افزایش زمان ماندگاری اسیدهای چرب امگا-3 با فناوری نانو

به گزارش خبرگزاری دانا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، محققان با این دستاورد جدید خود موفق شدند تا از اکسید شدن این اسیدهای چرب تا مدت زمان مشخصی جلوگیری کنند که این ویژگی مانع از تخریب و فساد زود هنگام این گروه از اسیدهای چرب می شود.
نقش اسیدهای چرب زیست فعال (بیواکتیو) در سلامتی انسان از زمان‌های گذشته مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. شواهد موجود، بیانگر ارتباط بین اسیدهای چرب امگا 3 و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است که خود دلیلی اساسی برای بسیاری از مطالعات انجام شده در این حوزه بوده است.
در بین این اسید‌ها، دو گروه دوکوزاهگزاانوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتاانوئیک اسید (EPA) توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است.
زهرا هادیان محقق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص این دستاورد گفت : اسیدهای چرب EPA و DHA مستعد به اکسیداسیون در شرایط محیطی هستند اما اکسیداسیون این اسیدهای چرب را می‌توان با استفاده از روش‌‌های مختلف کپسوله کردن از جمله لیپوزومها به همراه انتی اکسیدان جلوگیری کرد.
وی هدف از این تحقیق را تولید و ارزیابی نانولیپوزوم‌هایی به عنوان حامل‌های این گروه از اسیدهای چرب امگا- 3 عنوان کرد و افزود: در واقع در مطالعه‌ حاضر، به منظور دستیابی به فرمولاسیون مناسب، اثر ترکیبات لیپیدی و روش‌های ساخت روی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی نانولیپوزوم حاوی DHA و EPA ارزیابی شده است. علاوه بر این، پایداری فیزیکی و شیمیایی از طریق مشاهده‌ اندازه ذرات، توزیع اندازه ذرات، میزان پتانسیل زتا، کارایی درون پوشانی اسیدهای چرب و مقادیر پراکسید و ترکیبات فرار آلدییدی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج با یکدیگر مقایسه شده است.
وی در ادامه به نتایج کسب شده اشاره کرد و افزود: ترکیبات چربی‌دوست درون پوشانی شده (روغن ماهی یا اسیدهای چرب امگا-3) نسبت به اکسایش بسیار حساس هستند و در طی فراوری به دلیل ماهیت غیراشباعی، متحمل تغییراتی می‌شوند. طبق نتایج کسب شده در این کار، نانولیپوزوم‌ها اثر مثبتی بر جلوگیری از اکسیداسیون این اسید‌ها دارند.
این محقق ادامه داد، به عبارت دیگر نانولیپوزوم‌های حامل ساخته شده ، می ‌توانند منجر به کاهش میزان اکسایش و فساد ترکیبات چربی‌ دوست در بازه زمانی 90 روزه شوند.
از این طرح تا کنون دو اختراع تحت عنوان «فرمولاسیون و تولید نانولیپوزوم‌های حاوی اسیدهای چرب روغن ماهی به شماره ثبت 027143 89/الف» و «تولید نانولیپوزوم‌های پایدار حاوی اسیدهای چرب امگا-3 به شماره ثبت 010101 89/الف» به ثبت رسیده است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر هادیان ، دکتر محمد علی سحری عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و دکتر حمیدرضا مقیمی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و سایر همکارانشان است.
نتایج این کار در مجله‌ Food Chemistry با ضریب تاثیر 4/05 (جلد 215، سال 2017، صفحات 157 تا 164) منتشر شده است.