سرپرست وزارت علوم با اشاره به یکی از پرونده‌های بورسیه گفت: در اینجا پرونده‌ای دارم که هر سه نفر اساتید، صلاحیت علمی این فرد را در مصاحبه رد کردند اما به او بورسیه داده شده است. این به این معنا است که حتی مسوولان وقت وزارت علوم نظرات استادهای خودشان را نیزدر نظر نگرفتند.
به گزارش خبرگزاری دانا، دکتر محمد علی نجفی در نشستی خبری نتیجه بررسی وضعیت بورسیه‌های بدون آزمون گفت: اسامی متخلفین استخراج شده و نامه‌های رسیدگی به پرونده آن‌ها به مراجع قضایی و هیأت‌های انتظامی، دستگاه‌های اجرایی و هیأت علمی ارسال شده است.وی در ادامه افزود: جلسه رای اعتماد به دکتر نیلی وزیر پیشنهادی علوم روز چهارشنبه برگزار می‌شود و سرپرست دانشگاه تهران نیز بزودی تعیین خواهد شد.
سرپرست وزارت علوم در ادامه اظهار کرد: برای جلوگیری از تکرار تخلفاتی مانند بورسیه‌ها باید به تضمین و اجرای درست قانون بازگشت. قانون نحوه استفاده بورس را به طور دقیق مشخص کرده و تمام افراد باید از طریق آزمون بورسیه دریافت کنند.
وی با اشاره به اعزام بورسیه‌های خارج در سال جاری گفت: تمام متقاضیان بورسیه‌های خارج، در آزمون دکترای داخل شرکت کردند و پس از آن 115 نفر درخواست بورسیه خارج دادند که این افراد بلااستثنا جزو نفرات اول تا چهارم رشته خود هستند و رشته‌ها نیز براساس اولویت در نقشه جامع علمی کشور انتخاب شده‌اند.
اولویت بخشی به برخی رشته‌های بورسیه شده بیشتر شبیه به طنز بوده
نجفی با بیان اینکه متاسفانه در دوره گذشته اولویت بخشی به برخی رشته‌های بورسیه شده بیشتر شبیه به طنز بوده است گفت: در دوره گذشته برای رشته‌های ادبیات، معارف اسلامی، نهج البلاغه بورسیه به خارج صادر شده که بیشتر شبیه به طنز است و پس از آن بورسیه‌های خارج را به داخل تبدیل کردند تا قانون را دور بزنند.
سرپرست وزارت علوم با اشاره به اینکه برخی از مسوولان گذشته اظهار می‌کنند که آزمون برگزار نکردیم اما مصاحبه علمی انجام شده است گفت: این در حالی است که دیوان محاسبات اعلام کرده بود که باید آزمون برگزار شود. در دستورالعمل‌های وزارت علوم نیز همواره آزمون و مصاحبه با هم ذکر شده است.
نجفی با اشاره به یکی از پرونده‌های بورسیه گفت: در اینجا پرونده‌ای دارم که هر سه نفر اساتید، صلاحیت علمی این فرد را در مصاحبه رد کردند اما به او بورسیه داده شده است. این به این معنا است که حتی مسئولان وقت وزارت علوم نظرات استادهای خودشان را نیزدر نظر نگرفتند در حالیکه اگر قانون ملاک عمل قرار گیرد هیچگاه چنین اتفاقاتی نخواهد افتاد.
نجفی با تاکید بر اینکه داستان بورسیه‌ها بسیار پیچیده و سیاسی شده بود اظهار کرد: برخوردهای صورت گرفته پس از گزارش نهایی وزارت علوم نیز بیشتر سیاسی است. گزارش وزارت علوم کاملا شفاف است و من متوجه برخوردهای سیاسی برخی افراد نمی‌شوم.
دستور دیوان محاسبات
وی با تاکید بر اینکه ابتدای ورود به مساله بورسیه‌ها توسط دستگاه‌های نظارتی انجام شده است گفت: دیوان محاسبات با ارسال نامه‌ای به وزیر وقت دستوربررسی پرونده‌ها و تخلفات صورت گرفته را صادر کرده است.
وی با اشاره به مطالب برخی از مطبوعات گفت: تا به حال هیچ کسی در وزارت علوم اعلام نکرده است که 3000 یا 3700 نفر بورسیه غیرقانونی دریافت کردند، بلکه همواره گفته شده که تعدادی از این 3000 بورسیه تخلف داشته و هیچ گاه از سوی هیچ فردی در وزارت علوم اسمی درباره تخلفات اعلام نشده است.
