سازمان هواشناسی در گزارشی منشا اصلی این ریزگردها را طی روزهای اخیر وزش باد نسبتا شدید در حاشیه دشت کویر (خراسان رضوی، قم، مرکزی، البرز و جنوب استان های سمنان و تهران) موجب بلندشدن خاک از روی زمین های خشک و کم رطوبت (بدون پوشش گیاهی) شده عنوان کرد.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی، درسال زراعی جاری در مناطق حاشیه کویر (خراسان رضوی، قم، مرکزی، البرز و جنوب استان های سمنان و تهران) بارش در حدود 30 تا 40 درصد درمقایسه با نرمال بلندمدت کاهش داشته است. این امر موجب کاهش بیشتر رطوبت خاک شده و زمینه مساعدتری را برای تولید گردوخاک مهیا می کند. از سوی دیگر به سبب برخورد بادهای مخالف و ایجاد همگرایی، ذرات گردوخاک از سطح زمین به ترازهای بالاتر منتقل شده و به دنبال آن هوایی غبارآلود در سطح شهرهای حاشیه کویر مانند تهران، کرج، شهریار ، قم و ... ایجاد می کند.
در این گزارش با اشاره به اینکه روز دوشنبه سرعت بادهای شرقی در حومه کویر به علت رخنه ی توده هوای نسبتا خنک تشدید شد و این درحالی است که وزش بادهای شرقی معمولا در اواخر روز به حداکثر خود می رسند، در دو روز گذشته جریانات شرقی (سمنان) و غربی (دره منجیل، تاکستان و شهریار) سبب همگرایی شدید در محدوده استان تهران شد و باعت ظهور ذرات معلق گسترده و نسبتا غلیظ درآسمان پایتخت شد.
سازمان هواشناسی همچنین تاکید کرد: از امروز به بعد با توجه به فرو نشینی ذرات درشت گرد و خاک، از میزان غلظت گرد و خاک کاسته شده و انتظار می رود شرایط دید افقی و کیفیت هوا بهتر شود.
وضعیت آلودگی هوا تا فردا ادامه خواهد داشت
اما امروز کمیته اضطرار کاهش آلودگی هوای تهران تشکیل شد، محمد رستگاری معاون نظارت و پايش محيط زيست استان تهران در گفت و گو با خبرگزاری دانا در خصوص نتایج تصمیمات کمیته اضطرار کاهش آلودگی هوا گفت: علی رغم کاهش میزان آلاینده های هوا نسبت به روز گذشته، و کاهش شاخص آلاینده های زیر 2.5 میکرون به میزان 117، پیش بینی می شود، وضعیت آلودگی هوا تا فردا ادامه خواهد داشت.
وی ادامه داد: در این جلسه مصوب شد تا کمیته ای نسبت به بررسی وضعیت معادن شن و ماسه به ویژه معادن غرب استان و شهر تهران در آلودگی هوا تشکیل شود. همچنین مصوب شد، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل منابع طبیعی استان تهران طرح های پیشنهادی خود را برای مقابله با بیابانزایی، تثبیت خاک و ایجاد فضای سبز در شهرهای اطراف استان تهیه و به دبیرخانه کارگروه کاهش آلودگی هوا و مقابله با پدیده گرد و غبار ارایه دهند.
معاون نظارت و پايش محيط زيست استان تهران علت اصلی گرد و غبار اخیر تهران را کاهش رطوبت سطح خاک بیابان های اطراف تهران و تلاقی بادها از شرق به غرب و غرب به شرق در تهران دانست و ادامه داد: این ریزگردها منشا داخلی داشته اند.
رستگاری در پایان به استقرار مرکز هماهنگی و اطلاع رسانی آلودگی هوا در محل اداره کل محیط زیست استان تهران خبر داد.