در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۱۶۵۸۷۰
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۳۹۲ - ۱۱:۴۲
پژوهشگران چینی توانسته‎اند با پاشیدن باکتری به مناطق نیمه‌خشک، روند بیابان‌زایی را متوقف کرده و لایه‌های زیستی مستعد پوشش گیاهی را در زمانی کمتر از 1 دهه تولید کنند.

به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) و به نقل از خبرآنلاین، در شمال چین، مرز شرقی صحرای کوبکی در حال تبدیل شدن به یک بیابانی پر از شن و ریگ است. بخش عمده این سرزمین، تبدیل به زمینی بی‌ثمر و پر از شن و خاک شده است. اما انسان در جنگ علیه بیابان متحد جدیدی یافته و باکتری‌ها قرار است این منطقه را دوباره زنده کنند

رشد بیابان در چین، معضلی بزرگ به شمار می‌رود. چریدن بیش از اندازه گله‌های دام، بخش اعظمی از لایه شکننده گلسنگ، جلبک و خزه یا همان پوسته کریپتوبیوتیک که شن و خاک را به زمین متصل می‌کند، تخریب کرده است. اگر شن‌های مهار نشده و کنترل نشده به همین صورت رها شوند، می‌توانند به آرامی بنیان زیرساخت‌های حیاتی همچون جاده‌ها و بزرگ‌راه‌ها را براندازند. زمین‌های کشاورزی و یا حتی شهرهای اصلی می‌توانند توسط طوفان‌های شنی که در این صحرا ایجاد می‌شوند، تحت تاثیر قرار گیرند.

کشت علف‌های با دوام می‌تواند به نگه داشتن این خاک در زمین کمک کند، اما باز هم، هر بار که بادی که بین این علف‌زار بوزد، می‌تواند ذرات خاک را جابه‌جا کند. از همین رو چانگژیانگ هو از موسسه هیدروبیولوژی فرهنگستان علوم چین در ووهان، روشی جایگزین را برای حل مشکل ارایه کرده است. او شن و ریگ‌های کاشته شده را با مخلوطی از سیانوباکتری‌های فتوسنتز کننده (باکتری‌هایی که در آب زندگی می‌کنند و انرژی خود را بوسیله فتوسنتز به دست می‌آورند) که می‌تواند در محیط‌های تا حدی لم یزرع تکثیر یابند، پوشش می‌دهد.

این نوع باکتری‌ها که در نزدیکی برکه‌ها رشد می‌کنند، هر چند روز یک بار به این بیابان آورده شده و روی شن‌ها پاشیده می‌شوند؛ باکتری‌ها در آنجا رشته‌های چسبناکی را تشکیل می‌دهند که ذرات خاک را در جای خود نگه داشته و از پخش شدن آنها جلوگیری می‌کنند. سیانوباکتری‌ها انرژی خود را از طریق نور خورشید و به روش فوتوسنتز کسب می‌کنند و در بخشی از این واکنش، کربن را از اتمسفر جذب می‌کنند و این گونه ماده آلی مورد نیاز خاک را برای این که دوباره تبدیل به خاک مولد شود، تامین می‌کنند.

آزمایش‌های چندین ساله هو نشان می‌دهند که بعد از 8 سال، ریگ‌های صحرا که با ساینوباکتری‌ها غنی شده بودند، وقتی در سمت سایه‌دار ریگ‌ها قرار گرفتند، لایه‌‌ای زیستی به ضخامت 1 سانتی متر تشکیل دادند. در سمتی که رو به خورشید بود، این لایه نصف ضخامت قبلی را داشت. خاک در جایی که این لایه رشد یافته است، بهبود پیدا کرده و رشد گیاهان را تحریک می‌کند.

به گفته بوم شناسی به نام برایان ویتون از دانشگاه دورهام انگلیس، این روش برای مناطق نیمه خشکی که می‌خواهیم در مدتی نسبتا کوتاه تثبیت شده و دوباره بارور شوند، ضروری است. او می‌گوید: «اگر نخواهید خودتان آستین بالا بزنید و خاک کمک کنید، حیات دوباره آن چندین قرن به طول خواهد انجامید».

به گفته هو، علاوه بر حاشیه بیابان‌ها و زمین‌ کشاورزی، از این باکتری‌ها هم اکنون برای تثبیت خاک حاشیه جاده‌ها و بزرگ‌راه‌های شمال چین استفاده می‌شود. گروه او در نظر دارند که در عرض 5 سال، 133 کیلومتر مربع را باکتری پاشی کنند.

خاک بوم شناسی به نام متیو بوکر از دانشگاه آریزونای شمالی می‌گوید که محققین از 1980/1359 تاکنون در تلاش بوده‌اند تا از باکتری‌ها به همین روش استفاده کنند. و گروه او نیز بر روی روش مشابهی می‌کنند، اما هنوز در مقیاس بزرگ آن را نیازموده‌اند.

به گفته بوکر، بیابان زایی در ایالات متحده نیز یک مشکل تلقی می‌شود، اما این معضل هنوز تا آن حد حاد نشده که این کشور مجبور شود در پروژه‌هایی همانند پروژه هو سرمایه گذاری کند. ولی همیشه وضعیت این گونه نخواهد ماند. بوکر می‌گوید: «آمریکای غربی بیش از پیش در حال بیابانی شدن است. با افزایش گرد و غبار، سوانح رانندگی بیشتر و مشکلات بیشتر سلامتی به وقوع خواهد پیوست. این لایه‌های زیستی خاک، مانند پوست زنده خاک هستند». و به همین دلیل، باید از آنها محافظت کرد.
 
ارسال نظر