وی افزود: اکنون لیست بلندی از افرادی که با روابط خاص بورسیه دریافت کرده‌اند در دست من است البته همه متخلف نیستند. لیست بلند بالای دیگری نیز دارم که افرادی هستند که از طریق روابط خاص بورسیه دریافت نکردند، اما دچار تخلف شدند.
نجفی با ابراز تعجب نسبت به اینکه باید وزارت علوم از چه چیزی باید عذرخواهی کند گفت: عده‌ای سال‌ها بدون آزمون تحصیل کردند و دولت هزینه آن‌ها را داده است حال چرا وزارت علوم باید عذرخواهی کند.
سرپرست وزارت علوم با اشاره به اینکه افرادی که بورسیه دریافت می‌کنند سه امتیاز برای آن‌ها در نظر گرفته شده گفت: در ابتدا این افراد بدون آزمون وارد رقابت دکترا شده بودند و این امتیاز بزرگی است چرا که در آزمون امسال از هر 20 نفر یک نفر وارد دوره دکتری شده است. امتیاز دیگر این است که هزینه شهریه این افراد و کمک هزینه زندگیشان از سوی دولت پرداخت شده و دیگر اینکه پس از فارغ التحصیلی عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها می‌شوند.
وی با ابراز تأسف نسبت به اینکه برخی آقایان در صدا و سیما اعلام کرده‌اند که فقط 36 نفر تخلف انجام داده‌اند گفت: این 36 نفر افرادی هستند که خودشان اطلاعات غلط داده‌اند و اگر می‌خواستیم آن‌ها را اخراج نکنیم خیلی زور داشت به‌طور مثال فردی که 210 واحد گرفته تا 140 واحد را با معدل 11 پاس کند، معدل خود را به وزارت علوم 14 اعلام کرده بود.
نجفی با اشاره به اینکه 840 نفر نیز وجود دارند که اطلاعات درست داده‌اند اما شرایط لازم برای بورسیه را نداشته‌اند گفت: علی‌القاعده باید بورسیه این افراد نیز لغو می‌شد اما دو الی سه سال تحصیل کرده‌اند و ظرفیت و هزینه دانشگاه‌ها صرف آن‌ها شده. اجازه دادیم تا به ادامه تحصیل بپردازند به شرط آنکه هزینه‌های صرف شده از سوی دولت را باز گردانند به عبارت دیگر امتیاز اول را به آن‌ها داده‌ایم و امتیازهای دیگر را از آن‌ها گرفته‌ایم.
وی با اشاره به اینکه در برخورد با این افراد با تسامح و تساهل برخورد کرده‌ایم گفت: چون به این افراد گفته شده است که با این مدل بورسیه بگیرید آن‌ها هم مشغول به تحصیل شده‌اند و ما نمی‌توانیم اثبات کنیم که آن‌ها تخلفی انجام داده‌اند، به همین دلیل به تحصیل خود ادامه می‌دهند.
نجفی با اشاره به اینکه در بحث تخلفات بورسیه باید سه نکته را در نظر گرفت گفت: در ابتدا دستورالعمل‌هایی وجود داشته که ایرادهای قانونی دارند. قبل از سال 85 تنها صلاحیت علمی ملاک بوده اما از آن سال بندی به آیین‌نامه اضافه شده، کسانی که دارای سوابق فرهنگی هستند و به تأیید یک سری مراجع نیز رسیده‌اند می‌توانند برای دریافت بورسیه معرفی شوند.
سرپرست وزارت علوم با اشاره به اینکه در فرایند بررسی پرونده‌ها نیز تخلفات زیادی صورت گرفته است افزود: به‌طور مثال صلاحیت علمی افراد در مصاحبه‌ها مورد تأیید قرار نگرفته یا شرط سنی رعایت نشده است. این مسئله به تخلف مسئولان و مجریان این پرونده‌ها باز می‌گردد که باید نسبت به آن پاسخگو باشند.
وی افزود: در دوره گذشته یک نفر در وزارت علوم به تنهایی 750 نفر را برای بورسیه معرفی کرده است و یا مسئول دیگری 90 نفر را برای اعطای بورسیه معرفی کرده است.
نجفی با بیان اینکه نمی توانیم فردی که اطلاعات درست داده اما در هنگام بررسی پرونده اش تخلفات صورت گرفته را متخلف بشماریم گفت: محروم کردن فردی که چند سال سرمایه‌های عمومی کشور خرج تحصیل او شده، یک تنبیه سنگین است.
