فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، پایگاه خبری دانا ، گروه سلامت و سبک زندگی؛ این هفته در در بخش معرفی کتاب به معرفی کتاب اصول برقراری رابطه انسانی با کودک و نوجوان پرداخته است .
کتاب «اصول برقراری رابطه انسانی با کودک و نوجوان» نوشته دکتر احمد به‌پژوه یکی از منابع مهم و کاربردی در حوزه روان‌شناسی تربیتی است که به والدین، معلمان و مربیان کمک می‌کند تا ارتباطی مؤثر و سالم با کودکان و نوجوانان برقرار کنند. این کتاب بر پایه روان‌شناسی انسانی نوشته شده و تلاش دارد اصولی را ارائه دهد که در زندگی روزمره قابل اجرا باشند.
نویسنده با زبان ساده و مثال‌های روزمره تلاش کرده تا مفاهیم روان‌شناسی را برای مخاطب عمومی قابل فهم کند. کتاب شامل مجموعه‌ای از اصول تربیتی است که هر یک ناظر به بخشی از نیازهای روانی، عاطفی و اجتماعی کودک و نوجوان است. از جمله مباحث مهم می‌توان به احترام به شخصیت کودک، ایجاد فضای امن عاطفی، تشویق به خودبیانگری، پذیرش بدون قید و شرط، و پرهیز از مقایسه اشاره کرد.
هدف اصلی این کتاب، تقویت رابطه‌ای انسانی و پایدار میان بزرگسال و کودک است؛ رابطه‌ای که در آن فرزند احساس ارزشمندی، امنیت، آزادی در بیان و پذیرش بی‌قید و شرط را تجربه کند. این نوع ارتباط، پایه‌گذار رشد روانی سالم در کودک است و از بروز مشکلات تربیتی در آینده جلوگیری می‌کند.
کتاب تأکید می‌کند که در برقراری ارتباط با کودک، تنها حرف‌زدن کافی نیست، بلکه شنیدن، درک کردن و پاسخ‌دهی همراه با همدلی ضروری است. والد یا مربی موفق کسی است که بتواند ابتدا احساسات خود را بشناسد، مدیریت کند و سپس به احساسات کودک پاسخ مناسب بدهد.
نکته مهمی که نویسنده بارها به آن اشاره می‌کند این است که کودک انسان است، نه یک پروژه یا موجودی برای تربیت صرف. بنابراین باید به او فرصت رشد، اشتباه، تجربه و حتی مخالفت داده شود. برخورد کنترل‌گرایانه یا از بالا به پایین، نه تنها مانع رشد کودک می‌شود، بلکه اعتماد و صمیمیت در رابطه را از بین می‌برد.
از دیگر ویژگی‌های برجسته کتاب، نگاه جامع آن به فرآیند رشد کودک است. این اثر تنها به رفتار کودک نگاه نمی‌کند، بلکه زمینه‌های روان‌شناختی آن را نیز بررسی می‌کند و به خواننده کمک می‌کند بفهمد چرا کودک به شیوه‌ای خاص رفتار می‌کند.
مخاطبان اصلی این کتاب والدین، معلمان، مربیان مهد و همه افرادی هستند که به نحوی با کودک و نوجوان سر و کار دارند. کتاب به گونه‌ای نوشته شده که نه‌تنها برای متخصصان، بلکه برای خواننده عادی نیز مفید و کاربردی باشد.
کتاب پیشنهاد می‌کند که خواننده هر اصل را به‌تنهایی بخواند، سپس درباره آن فکر کند و در صورت امکان با فرد دیگری درباره آن صحبت کند. این فرایند باعث درونی‌سازی عمیق‌تر مفاهیم می‌شود.
در پایان، می‌توان گفت که «اصول برقراری رابطه انسانی با کودک و نوجوان» کتابی است که نه‌تنها آگاهی می‌دهد، بلکه راه عملی نشان می‌دهد. اثری که مطالعه آن می‌تواند کیفیت رابطه والد و فرزند را به‌طرز چشمگیری ارتقا دهد و بستر رشد روانی سالم‌تری برای نسل آینده فراهم کند.
