کنند که باید پرخاشگر باشیم یا در صورتی که فرزندمان از ما پیروی نکرد، از زور و خشونت استفاده کنیم تا او را مجبور به اطاعت کنیم.ادما ر واقعیت، قاطع و جدی بودن در تربیت به این معناست که اصولی را رعایت کنیم و قوانینی برای فرزندانمان داشته باشیم و همچنین به اجرای این قوانین در خانواده تأکید داشته باشیم.
ثبات در خلق، اندیشه و رفتار والدین ضروری است. اگر ما اصول تربیتی خود را تغییر دهیم و به چیزی که می‌گوییم اعتقادی نداشته باشیم، فرزندان نخواهند توانست به اصول و قوانین خانواده پایبند باشند. بنابراین، قاطع و جدی بودن به این معناست که در اجرای قوانین و اصول خانواده به هر جهتی رفتار نکنیم.
همه چیز باید در زمان مناسب و به موقع انجام شود. اگر کودکان از قوانین خانواده پیروی نکنند و حتی عمل خلافی در جمع دیگران انجام دهند، آیا لازم است در جمع تنبیه و سرزنش شوند؟ البته که خیر؛ یادآوری نکات تربیتی و قوانین باید در خانه و به طور خصوصی انجام شود.
کودکان به قضاوت دیگران درباره خودشان اهمیت می‌دهند و اگر در حضور دیگران سرزنش شوند، احساس شرمساری می‌کنند و در برخی موارد ممکن است با رفتارهای تلافی‌جویانه واکنش نشان دهند. اما اگر حریم خانواده امنیت و اعتماد لازم را به کودکان فراهم کند، آنها به راحتی می‌توانند اشتباهات خود را قبول کنند و تغییرات لازم را انجام دهند هنگامی که به آنها تذکر داده می‌شود.
بیش از حد از کودک حمایت نکنید. در موقعیت‌های سخت او را تنها نگذارید، اما همچنین بیش از حد در حمایت از او اغراق نکنید. به او یاد دهید که خودش مسئولیت رفع مشکلات است و مهارت‌های مقابله را به او بیاموزید و با این کار اعتماد به نفس او را تقویت کنید.
