راشیتیسم یا نرمی استخوان در دوران ویکتوریا مشکلاتی را به بار آورد که شاید دگربار آن اتفاقات تکرار شود. راشیتیسم در اثر کمبود مصرف کلسیم پدید می‌آید.
به گزارش خبرگزاری دانا ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که شیر رایگان در مدارس برخی کشورها توزیع می‌شود. دلیلش نیز مشخص است: کلسیم. این ماده غذایی آن‌قدر اهمیت دارد که عدم مصرف کافی آن می‌تواند موجب بروز مشکلات جسمانی مزمنی شود.
مصرف کلسیم با استحکام استخوان در سنین پایین در ارتباط است. کلسیم البته خواص بسیار زیادی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
می‌خواهیم یک نکته را به شما بگوییم: حدود 99 درصد کلسیم بدن شما در استخوان‌هایتان زندگی می‌کند که درصدی از آن نیز در دندان‌های شما است. آن یک درصد باقی‌مانده نیز در بافت‌های نرم زندگی می‌کنند.
کلسیم علاوه بر تقویت استخوان‌ها در انقباض ماهیچه‌ها نیز نقش مهمی دارد. این ماهیچه‌ها شامل ماهیچه‌های قلب، ارتباط عصبی و لخته خونی می‌شود.
به چه مقدار کلسیم نیاز دارم؟
بدن انسان به حجم بالایی از مواد غذایی نیاز دارد، اما نیاز بدن به کلسیم بیش از هر ماده دیگری است. انسان بالغ به حداقل 1200 گرم کلسیم در استخوان‌هایش نیاز دارد. البته تامین این میزان کلسیم کار دشواری نیست. میزان مصرف کلسیم بسته به جثه، سن و وضعیت سلامت شخص قابل تغییر است، اما به طور میانگین، افراد بالغ به روزانه 700 میلی گرم کلسیم نیاز دارند.
بدن اما به این میزان قانع نیست. در ضمن، زنان باردار و شیرده باید کلسیم بیشتری مصرف کنند بتوانند از این طریق کلسیم مورد نیاز خودشان و کودکشان را تامین کنند. همچنین، بدن در دوران نوجوانی به کلسیم بیشتری نیاز دارد.
منابع کلسیم و ویتامین دی
کلسیم که متحد بسیار مهم دارد: ویتامین دی. مصرف ویتامین دی نیز برای بدن بسیار ضروری است، زیرا به جذب و نگهداری کلسیم کمک شایانی می‌کند. تخمین زده می‌شود که یک از هر پنج فرد بالغ و یک از هر شش کودک بریتانیایی با کمبود ویتامین دی مواجه هستند.
منابع طبیعی برای مصرف کلسیم و ویتامین دی به وفور یافت می‌شود. بدن بیشتر ویتامین دیِ مورد نیاز خود را از نور خورشید جذب می‌کند. لبنیات نیز منابع غنی کلسیم هستند که باید آن را بیشتر در رژیم غذایی گنجاند. غیر از لبنیات، می‌توان از منابعی چون ماهی ساردین با استخوان، گیاهان بهاری، سبزیجات تازه، آجیل و مرکبات برای تامین کلسیم مورد نیاز استفاده کرد.
خطرات کلسیم پایین
عدم مصرف کافی کلسیم در دروان کودکی می‌تواند منجر به راشیتیسم یا نرمی استخوان گردد. استخوان بدن کودکان در این بیماری ضعیف و نرم می‌شوند. کمبود ویتامین دی در کنار کمبود کلسیم می‌تواند مشکلات مادام‌العمری را برای شخص پدید آورد.
راشیتسم یا نرمی استخوان در دوران ویکتوریا از جمله بیماری‌های رایج بود. امروزه برخی از پزشکان می‌گویند که ممکن است آن مشکلات دوباره پدید آید. کسانی که با کمبود کلسیم مواجه هستند، ممکن است بعدها بر اثر اتفاقات با شکستگی استخوان روبه‌رو شوند.
