ترس از غریبهها برای کودکان نقشی مهم در توسعه اجتماعی و ارتباطی آنها دارد. این ترس میتواند نشانهای از پیشرفت عاطفی و شکلگیری ارتباطات نزدیک با افراد معروف و اعتماد به نفس در برابر افراد ناشناخته باشد.
برای کمک به کودک در مواجهه با ترس از غریبهها، روشهای مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال، میتوان به تدریج کودک را با غریبهها آشنا کرد و او را به آرامی با آنها راحت کرد. همچنین، ایجاد امنیت و اطمینان در کودک نسبت به محیط اطراف او نیز میتواند موثر باشد. والدین میتوانند با ارائه حمایت، تشویق و آرامش به کودک، او را در مواجهه با ترسهایش یاری کنند.
در نهایت، با توجه به اینکه ترس از غریبهها در حد طبیعی و موقتی است، در صورتی که این ترس به یک مرحله نگرانکننده تبدیل شود و زندگی روزمره کودک را تحت تاثیر قرار دهد، بهتر است به کمک یک روانشناس متخصص در این زمینه مشاوره جستجو کرد.
در واقع، ترس از غریبهها هنگامی آغاز میشود که کودک متوجه میشود رابطهای که با والدین و افراد نزدیک خود دارد، با رابطهای که با افرادی که آنها را نمیشناسد دارای تفاوت است. به محض درک این مسئله، ترس و اضطراب کودک در مواجهه با افراد غریبه آغاز میشود.
اضطرابی که کودک در هنگام ملاقات با فرد غریبه تجربه میکند، مبتنی بر ترسی است که در مواجهه با عوامل ناآشنا بروز میکند. به عبارت دیگر، اضطرابی که کودک در هنگام ملاقات با فرد غریبه تجربه میکند، ناشی از ترسهایی است که در وی ایجاد میشود. عواملی که باعث ترس کودک میشوند، به اقدامات و رفتارهای فرد غریبه وابسته است. به عنوان مثال، کودک ممکن است از اینکه از والدینش جدا شود و یا به او آسیب وارد شود، ترس داشته باشد.
هنگامی که کودک به سن دو سالگی میرسد، احساس ترس از غریبهها به طور کلی کاهش مییابد. با این حال، برخی از کودکان تا سن چهار سالگی هم ممکن است هنوز در مواجهه با افراد غریبه اضطراب داشته باشند.
علائم ترس کودک از غریبهها
با توجه به تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه پیتسبورگ، علائمی که کودکان ممکن است در مواجهه با افراد غریبه تجربه کنند، بین کودکان متفاوت است. اما به طور کلی، این علائم عبارتند از:
1. سکوت ناگهانی و نگاه ترسان به طرف غریبه.
2. افزایش احساسات مانند گریه و نق زدن در برخی کودکان هنگام دیدن فرد غریبه.
3. تمایل برخی کودکان به قرار دادن خود در آغوش والدین خود و یا قرار دادن والدینشان بین خود و فرد غریبه تا از فاصله ایمن نسبت به آنها حفظ کنند.
درمان ترس کودک از غریبه
اگرچه ترس از غریبهها در کودکان طبیعی است، اما راهکارهایی وجود دارد که میتواند به کودک در مقابله با ترسش کمک کند. در ادامه چند راهکار مفید آورده شده است:
1. بدانید که هر کودکی منحصر به فرد است و به تفاوتهایش احترام بگذارید. با درک روحیات و ویژگیهای کودک خود، میتوانید او را در کاهش ترسش از غریبهها یاری کنید.
2. به طور تدریجی کودک را با غریبهها آشنا کنید. به جای معرفی ناگهانی فرد جدید به کودک، فرایند آشنایی را به طور مرحلهای انجام دهید. به عنوان مثال، اگر پرستار جدیدی را برای کودک استخدام کردهاید، اجازه دهید پرستار در حضور خانواده و در حضور کودک وقتی را بگذراند تا کودک به او عادت کند. درست انجام دادن این فرایند، به کودک اعتماد به نفس بیشتری در مواجهه با فرد جدید میدهد.
