امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته و برخی کشورهای در حال توسعه، ارزش قابل توجهی برای پسماندهای کشاورزی در نظر می گیرند زیرا این پسماندها منبع اصلی تامین انواع مواد شیمیایی، کاغذ و خمیر، اسانس های مورد مصرف در صنایع غذایی و بهداشتی، اسیدهای آمینه، خوراک دام و طیور، پروتئین های مصرفی انسان است اما وضعیت ایران به ویژه استان های شمال کشورمان که طبق آمار وارقام ها سالانه حجم وسیعی از پسماندهای کشاورزی را به خود اختصاص می دهند، در این خصوص چگونه است؟ آیا به این مساله توجه جدی شده است؟سهم محققان کشورمان چقدر است؟ پسماندهای کشاورزی چقدر در رشد و تعالی تحقیقات پژوهشی مثمر ثمرهستند؟ یافتن پاسخ این پرسش ها خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) را بر آن داشت تا گزارشی در این خصوص تهیه کند که در ادامه می آید.مجید متقی‌طلب با اشاره به اینکه در این طرح از پسماندهای کشاورزی برای تهیه محصولات متنوع استفاده می‌شود،اظهار داشت:پیش از این پسماندهای کشاورزی سوزانده می‌شد ولی با اجرای این طرح، قابلیت استفاده از پسماندهای کشاورزی فراهم می شود.
وی تصریح کرد: از طریق این طرح می‌توانیم ضایعات کشاورزی را به صورت مناسب بسته‌بندی کرده و مانند ضایعات گندم برای استفاده به کار ببریم.
رییس پارک علم و فناوری گیلان یادآور شد:هم اکنون بیش از 20 نوع محصول از پسماندهای برنج تهیه شده و در صورت استفاده از پسماندهای دیگر محصولات کشاورزی می‌توانیم از دانش موجود برای تبدیل منابع به ثروت بهره ببریم.
پسماندهای کشاورزی به کمک علم نانو می آید
شاید جالب باشد که بدانید تبدیل پسماندهای کشاورزی به محصولات با ارزش و قابل استفاده ضمن اینکه کشور را از واردات موارد مزبور بی نیاز و سالانه از خروج میلیون ها دلار ارز جلوگیری می کند، در سایر امور مانند علم شیمی نیز سایه افکنده است.
پروفسور علی رمضانی،رییس بنیاد نخبگان زنجان، پژوهشگر برتر رشته شیمی و رتبه دار جشنواره خوارزمی از جمله افرادی است که سال ها پیرامون تهیه مواد نانو ذره یا نانو ذرات از پسماندهای کشاورزی به تحقیق و تفحص پرداخته است. او به همراه تیم تحقیقاتی اش برای تهیه این مواد از واکنش های چند جزیی استفاده کرده است.
وی در خصوص تحقیقاتش گفت: تهیه نانو ذرات از سبوس برنج از جمله طرح هایی بود که اولین بار توسط تیم تحقیقاتی ما در کشور به ثبت رسید. ما با انجام بررسی های دقیق میکروسکوپی و الکترونیکی راهی برای چگونگی به دست آوردن سیلیس از سبوس برنج به دست آوردیم. این اقدام پایه، اساس و بنیان تحقیقات دیگر ما در این زمینه شد.
این پژوهشگر حوزه شیمی با تاکید بر اینکه سیلیس را می توان به راحتی از منابع طبیعی و پسماندهای کشاورزی به دست آورد، افزود: ما در تحقیقات بعدی خودمان دریافتیم که می توان نانو ذرات سیلیس را هم از پسماندهای سیلیکاژل (ماده پرمصرف برای انجام پژوهش ها و تحقیقات آزمایشگاهی که کاربرد زیادی در خالص سازی مواد دارد) تهیه کرد. نتایج این طرح هم در مجلات معتبر به عنوان اختراع ثبه بت رسیده است.
رمضانی اظهار داشت: تهیه نانو ذرات سیلیس به روش های دیگر بسیار دشوار و قیمت تمام شده اغلب این روش ها نیز بسیار زیاد است. یکی از این روش ها، استفاده از آسیاب های خاص است. این روش ضمن داشتن انرژی و هزینه زیاد، زمان بر هم است.
رییس بنیاد نخبگان زنجان قیمت تمام شده تهیه این ذرات با استفاده از این روش نوین را یک پنجم قیمت بازار عنوان کرد و گفت:هم اکنون به دلیل اینکه سبوس برنج در کشورمان نسبتا فراوان است، استفاده از روش های شیمیایی و مواد آلی برای تهیه و تولید نانو ذرات سیلیس می تواند کاربردهای زیادی در فعالیت های شیمیایی و صنعتی داشته باشد و روش مناسبی به حساب می آید؛ از سبوس برنج می توان به عنوان بسترهای کاتالیستی (كاتاليزور ماده اي است كه سرعت واكنش شيميايي را زياد مي كند، بدون اينكه خود در جريان واكنش مصرف شود. در واقع كاتاليزور در يك مرحله عملا مصرف و در مرحله بعدي بار ديگر توليد می شود. اين عمل بارها تكرار مي شود) یا خود کاتالیست استفاده کرد.
وی با اشاره به اینکه سیلیس عنصر دوستدار محیط زیست است،افزود: آسیب رسانی سیلیس در محیط زیست بسیار کم است. این عنصر در طبیعت نیز یافت می شود در واقع حیات در بستری از این عنصر حاصل شده است؛ خاک های ماسه ای عمدتا سیلیسی است و گیاهان در این بستر رشد می کنند. گیاهان به سیلیس کمتر نیاز دارند اما این سیلیس باعث نگهداری مواد غذایی و انتقال این مواد مغذی به گیاهان می شود.
