نگاهی نزدیک به بیماری تالاسمی/ از چگونگی ابتلا تا پیشگیری از آن

در واقع در بیماری تالاسمی هموگلوبین به میزان لازم ساخته نمی شود و در نتیجه اکسیژن کافی به بافت های بدن نمی رسد.

تالاسمی مینور (خفیف)
تالاسمی خفیف یا همان مینور زمانی که تنها یکی از والدین ژن معیوب داشته باشد، ظاهر می شود و در آن شخص ناقل ژن تالاسمی است و می تواند آن را به نسل های بعد انتقال دهد. در این حالت تغییر جزیی در خون فرد به وجود می آید. در این نوع از تالاسمی گلبول های قرمز کمی کوچکتر از حالت عادی هستند اما به میزان کافی وجود دارند و به طور طبیعی کار می کنند.
معمولا افراد با تالاسمی مینور کم خون نیستند اما ممکن است زنان مبتلا در دوران بارداری دچار کم خونی شوند. در حالت کلی می توان گفت که افراد با تالاسمی مینور بیمار نیستند و بسیاری از آنها از اینکه خون آنها با افراد عادی تفاوت دارد بی اطلاع هستند.
اما یکی از حالت های خطرناک برای فرد مبتلا به تالاسمی مینور، زمانی است که دو فرد مبتلا به این نوع تالاسمی با هم ازدواج کنند. در این صورت احتمال اینکه فرزندان آنها به تالاسمی ماژور مبتلا شوند، وجود دارد.
    
تالاسمی ماژور (شدید)
تالاسمی در نوع شدیدتر آن ماژور نام دارد که اگر هر دو والدین دارای ژن معیوب باشند، بروز می کند. این نوع از تالاسمی یک بیماری جدی است که فرزند آنها دو ژن معیوب را از پدر و مادر خود به ارث می برد.
در این نوع تالاسمی، اختلال خونی شدید است به طوری که کودکان مبتلا قادر به ساختن هموگلبین به میزان کافی نیستند بنابراین نیازمند تزریق خون و سایر درمان های طبی خواهند بود. کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور در زمان تولد سالم هستند اما بین 3 تا 18 ماهگی ممکن است که دچار کم خونی شوند.

روش های درمانی
درمان تالاسمی ماژور تزریق مرتب خون است که باید تا آخر عمر هر چهار هفته یک مرتبه انجام شود. اما نکته قابل توجه دیگر این است که بعد از هر مرتبه تزریق خون، گلبول های قرمز تقریبا پس از گذشت 120 روز تخریب میشوند و آهن ناشی از تخریب گلبول های قرمز، در بدن باقی می ماند که اگر دفع نشود در بدن تجمع می کنند و باعث نارسایی کبد،قلب و سایر اعضای بدن می شود. بنابراین در کنار تزریق خون داروهای دفع آهن نیز تجویز خواهد شد.
یکی دیگر از روش های درمانی این بیماری، پیوند مغز استخوان است، در صورت موفقیت آمیز بودن پیوند دیگر نیازی به تزریق خون نیست. بهترین زمان برای انجام پیوند مغز استخوان زمانی است که سن بیمار پایین است و معمولا پیوند از خواهر و یا برادر بیمار جواب خواهد داد.

پرهیزهای غذایی تالاسمی
بيماران مبتلا به تالاسمي ماژور به علت دريافت خون‌هاي مكرر در معرض مسموميت با آهن هستند. هرچند بيماران مبتلا به تالاسمي مينور بندرت نيازمند تزريق خون مي‌شوند، ولي اين گروه نيز به دلايل زيادي در معرض مسموميت با آهن قرار دارند.

در حقیقت پرهیز غذایی این بیماران بدین صورت است که باید از گوشت، جگر حیوانات و فرآورده های آنها مثل همبرگر، سوسیس و کالباس، لوبیا، نخودفرنگی و حبوبات دیگر، سویا، کره بادام زمینی، گندم، کلم بروکلی و دیگر سبزیجاتی که برگ سبز دارند، کشمش، هندوانه، آلو، آب آلو، انگور و خرما، پرهیز کنند و بهتر است که این بیماران در حد اعتدال از آنها استفاده کنند.
بعلاوه اين افراد بايد از مصرف نمک زياد اجتناب كنند تا دچار افزايش فشارخون و بيماری‌ های كليوی متعاقب آن نشوند.
البته بايد توجه داشت مصرف روزانه ميوه و سبزيجات به ميزان كافي در تمام افراد بخصوص بيماران مبتلا به تالاسمي توصيه مي‌شود زيرا اين مواد، خطر بروز گرفتگي عروق را در بيماران تالاسمي كاهش مي‌دهد.

اما چه گروهی ازمواد غذایی به این بیماران توصیه می شود؟

- مواد غذایی غنی از ویتامین D به این گروه توصیه می شود که این ویتامین را می توانند از طریق زرده تخم مرغ، لبنیات و ماهی جذب کنند.
بيماران مبتلا به تالاسمی استخوان‌های سستی دارند بنابراین این دسته از افراد مشكلات استخوانی بسياری دارند. بنابراين آنها باید  بيشتر از يک فرد معمولی کلسیم مصرف کنند. كلسيم در اين بيماران يک فايده ديگر نيز دارد و آن كاهش جذب آهن است.
- افراد مبتلا به تالاسمی دچار کمبود اسید فولیک هستند، از این رو به همه افراد مبتلا مصرف مواد سرشار از اسید فولیک و مکمل اسید فولیک توصیه می شود.

راه های پیشگیری از تالاسمی
اما از جمله موارد پیشگیری از تالاسمی می توان به  موارد زیر اشاره کرد:
‌١- انجام آزمايش خون از نظر كم خونی( CBC و هموگلبین A2)
‌٢-انجام آزمايش در هفته‌های اول بارداری بر روی جنین

بنابراین توصیه می شود با انجام چند آزمایش ساده از بروز مشکلات بزرگتر جلوگیری کنید.