نجفی با اشاره به اینکه تخلفات صورت گرفته در پرونده بورسیه‌ها به چهار گروه تقسیم‌بندی می‌شود گفت: یک گروه بورسیه‌های خود را تبدیل به داخل کرده‌اند که باید این افراد شرایطی را می‌گذراندند از جمله شرکت در آزمون زبان و پذیرش از سوی دانشگاه که مورد تأیید وزارت علوم باشد اما هیچ‌کدام از این فرایندها طی نشده و مطابق این فرایند 1860 نفر تخلف انجام داده‌اند. پس از بررسی‌های انجام شده 508 نفر حتی شرایط اولیه آیین‌نامه را نیز نداشته‌اند و 36 نفر نیز نه تنها شرایط را نداشتند بلکه اطلاعات خود را دروغ عنوان کرده‌اند.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه این یک مغالطه است که برخی می‌گویند فقط 36 نفر تخلف بوده، گفت: اگر از 3772 نفر بورسیه نیز 3770 تخلف اعلام می‌شد باز هم عده‌ای می‌گفتند که همه دچار تخلف نشده‌اند.
وی با بیان اینکه 448 نفر نیز مربی دانشگاه‌ها بوده‌اند که پیمانی استخدام شده‌اند و طبق قانون نمی‌توانستند از بورس استفاده کنند گفت: افرادی طی یک ماه استخدام پیمانی شده‌اند و پس از آن بورس دریافت کرده‌اند که حتی استخدام آن‌ها خود جای سؤال دارد. به طور مثال خانمی مدرک با مدرک کارشناسی تغذیه از دانشگاه پیام نور و کارشناسی ارشد زبان از دانشگاه آزاد استخدام دانشگاه علامه طباطبایی شده و عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت شده است.
نجفی افزود: از آنجا که نخواستیم حق همه تضییع شود ادامه تحصیل 448 نفر را به هیئت امنای دانشگاه‌ها ارجاع دادیم تا آن‌ها ادامه تحصیل این افراد را تأیید کنند.
وی با اشاره به اینکه 165 نفر نیز به عنوان ایثارگر بورسیه شده‌اند گفت: زمانی که وارد پرونده ایثارگران شدیم قلباً دوست داشتم که همه‌شان شرایط بورسیه را داشته باشند اما متأسفانه 23 نفر آن‌ها شرایط را نداشتند و بورس آن‌ها لغو شده است. برای ادامه تحصیل مابقی نیز با دیوان محاسبات در حال مذاکره هستیم که در صورت توافق آن‌ها هزینه مابقی پرداخت شود.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه 729 نفر نیز به خارج اعزام شده‌اند نیز گفت: اگر می‌خواستیم شرایط آن‌ها را نیز در نظر بگیریم تعداد زیادی از بورسیه‌ها قطع می‌شد. علی‌رغم مشکلات اعلام شد که آن‌ها تحصیل خود را ادامه دهند اما برای هیأت علمی بررسی مجدد صورت خواهد گرفت.
وی با اشاره به یکی دیگر از پرونده‌های بورسیه خارج گفت: یکی از اقوام مسوولان وقت وزارت علوم، بورس خارج برای رشته مطالعات اندونزی در کشور استرالیا دریافت کرده که سؤال اینجاست که این رشته به چه درد کشور خواهد خورد؟
نجفی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه چرا بورسیه‌های خارج نباید هزینه‌های تحصیل خود را بپردازند در صورتی که تخلفات آن‌ها خسارت بیشتری به دولت وارد کرده است، گفت: تعداد افرادی که تبدیل به داخل شده‌اند دو برابر تعداد افرادی است که به خارج اعزام شده‌اند. بیش از نیمی از افرادی که به خارج اعزام شده‌اند چهار سال زمان تحصیلشان گذشته و لغو بورسیه آن‌ها منفعت چندانی نخواهد داشت. همچنین این افراد در دانشگاه های مورد تأیید وزارت علوم درحال تحصیل هستند و بازگشت آن‌ها پس از پایان تحصیلات، می‌تواند برای کشور مفید باشد.
وی افزود: تحصیل در خارج از کشور مشقت‌های خاص خود را دارد و هزینه تحصیل در خارج رقم سنگینی است و از سوی دیگر اگر بورس دانشجویان خارج قطع شود رابطه وزارت علوم با دانشگاه‌های بین‌المللی که مورد تأیید ماست دچار مشکلاتی خواهد شد.
