هر آنچه که لازم است در مورد غده تیرویید، بیماری ها و مشکلات رایج آن بدانید

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر)، تیروئید غده ای است که تقریبا بر روی تمامی ارگان های بدن از قبیل مغز، قلب و سیستم گوارشی تاثیر می گذارد که به مناسبت هفته جهانی تیروئید می خواهیم در این مطلب با عملکردهای این غده، بیماری های رایج مربوط به آن و چگونگی مقابله با بیماری های ناشی از آن، آشنا شویم:

بیماری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که سطح هورمون های ترشح شده توسط تیروئید در تعامل با هیپوفیز از حالت تعادل خارج می شود. در واقع تغییر در میزان ترشح هورمون ها باعث کاهش یا افزایش سوخت و ساز بدن و بروز علایم و مشکلات متقاوتی از قبیل چاقی یا لاغری می شود.

از جمله علایمی که می توان از طریق آنها به وجود مشکلات تیروئیدی پی برد عبارتند از:

1- احساس ناراحتی در گردن و بزرگ شدن گردن

2- تغییر در وضعیت پوست و مو

3- مشکلات گوارشی

4- بی نظمی عادت ماهیانه زنان و مشکلات باروری

5- وجود سابقه خانوادگی در این بیماری 

6- افسردگی و اضطراب

7- تغییر وزن بدون دلیل 

8- احساس خستگی

9- تپش قلب یا تغییر در ضربان قلب

10- ریزش مو

هیپوتیروئیدیسیم یا کم کاری تیرویئد زمانی رخ می دهد که غده به میزان کافی نتواند هورمون تولید کند که در نتیجه بدن تنبل خواهد شد و حوصله و تمرکز کاهش می یابد.

در هیپروتیرودیسم یا پرکاری تیروئید هورمون زیادی تولید می شود و سبب بالا رفتن متابولیسم بدن، تپش قلب، مشکلات عصبی و زودرنجی و از همه بارزتر لاغری فرد می شود.

پرکاری تیروئید در بین زنان شایع تر از مردان است و بیش تر در سنین 40-20 سالگی بروز می کند.

این عارضه ناشی از تورم و التهاب غده تیرویید است که بسته به دوره زمانی تورم تیروئید می تواند هم باعث پرکاری و هم کم کاری این غده شود، بنابراین علایم آن متفاوت است. بیماری های دستگاه ایمنی، داروها و عفونت ها ممکن است که باعث پیشرفت این بیماری شود.

تیروئیدیت می تواند پس از زایمان نیز اتفاق بیافتد. در این مواقع خانم ها پس از زایمان نوعی پرکاری را پس از کم کاری تجربه می کنند و عوارض بعد از زایمان آن معمولا بعد از چند ماه بهبود می یابد و درمان طولانی مدتی نیاز ندارد.

آنتی بادی ها یا همان پروتئین هایی که در سیستم ایمنی بدن تولید می شود اشتباها به سیستم ایمنی سلول های غده تیروئید حمله می کنند و در نتیجه آسیب دیدن این غده منجر به تولید بیش از حد هورمون تیروئید می شود.

علایم ویژه این بیماری مشکلات چشمی از قبیل تورم، سوزش و قرمزی، مشکلات پوستی و تورم گواتر است.

سرطان تیروئید بیماری است که در آن سلول های غیرطبیعی در داخل غده تیروئید شروع به رشد می کنند و معمولا بدون هیچ علایمی اتفاق می افتد. گاهی ضربه های کوچک به گوش، فک یا گردن باعث این بیماری می شود. تومورهای بزرگ تر می توانند باعث آسیب به تارهای صوتی، نای، مری و منجر به اختلال گفتاری، تنفسی و بلع شوند. در بعضی موارد سرطان تیروئید باعث یکی از علایم کم کاری یا پرکاری می شود اما سطح هورمون تیروئید نرمال است. در واقع این نوع سرطان از انواع نادر سرطان است و معمولا بسیاری از افرد مبتلا به آن به خوبی درمان می شوند زیرا این سرطان معمولا زود تشخیص داده می شود و تحت درمان قرار می گیرد.

انرژی افراد مبتلا به پرکاری تیروئید معمولا حدود 50 تا 60 درصد افزایش می یابد بنابراین بهتر است این دسته از بیماران تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهند و حجم آنها را کم کنند.

این دسته از بیماران برای تامین نیاز پروتئینی خود باید تخم مرغ، گوشت قرمز و ترکیب غلات و حبوبات را در رژیم غذایی خود قرار دهند. با توجه به افزایش نیاز به ویتامین ها، استفاده از مکمل ویتامین C، ویتامین B کمپلکس همراه با رژیم غذایی بسیار مفید است. به طور کلی استفاده از مولتی ویتامین و مولتی مینرال ها توصیه می شود.

به این بیماران توصیه می شود از مصرف زیاد ید پرهیز کنند، نکته قابل توجه این است که بعضی از مکمل های ویتامینی و مواد معدنی دارای مقادیری ید نیز هستند که مبتلایان به پرکاری تیرویید باید از مصرف این قبیل مکمل ها پرهیز کنند.

مصرف کلیه غذاها و نوشیدنی های تحریک کننده مانند شکلات، نوشیدنی های کافیین دار و همچنین کشیدن سیگار باید در این بیماران محدود شود.

به طور کلی به افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مصرف موادی از قبیل سبزیجات خانواده کلم، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، بادام زمینی و سویا توصیه می شود.

در واقع رژیم غذایی خاصی برای کم کاری تیروئید وجود ندارد اما با این حال توصیه هایی برای این دسته از افراد وجود دارد. به عنوان مثال این دسته از افراد باید سبزیجات را به صورت پخته مصرف کنند. 

در پایان پخت غذا خود از نمک استفاده کنند زیرا در غیر این صورت ید موجود در نمک به هنگام برداشتن درب غذا، همراه با بخار خارج می شود. 

مصرف اسیدهای چرب ضروری شامل اسیدهای چرب امگا3 و امگا6 در بهبود علایم ناشی از کم کاری تیرویید مانند اختلالات پوست، مو و ناخن و همچنین بهبود عملکرد مغز و افزایش سطح انرژی فرد اثرات مثبتی دارد.

نوشیدن آب به مقدار کافی یعنی حداقل 7 لیوان برای این دسته از افراد بسیار ضروری است. علاوه بر تمام این موارد، داشتن فعالیت های فیزیکی منظم برای کنترل وزن بسیار مفید هستند.