آیا تزریق هورمون رشد مفید است؟

گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر رضا کریمی *: همه روزه افراد زیادی به مطب متخصصان غدد مراجعه می‌کنند و تقاضا دارند با تزریق هورمون رشد قدشان بلند‌تر شود.

جالب این‌که بعضی از این افراد قد مناسبی دارند و اصولا مشکل کوتاهی قد ندارند، ولی تصور می‌کنند دارویی جادویی به نام هورمون رشد می‌تواند آنان را به گروه بلند‌قدها ملحق ‌کند.

برای روشن شدن موضوع و جواب به ابهامات متعدد در این مورد چند موضوع را شرح می‌دهم:

اول این‌که درمان باهورمون رشد بی‌خطر نیست و اگر بی‌رویه و بی‌دلیل استفاده شود می‌تواند زیانبار باشد به این ترتیب از نظر پزشکی فقط افرادی می‌توانند تحت درمان با هورمون قرار گیرند که کوتاهی قد شدید دارند. تعریف کوتاهی قد شدید کمتر از 160 سانتی‌متر قد در مردان و کمتر از 151 سانتی‌متر در خانم‌هاست. البته این اندازه در دوران کودکی و نوجوانی و قبل از رسیدن فرد به سن بلوغ پیش‌بینی می‌شود.

دوم این‌که درمان با هورمون رشد به صورت تزریقی و به‌صورت هر شب یا یک شب در میان است و برای رسیدن به اثرات درمانی کافی باید چند سال این دارو را هر روز تزریق کرد و به هیچ عنوان با چند هفته یا چند ماه درمان، افزایش قد چندانی قابل حصول نخواهد بود.

نکته سوم این‌که عامل اصلی تاثیرگذار در قد نهایی یک کودک پدر و مادر او هستند. به عبارتی از یک پدر و مادر قد بلند فرزند بلندقدی ‌زاده می‌شود و عکس آن نیز در مورد زوج‌های کوتاه صادق است. در واقع ما می‌توانیم با دانستن قد پدر و مادر یک کودک، قد نهایی او را حدس بزنیم.

قیمت هورمون رشد نیز مساله مهم دیگری است که وقتی بخواهیم به مدت زیاد و همه روزه از آن استفاده کنیم هزینه بسیار زیادی خواهد داشت.

موضوع مهم دیگر این است که براساس تجربیاتی که در مورد چند بیماری عامل کوتاهی قد و استفاده طولانی از هورمون رشد وجود دارد، با تزریق مداوم این هورمون در مدت یک‌سال به‌طور متوسط حدود یک سانتی‌متر قد بلندتر می‌شود و به این ترتیب برای چند سانتی‌متر افزایش قد ‌باید سال‌ها تزریق را ادامه داد.

واضح است که این مطلب دقیقا متضاد تبلیغات روز افزون شرکت‌های دارویی در مورد اثرات معجزه‌آسای این داروست.

علاوه بر این باید بدانیم برای تاثیر هورمون رشد باید آن را در سنین پایین شروع کنیم و اگر کسی بعد از سن بلوغ که صفحات رشد استخوانی بسته شده‌ به فکر استفاده از هورمون بیفتد دیگر دیر شده است.

ذکر این نکته مهم ضروری است که اثر هورمون رشد در افراد کوتاه قد قابل ملاحظه است و افرادی که قد مناسب دارند در صورت تزریق هورمون تاثیر چندانی نخواهد داشت.

*فوق تخصص بیماری‌های غدد