سرپرست وزارت علوم در پاسخ به گفته یکی از مسوولان وقت وزارت علوم مبنی بر اینکه چگونه وزارت علوم هم مدعی‌العموم است و هم قاضی گفت: وزارت علوم هیچگاه مدعی‌العموم نبوده. در دستگاه ما تخلفاتی صورت گرفته و باید با تخلفات برخورد شود. بنابراین به هیچ‌وجه بحث قاضی و مدعی‌العموم بودن مطرح نیست و در برخورد با متخلفان نیز روی مواضع خود ایستادگی خواهیم کرد.
وی با تأکید بر اینکه ما قانون را اجرا می‌کنیم گفت: اگر در آینده نمایندگان مجلس قانونی وضع کنند که این افراد بدون آزمون، بورسیه شوند ما آن را قبول می‌کنیم.
وی با اشاره به تقدیرمجلس از گزارش وزارت علوم گفت: دوستان نماینده به خوبی می‌دانند که بررسی 3772 پرونده چقدر سخت است و برای همین رییس مجلس شورای اسلامی از این گزارش تقدیر کرده است.
نجفی با اشاره به اینکه تخلفات از سوی مسوولان و افراد مختلف در سه سطح پیگیری خواهد شد، گفت: کارمندانی از سوی برخی دستگاه‌های مختلف که خارج از وزارت علوم بوده بورسیه دریافت کرده‌اند و یا تخلفات این افراد در سطح هیأت علمی بوده که پیگیری تخلفات آن‌ها اگر کارمند باشند به هیأت نظارت دستگاه‌های اجرایی ارسال خواهد شد و اگر عضو هیأت علمی باشند به هیأت انتظامی هیأت علمی ارجاع داده خواهد شد و در صورتی که تخلفات و خسارت‌های وارده گسترده باشد از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد.
نجفی با بیان اینکه از روز گذشته پس از اعلام گزارش نهایی، کارگروهی برای استخراج اسامی متخلفین تشکیل شده است گفت: نامه‌های تخلفات آن‌ها به هیأت نظارت دستگاه‌ها یا هیأت نظارت بر هیأت علمی ارسال شده و نیز نامه تک‌تک بورسیه‌ها برای دانشگاه و خودشان ارسال شده است.
وی با اعلام اینکه دانشجویان بورسیه تا 15 بهمن‌ماه مهلت خواهند داشت تا برای تسویه حساب و تعیین سازوکار پرداخت هزینه‌های خود به دانشگاه‌ها مراجعه کنند گفت: اگر خزانه قبول کند هزینه‌های این دانشجویان طی چند قسط از آن‌ها دریافت خواهد شد. اما تا 15 بهمن‌ماه مهلت دارند تا برای تسویه‌حساب و تعیین سازوکار پرداخت شهریه خود به دانشگاه‌ها مراجعه کنند و در غیر این صورت تحصیل آن‌ها منتفی خواهد شد.
نجفی درباره اینکه یکی از مسوولان وقت وزارت علوم عنوان کرده است که دلیل مشخص کردن 15 بهمن ماه تحت فشار قراردادن دانشجویان است گفت: این مطالب به هیچ‌عنوان درست نیست و دلیل انتخاب 15 بهمن‌ماه این است که امسال باید شهریه آن‌ها از بودجه پرداخت شود و دیوان محاسبات به این مسئله ایراداتی وارد کرده است. به همین دلیل تاریخ 15 بهمن‌ماه تعیین شده تا بتوانیم پس از حل و فصل مسئله، شهریه آن‌ها را بپردازیم تا بودجه آن‌ها سوخت نشود.
وی با اشاره به اینکه وزارت علوم از بررسی پرونده‌های بورسیه در تمام دولت‌ها استقبال می‌کند، گفت: دلیل آنکه پرونده‌های دوره‌های قبل از دولت نهم و دهم را بررسی نکردیم این بود که اکنون بورسیه‌های دولت نهم و دهم در حال تحصیل هستند و پرونده آن‌ها باز است.
نجفی با اشاره به اینکه در گذشته دو بار درباره بورسیه‌ها تحقیق و تفحص صورت گرفته است گفت: در سال 72 توسط مجلس شورای اسلامی و سال 83 توسط سازمان بازرسی تحقیق و تفحصی صورت گرفت که تخلف چشم‌گیری دیده نشد و در حد چند تذکر بود.
