ازدواج نهادي است كه براي انجام وظايف خانواده بوجود آمده است. يعني توليد نسل، پرورش كودكان و انتقال فرهنگ وسيله اي است براي ايجاد نظم در روابط افراد. هر جامعه اي در مورد شكل پيوند جنسي قوانيني دارد. اين قوانين عمدتاً در مورد سن ازدواج وضع شده اند، بيشتر جوامع سن يا دوره سني خاصي را براي ازدواج زن و مرد مناسب مي شناسند.
به گزارش خبرگزاری دانا،سن ازدواج در بين كشورهاي مختلف معمولاً بين 13تا 27 سال متغير است.پزشکی در كتاب جامعه شناسي خانواده مي نويسد: "يكي از ويژگي هاي ازدواج در ايران از زاويه سن زوجين، پراكندگي آن است، آن چنان كه بازيابي هنجاري مشخص به دشواري امكان پذير است. به عبارت ديگر ازدواج هاي زودرس در 12 يا 13 سالگي در كنار ازدواج هايي در سنين 27يا 28 سالگي به چشم مي خورد و تعيين ميانگين تنهايي قادر به نشان دادن اين پراكندگي نيست."
آمار نشان مي دهد كه بين سن ازدواج افراد با سواد و بي سواد بطور متوسط 2تا3 سال اختلاف وجود دارد.
همچنين شهر نشيني يكي ديگر از عوامل موثر در افزايش سن ازدواج است و افراد شهرنشين به دليل عدم حمايت هاي خانوادگي، اشتغال بيشتر به تحصيلات و تمايل به كسب شغل بهتر و بالاتر ديرتر ازدواج مي كنند. قابليت باروري زنان در سن 16 سالگي به طور متوسط 15درصد است و در 20 سالگي كه حداكثر قابليت باروري زنان است به 20درصد مي رسد با بالارفتن سن به كندي كاهش مي يابد. سازمان بهداشتي (W.H.O)بهترين سن باروري زنان را از ديدگاه تندرستي (15-19سالگي) و انتهاي دوره باروري (35-49 سالگي)براي مادران ايجاد خطراتي مي كند، تيلر مي گويد:" موارد حاملگي در زنان بسيار جوان يا مسن بايد با مراقبت هاي ويژه پيش از زايمان همراه باشد."
علاوه بر خطراتي كه زايمان در سنين بالاي مادران دارد، نوزادان نيز زماني كه از مادران مسن متولد مي شوند در معرض خطراتي قرار مي گيرند. هنگاميكه مادر پا به سن 30 سالگي مي گذارد مرگ و مير نوزادان نيز مرگ و مير هاي جنيني و حوالي تولد شروع به افزايش مي گذارد و به تدريج با ارتقاء سن مادر بالا مي رود به ويژه براي مادراني كه بيماري هاي قلبي - عروقي و قند مبتلا هستند.
در مادران مسن تر علاوه بر افزايش مرگ و مير شير خواران احتمال اينكه كودك با نقايص مادرزادي بدنيا آيد نسبتاً بيشتر است. يكي از مهم ترين نا هنجاري هاي مادرزادي"سندم داون" است كه گاهي منگوليسم ناميده ميشود. اين سندرم در رابطه با سن مادر بروز مي كند و ربطي به تعداد زايمانهاي وي ندارد، درضمن ميزان مرگ و مير نوزادان در سنين اوليه باروري و سنين بالاي 40 سال به حداكثر مي رسد.
با توجه به مطالب فوق مي توان گفت كه باروري در سنين اوليه بلوغ و در سنين بالاي 35 سال هم براي مادر و هم براي فرزند خطر ساز است و عواقب جبران ناپذيري به دنبال دارد.
در كشورما به دليل توسعه شهر نشيني، علاقه تعداد زيادي از دختران به ادامه تحصيلات و افزايش نسبي دختران هرگز ازدواج نكرده نسبت به پسران، سن ازدواج دختران به تدريج در حال افزايش است، كه به غير از آثار و نتايج اقتصادي اجتماعي عواقب سوء بهداشتي را نيز به دنبال دارد
آمار نشان مي دهد كه بين سن ازدواج افراد با سواد و بي سواد بطور متوسط 2تا3 سال اختلاف وجود دارد.
همچنين شهر نشيني يكي ديگر از عوامل موثر در افزايش سن ازدواج است و افراد شهرنشين به دليل عدم حمايت هاي خانوادگي، اشتغال بيشتر به تحصيلات و تمايل به كسب شغل بهتر و بالاتر ديرتر ازدواج مي كنند. قابليت باروري زنان در سن 16 سالگي به طور متوسط 15درصد است و در 20 سالگي كه حداكثر قابليت باروري زنان است به 20درصد مي رسد با بالارفتن سن به كندي كاهش مي يابد. سازمان بهداشتي (W.H.O)بهترين سن باروري زنان را از ديدگاه تندرستي (15-19سالگي) و انتهاي دوره باروري (35-49 سالگي)براي مادران ايجاد خطراتي مي كند، تيلر مي گويد:" موارد حاملگي در زنان بسيار جوان يا مسن بايد با مراقبت هاي ويژه پيش از زايمان همراه باشد."
علاوه بر خطراتي كه زايمان در سنين بالاي مادران دارد، نوزادان نيز زماني كه از مادران مسن متولد مي شوند در معرض خطراتي قرار مي گيرند. هنگاميكه مادر پا به سن 30 سالگي مي گذارد مرگ و مير نوزادان نيز مرگ و مير هاي جنيني و حوالي تولد شروع به افزايش مي گذارد و به تدريج با ارتقاء سن مادر بالا مي رود به ويژه براي مادراني كه بيماري هاي قلبي - عروقي و قند مبتلا هستند.
در مادران مسن تر علاوه بر افزايش مرگ و مير شير خواران احتمال اينكه كودك با نقايص مادرزادي بدنيا آيد نسبتاً بيشتر است. يكي از مهم ترين نا هنجاري هاي مادرزادي"سندم داون" است كه گاهي منگوليسم ناميده ميشود. اين سندرم در رابطه با سن مادر بروز مي كند و ربطي به تعداد زايمانهاي وي ندارد، درضمن ميزان مرگ و مير نوزادان در سنين اوليه باروري و سنين بالاي 40 سال به حداكثر مي رسد.
با توجه به مطالب فوق مي توان گفت كه باروري در سنين اوليه بلوغ و در سنين بالاي 35 سال هم براي مادر و هم براي فرزند خطر ساز است و عواقب جبران ناپذيري به دنبال دارد.
در كشورما به دليل توسعه شهر نشيني، علاقه تعداد زيادي از دختران به ادامه تحصيلات و افزايش نسبي دختران هرگز ازدواج نكرده نسبت به پسران، سن ازدواج دختران به تدريج در حال افزايش است، كه به غير از آثار و نتايج اقتصادي اجتماعي عواقب سوء بهداشتي را نيز به دنبال دارد