3. استفاده از روش آشنایی تدریجی حتی با افراد نزدیک. بعضی از افراد نزدیک ممکن است نیز به یک منبع ترس و استرس برای کودک تبدیل شوند. ممکن است برای کودک فامیلهای مانند پدربزرگ و مادربزرگ به نظر غریبه بیایند و این میتواند چالش برانگیز باشد. با این حال، باید بدانید که این نوع ترسها کاملاً طبیعی هستند.
اهمیت مدیریت انتظارات دیگران را در نظر بگیرید. هرچند که برای یک کودک کوچک، تمایل به در آغوش گرفتن توسط پدر و مادربزرگش ممکن است طبیعی به نظر برسد، اما این عمل ممکن است به احساسات این افراد آسیب برساند. شما میتوانید با صحبت درباره نیاز کودک به آشنایی آرام و ارائه راهنماییها برای ارتباط موفق با کودک در صورت ملاقات با دیگران، به آنها کمک کنید تا انتظارات خود را مدیریت کنند و با کودک به شیوهای موثر تعامل کنند.
به دوستان مشتاق (که برای کودک غریبه هستند) مشاوره دهید. به اطرافیان خود توصیه کنید که با لحن آرام و نرم با کودک صحبت کنند و یا با ارائه یک اسباببازی، مکالمه با کودک را آغاز کنند. این کار ممکن است تعامل با کودک را آسانتر کند و اضطراب کودک را کاهش دهد. قبل از تلاش برای در آغوش گرفتن کودک، از او بخواهید که مدتی زمان بدهد تا با غریبه آشنا شود.
با کودک خود در سنین کم، به طور مکرر او را با افراد جدید آشنا کنید. به کودکانتان اجازه دهید بیرون بروند و زمانی را در پارکها و مکانهای دیگر سپری کنند تا با افراد غریبه آشنا شوند و در صورت امنیت، با آنها تعامل داشته باشند. البته به خاطر داشته باشید که توجه مداوم به کودک و نظارت بر او در محیط خارج از خانه بسیار مهم است. میتوانید به کودک اجازه دهید با افراد جدید بازی کند یا با آنها صحبت کند در حضور شما. اما این کار باید با رضایت شما و در صورت احساس امنیت انجام شود.
ترس کودک از غریبهها میتواند یک فرآیند چالشبرانگیز در رشد کودک و همچنین برای شما باشد. در حالی که کودک شما احساسات بزرگ و ترسناکی را تجربه میکند، ممکن است از ترس و وابستگیهای مداوم آنها خسته شوید و ناامید شوید.
ترس کودک از غریبهها کاملاً طراحتکننده است و با گذشت زمان معمولا کاهش مییابد. اما در هر صورت، مهم است که به کودک اطمینان داده شود و او را در این فرآیند حمایت کنید.
همچنین، میتوانید از منابع آموزشی و کتابها درباره موضوع ترس از غریبهها استفاده کنید. این منابع میتوانند به کودکان کمک کنند تا درک بهتری از این مسئله پیدا کنند و راههای مقابله با ترس را یاد بگیرند.
در نهایت، حوصله و صبوری در این مسیر بسیار مهم است. حتی اگر پیشرفت کودک کند باشد، همچنان باید او را تشویق کرده و حمایت کنید. این یک فرآیند طولانی است و نیاز به صبر و تمرین دارد. با ارائه انگیزه و اعتماد به نفس به کودک، او را به تسلط بر ترس خود از غریبهها تشویق کنید.
در نهایت، اگر ترس کودک از غریبهها به یک سطحی میرسد که زندگی روزمره او را تحت تأثیر قرار میدهد و او را از فعالیتهای اجتماعی باز میدارد، بهتر است با یک متخصص مشاوره مراجعه کنید. آنها میتوانند به شما و کودکتان راهنمایی کنند و راههای موثری را برای مدیریت و کاهش ترس از غریبهها ارائه دهند.