از جمله این مشکلات متوقف شدن رشد در سال‌های ابتدایی نوجوانی است. در این سال‌ها باید استحکام استخوان‌های بدن بیشتر شود تا بتواند در سال‌های آینده پاسخگوی نیاز بدن باشد. تراکم استخوانی پس از سی سالگی به تدریج کاهش می‌یابد. یائسگی نیز خود یکی از عوامل کاهش تراکم استخوانی در خانم‌ها است. بنابراین بهتر است که تراکم استخوانی پیش از ورود به دهه چهارم عمر در بالاترین حد ممکن باشد.
پوکی استخوان یا استئوپروز هم مشکلی رایج است. پوکی استخوان می‌تواند منجر به شکستگی شود. گفته می‌شود که سه میلیون نفر در بریتانیا با پوکی استخوان درگیر هستند.
علائم پوکی استخوان به راحتی قابل تشخیص نیستند، اما پزشک‌ها پس از مشاهده برخی از علائم ظاهری به پوکی استخوان پی می‌برند. لازم به ذکر است که نمی‌توان جلوی برخی از عوامل نظیر تاریخچه خانوادگی و یائسگی پیش از موعد را گرفت. برخی دیگر از عوامل اما قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال، مصرف طولانی مدت استروئیدها، مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، سیگار و همچنین کمبود ویتامین دی و کلسیم قابل پیشگیری هستند. پزشک‌ها به این منظور مکمل‌های ویتامین دی و کلسیم را برای بیماران خود تجویز می‌کنند.
بیشتر کلسیم دریافتی بدن صرف رشد و استحکام استخوان‌ها می‌شود. این در حالی است که بخشی از کلسیم دریافتی صرف عملکرد مناسب بدن در تنظیم فشار خون، انقباض ماهیچه‌ها و ارسال سیگنال‌های عصبی می‌شود. بنابراین، اگر سطح کلسیم بدن شما پایین باشد، این عملکردها کلسیم مورد نیاز خود را از استخوان استخراج می‌کنند. این عمل موجب کاهش استحکام استخوانی و در نهایت شکستگی خواهد شد.
علائم خاموش
اهمیت کلسیم از همه لحاظ برای ما روشن است، اما نشانه‌های فیزیکی کمبود آن همیشه مشهود نیست. علائم هیپوکلسمی (پایین بودن سطح کلسیم) معمولا در سنین بالا مشخص می‌شود که می‌توان شامل مواردی چون تتانی (انقباض غیر ارادی ماهیچه‌ها) و پتشی (نوعی ضایعه پوستی قرمز و بنفش) باشد. سطح کلسیم بدن را می‌توان با آزمایش خون اندازه‌گیری کرد.
پزشکان امروزه می‌توانند با کمک اشعه ایکس میزان تراکم استخوان شخص را اندازه‌گیری کنند. مکمل‌های کلسیم یکی از روش‌های رایج درمان کمبود کلسیم در بدن است که به زنان یائسه و افراد مسن پیشنهاد می‌شود. البته توصیه می‌شود که از مصرف بیش از 1500 میلی گرم کلسیم در روز خودداری کنید، زیرا می‌تواند موجب معده درد و اسهال شود.
علاوه بر این موارد، گفته می‌شود که ممکن است بین قرص‌های کلسیم و مشکلات قلبی – عروقی ارتباطی وجود داشته باشد که البته تا به امروز وجود هر گونه ارتباط مستقیمی بین این دو به اثبات نرسیده است.
در آخر نیز باید بگوییم که دریافت کلسیم مورد نیاز بدن کاملا ضروری است. بنابراین سعی کنید به یکی از شیوه‌های گفته شده کلسیم مورد نیاز بدنتان را تامین کنید.
مقاله فوق نوشته دکتر الکساندرا فلن، عضو سرویس سلامت همگانی بریتانیا، است. سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) نام مشترک چهار سیستم تامین اجتماعی پزشکی در بریتانیا است.
