یک محیط امن و عاطفی می‌تواند به کودک کمک کند تا در جنبه‌های مختلف زندگی موفق شود.
علم نشان می‌دهد که امنیت عاطفی کودک به کیفیت روابط خانوادگی در طول زمان وابسته است. استرس‌های عاطفی، مانند اختلافات والدین و تنش‌های زناشویی، می‌تواند بر کودکان حتی از سن ۶ ماهگی تأثیر بگذارد و ممکن است منجر به مشکلات در مراحل بعدی زندگی شود. والدین گاهی به‌طور ناخواسته ترس‌ها و ناامنی‌های خود را به فرزندانشان منتقل می‌کنند که این موضوع می‌تواند فاصله عاطفی بین آن‌ها ایجاد کند. برعکس، یک محیط امن و عاطفی می‌تواند به کودک کمک کند تا در جنبه‌های مختلف زندگی موفق شود.
امنیت عاطفی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که والدین باید به فرزندانشان ارائه دهند.
امنیت عاطفی چیست؟
امنیت عاطفی به چه معناست و چرا اهمیت دارد؟ هرچند این اصطلاح معمولاً در زوج درمانی استفاده می‌شود، اما تأثیر زیادی بر رفاه اجتماعی و روانی کودک دارد. امنیت عاطفی به این معناست که کودک به اندازه کافی احساس امنیت کند تا بتواند آسیب‌پذیر باشد.
به گفته روانشناس دان کاترال، افرادی که در روابط عاطفی امن هستند، به‌طور کلی رضایت بیشتری نسبت به کسانی که در روابط ناامن قرار دارند، دارند. مفهوم ایمنی عاطفی به تحقیقات استفن پورگز و دان کاترال مربوط می‌شود. مطالعات پورگز نشان می‌دهد که همه ما نیاز ذاتی به احساس امنیت داریم و هنگامی که این امنیت را از دست می‌دهیم، سیستم عصبی ما به حالت دفاعی در می‌آید.
به عبارت دیگر، فقدان امنیت عاطفی ممکن است منجر به عدم تعادل عصبی و رفتارهای اجتماعی و عاطفی نامناسب شود. کاترال تأکید می‌کند که برای ایجاد امنیت عاطفی، باید «وابستگی» و «احترام» وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، اگر کودک شما احساس کند که به شما وابسته نیست، نمی‌تواند از نظر عاطفی احساس امنیت کند.
روش‌های ایجاد امنیت عاطفی در کودک
اساس امنیت عاطفی در روابطی است که با فرزندان خود برقرار می‌کنیم. حضور مداوم ما می‌تواند احساس امنیت زیادی را در آن‌ها ایجاد کند. زمانی که کودکان ارتباط قوی با والدین خود دارند و احساس احترام می‌کنند، امنیت عاطفی بیشتری خواهند داشت. این امنیت تا حد زیادی به "ارتعاشاتی" که به آن‌ها منتقل می‌کنیم بستگی دارد.
وقتی کودکان احساس امنیت کنند، می‌توانند به راحتی احساسات خود را ابراز کنند، زیرا می‌دانند که مورد قضاوت قرار نخواهند گرفت. در ادامه پنج راهکار برای ایجاد امنیت عاطفی در کودکان ارائه می‌شود:
1. فرزندتان را همان‌طور که هست دوست بدارید
ویلیام مارتین می‌گوید: "لازم نیست از فرزندان خود افراد فوق‌العاده‌ای بسازید. فقط کافی است به آن‌ها یادآوری کنید که انسان‌های شگفت‌انگیزی هستند." عشق ورزیدن به فرزندتان یعنی ایجاد احساس امنیت. به او بگویید که برای شما بسیار مهم است و به او اجازه دهید احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد. به او بفهمانید که می‌تواند روی شما حساب کند و بگویید که اگر او نبود، دنیای شما تغییر می‌کرد.
2. احساسات آن‌ها را تأیید کنید
امنیت عاطفی از درون ناشی می‌شود. این فرآیند با آموزش کودک به شناسایی و پذیرش احساسات مختلف آغاز می‌شود. نادیده گرفتن احساسات می‌تواند در آینده مقابله با آن‌ها را دشوارتر کند و ممکن است احساساتی مانند شرم یا ترس ایجاد کند. از موقعیت‌های روزمره برای کمک به بچه‌ها در ارتباط با احساساتشان استفاده کنید. وقتی به فرزندتان می‌گویید که ناامیدی‌اش را درک می‌کنید، به او کمک کرده‌اید تا احساساتش را بهتر بشناسد و مدیریت کند.
3. با احساسات خود کنار بیایید
به یاد داشته باشید که بچه‌ها رفتارهای عاطفی والدین را مشاهده می‌کنند. مهم است که احساسات خود را مدیریت کنید تا به‌طور ناخواسته آن‌ها را به فرزندتان منتقل نکنید. به‌عنوان مثال، به جای پنهان کردن عصبانیت، می‌توانید بگویید: "من پنج دقیقه وقت می‌زنم تا آرام شوم." این کار به کودک نشان می‌دهد که احساسات قابل مدیریت هستند.
4. اول گوش کنید، سپس واکنش نشان دهید
بسیاری از رفتارهای کودکان تحت تأثیر احساسات آن‌هاست. قبل از هر واکنشی، به ناگفته‌ها گوش دهید. در هنگام پاسخ، به نحوه ارتباط خود دقت کنید. لحن صدای شما می‌تواند احساسات شما را منتقل کند. گوش دادن فعال به معنی پرسیدن سؤالاتی است که به فرزندتان احساس امنیت می‌دهد، مانند "می‌خواهی من با تو بیایم؟" یا "چگونه می‌توانیم این را بهتر کنیم؟" گفتن "من این‌جا هستم" نیز می‌تواند به ایجاد محیط امن کمک کند.
5. توجه به رفتارهای غیرکلامی
رفتارهای غیرکلامی مانند حرکات بدن و تماس چشمی می‌توانند تأثیر زیادی بر احساس امنیت کودک داشته باشند. مطمئن شوید که زبان بدن شما حمایت‌کننده و امن است تا فرزندتان احساس کند در کنارتان قرار دارد.
کلام آخر
ایمنی عاطفی برای رشد کودکان بسیار حیاتی است. به همین دلیل، باید به بچه‌ها گوش دهیم و به آن‌ها توجه کنیم تا بفهمیم درباره چه چیزی صحبت می‌کنند و چه احساسی دارند. هر کودک شخصیت منحصر به فرد خود را دارد و نیاز دارد که به رسمیت شناخته شود و مورد احترام قرار گیرد.
بنابراین، ما باید همواره با رفتار و بیان احساسات خود به فرزندانمان نشان دهیم که در کنار آن‌ها هستیم. این کار به کودک کمک می‌کند تا از وقایع اطرافش آگاه شود و احساس مهم بودن و پذیرفته شدن کند، که در نتیجه امنیت عاطفی او را تقویت می‌کند.
