گروه سلامت خبرگزاری دانا - دكتر علی اكبر پورفتح الله *:
چرخه انتقال خون بیمارستانی در وضعیت تاسف باری به سر می برد. چند وقت پیش به یكی از دوستان كه از چهرههای سرشناس و پرآوازه و علمی در رشته تخصصی ارتوپدی است، یكی از بستگان را كه دچار شكستگی استخوان ساق پا شده بود معرفی كردم و در پیگیری وضعیت بیمار متوجه شدم به هنگام ترخیص برای بازگشت سریع بیمار به وضعیت عادی، یك واحد خون به بیمار تجویز شد تا نقاهت و ضعف بعد از عمل را كمتر احساس كند.
خاطره ای از بنیانگزار سازمان انتقال خون ایران
به یاد دارم كه جناب آقای دكتر علا بنیانگذار انتقال خون در ایران از خاطره عمل جراحی قفسه سینه همراه با عفونت كه سبب كاهش شدید هموگلوبین شده بود می گفت كه بیمار با هموگلوبین 6 به اتاق عمل رفته بود و وی از درخواست خون اجتناب كرده بود و خوشبختانه بعد از عمل، به خاطر رفع عفونت، هموگلوبین به سطح طبیعی باز گشته بود.
این دو واقعه نشانگر واقعیت تلخ در جامعه پزشكی ما است. مصرف خون مدیریت نمی شود؛ خون به جا و منطقی و بهینه مصرف نمی شود؛ هزینه و فایده در تزریق هر واحد خون مورد توجه جامعه پزشكی قرار نمیگیرد. در این حال ممكن است به جای نجات بیمار منجر به غرق شدن بیمار شود.
یكی از جراحان حاذق كه شاگردان بسیاری را تربیت كرده است صراحتاً بیان میكرد كه اگر 5 واحد خون در كنار دستم آماده مصرف نباشد به اتاق عمل نمی روم.
ناکارامدی آموزش پزشکی بدون انتقال خون
راستی تكلیف تربیت دانشجویان پزشكی و جراحان در شرایط علمی امروز كه در دنیا موضوع پزشكی بدون انتقال خون مطرح می شود، چیست؟
در كجای برنامه آموزشی جامعه پزشكی، آموزش و روزآمد كردن دانش انتقال خون بیمارستانی گنجانده شده است؟
در حالی كه برخی جراحان ما فرصت بازنگری و آموزش مداوم را ندارند، چگونه میتوان ذهن این جراحان را كه دو تا سه دهه قبل تربیت شده و خون را به عنوان ابزاری جهت خطا در حین عمل و پاره شدن رگ بیمار دیده است به پزشكی بدون انتقال خون یا انتقال خون خودی جلب كرد؟
لزوم مصرف درست خون
انتقال خون ایران سالانه جان 150 هزار مادر را نجات می دهد در حالی که در گذشته با نبود خدمات انتقال خون این افراد در حین بارداری و زایمان فوت می کردند.
بر این اساس با مدیریت درست و منطقی خون میتوان جان نیازمندان واقعی به این کیمیای انسانی را نجات داد.
مدیریت مصرف خون با توجه به رایگان بودن این كالای گرانبها از مسائلی است كه باید مورد توجه مراكز درمانی و بیمارستانی و پزشكان بزرگوار و زحمتكش كشور قرار گیرد و با تشكیل سرویسها و دپارتمانهای طب انتقال خون در زمینه مصرف منطقی و به جای خون، پزشكی بدون انتقال خون و گسترش انتقال خون خودی كه حاصل آن افزایش ضریب امنیت خون و كاهش مشكلات و تبعات ناشی از عوارض انتقال خون است، تلاش شود.
* رییس سازمان ملی انتقال خون ایران
