نمک، قاتل خاموش سلامتی

 توصیه‌های امروزی بر محدود کردن مصرف نمک است. این در حالی است که در گذشته مصرف نمک توصیه می‌شد. با نگاهی به نوشته‌های گذشته و حتی آموزه‌های دینی می‌توان دریافت که مصرف نمک از ارزش بالایی برخوردار بوده و بسیاری از بزرگان دریافت آن را توصیه می‌کردند. این مساله باعث شده که امروزه بسیاری از مردم در مقابل توصیه‌های مبنی بر کاهش مصرف نمک مقاومت نشان دهند. غافل از اینکه مصرف نمک در گذشته قابل توجیه بود. فعالیت فیزیکی درگذشته بسیار بیشتر از امروز بود و کارهای فیزیکی بیشتری در گذشته انجام می‌گرفت و تبع آن دفع نمک از بدن نیز در افراد بیشتر بود همین مساله می‌تواند یکی از دلایل توجیه مصرف نمک در گذشته باشد. برای مثال در ورزشکارانی که تعرق بالایی دارند و دفع سدیم آن زیاد است نیاز به نمک بالا‌تر از افراد نرمال است. 

نکته دیگری که باید به آن توجه نمود این است که یکی از نقش‌های نمک خاصیت ضد میکربی و ضدعفونی کنندگی است. در گذشته بسیاری از غذا‌ها را نمک سود می‌کردند و در درازمدت از آن‌ها استفاده می‌کردند. از طرف دیگر باتوجه به میزان آلودگی بالای غذا‌ها در گذشته توصیه به مصرف نمک همراه با غذا برای کاهش آلودگی‌ها ی غذایی قابل توجیه بود. در دنیای امروز خیلی از غذا‌ها فرآوری می‌شوند و در این فرآیند مقادیر زیادی نمک به غذا‌ها افزوده می‌شود بطوریکه معمولا بیش از ۵۰ درصد نمک دریافتی از همین غذاهای فرآوری شده وارد بدن می‌گردد. همین مساله باعث شده که متوسط دریافت نمک افراد بسیار بالا‌تر از مقادیر توصیه شده یعنی حدود ۵/۳ تا ۵/۵ گرم در روز باشد. برای مثال متوسط دریافت نمک در کشورهای غربی به بیش از ۱۲ گرم در روز رسیده است. آمارهای کشور خودمان نیز از دریافت بسیار بالای نمک در میان افراد جامعه حکایت می‌کند. همین عامل باعث شده که متخصصین تغذیه احساس خطر کنند و مردم را از مصرف بی‌رویه نمک بازدارند. 

اگرچه زندگی بدون نمک غیر ممکن است اما مصرف بالای آن نیز تهدید کنند حیات است. بیماری‌های متعددی با مصرف بالای نمک بروز می‌یابند. پرفشاری خون که به عنوان قاتل خاموش از آن یاد می‌شود از بیماری‌هایی است که زمینه بروز سایر بیماری‌ها را ایجاد می‌کند. اغلب افراد دارای فشار خون بالا با مصرف نمک دچار افزایش بیش از حد فشار می‌شوند. البته ممکن است برخی از افراد حساسیتی به نمک نداشته باشند و فشار خون بالای آن‌ها به علت عوامل دیگری از جمله استرس بالا رود. همچنین کسانی که مشکلات کلیوی دارند و در دفع سدیم از بدن ناتوان هستند باید دریافت نمک خود را حتی پایین‌تر از سایر افراد جامعه بیاورند. ممکن است این افراد بتوانند زیر نظر متخصصین تغذیه از نمک‌های جایگزین که بر پایه پتاسیم تهیه می‌شود استفاده کنند. کسانی که دارای ادم هستند نیز باید در مصرف نمک احتیاط لازم را داشته باشند. 

 بله، یکی دیگر ازمشکلات مصرف زیاد نمک، افزایش دفع کلسیم از بدن است امروزه پوکی استخوان در جوامع مختلف شایع است و کشور ما نیز مستثنی نیست. افزایش دفع کلسیم یکی از عوامل ایجاد کننده پوکی استخوان است که نباید از آن غافل بود. با توجه به مصرف پایین لبنیات به‌عنوان منبع اصلی کلسیم، بدون شک افزایش دفع آن با مصرف زیاد نمک خطر پوکی استخوان را دوچندان می‌کند. 

استفاده از چاشنی‌ها و ادویه جات می‌تواند تمایل به مصرف نمک را کاهش دهد. اگر نمک دیر‌تر به غذا اضافه شود طمع بیشتری خواهد داشت لذا توصیه می‌شود که این نکته مورد توجه قرار گیرد. جمله آخر این است که تمایل به مصرف نمک حالت اعتیاد وار دارد و اگر فرد به تدریج نمک غذا را کم نماید می‌تواند این عادت غیر تغذیه‌ای را کنار بگذارد./پایان پیام