اینترنت ویژه کودکان به عنوان راهکاری برای مقابله با آسیب های حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مطرح است اما اساسا در این زمینه برخی به اعمال محدودیت های لازم از سوی دولت و اپراتورها معتقد هستند و گروهی می گویند طبقه بندی دسترسی کودک باید توسط والدین صورت بگیرد.
به گزارش دانا خبر اینترنت دیگر فقط محل گشت و گذار بزرگسالان نیست؛ کودکان و نوجوانان امروز به مراتب فعال‌تر از والدین خود در دنیای مجازی حضور دارند و بی تردید در معرض آسیب های این فضای نامحدود هستند، آسیب هایی که کنترل این حضور را می طلبد و در این راستا، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز بارها بر تولید محتوای ویژه کودک و نوجوان در فضای مجازی تاکید کرده است.پارسا یوسفی مدیر فنی یک شرکت سروکوSERVCOدر این زمینه گفت: از زمانی که وزیر ارتباطات درباره اینترنت کودک صحبت کرد، یکسری مسائل مهم در این حوزه مطرح شده است. «افزون بر این پرسش مهم که انتخاب محتوا برای دسترسی کودک اساسا توسط چه کمیته ای باید صورت بگیرد، این مستله هم مطرح است که اپراتور نمی تواند برای سرویس گیرنده تعیین کند که خدمات توسط کودک استفاده شود یا بزرگسال. »
وی افزود: استفاده کنندگان از خدمات برای سرویس دهنده اینترنت قابل تفکیک نیستند. اگر اینترنت فقط برای کودک باشد، بزرگسالان محدودیت های زیادی در استفاده از آن خواهند داشت و اگر به صورت پیش فرض سرویس اینترنت برای بزرگسالان باشد، کودک به محتوایی دسترسی دارد که شاید مناسب او نباشد.
از سوی دیگر، استفاده از دو سرویس اینترنت روی یک دستگاه کامپیوتر عملا هم امکان پذیر نیست.
یوسفی افزود: ذات اینترنت طوری است که می توان هر محدودیتی را دور زد، در حال حاضر تلگرام در کشور ما فیلتر است، اما استفاده از نرم افزارهایی که فیلتر را دور می زنند کار سختی نیست. اینترنت منحصر به کودک باید محتوایی باشد که تشخیص می دهیم کودک نیاز دارد. این تشخیص هم از نظر من برعهده خانواده است. دولت ها نمی توانند چنین چیزی را مشخص کنند.
او در پاسخ به این سوال که سایر کشورها چه راهکاری برای این مساله دارند، تصریح کرد: راهکاری که در دنیا پیش گرفته اند استفاده از اپلیکیشن های کنترل کودک(Parental Control) است. این اپلیکیشن ها به صورت پیش فرض می توانند یکسری سایت ها، اپلیکیشن ها و محتوای مشخص را از دسترس کودک خارج کنند والدین می توانند با نصب آن روی تلفن همراه و کامپیوتر کودک و نوجوان به او یک میزان خاص از دسترسی به محتوای مورد تایید والدین را بدهند. اگر نوجوانی بخواهد به هر طریقی این اپلیکیشن را غیر فعال کند، ایمیلی به والدین ارسال می شود و آن ها را از این مسئله باخبر می کند.
عضو کمیته برنامه ریزی گروه گردانندگان شبکه ایران ادامه داد: قبل از صحبت های وزیر در خصوص اینترنت کودکان، صحبت هایی درباره اینترنت مخصوص مدارس و کانون های پرورش فکری بود و تا جایی که اطلاع دارم به نتیجه نرسید. اطلاع دارم مسئولان در این مورد هم درگیر این مساله هستند که چه کسی باید محتوای مورد نیاز و قابل دسترسی کودکان و نوجوانان را انتخاب و تایید کند .
علاوه بر این، نوع پیاده سازی نیز اهمیت دارد. ما می توانیم سیم کارت را پیاده سازی کنیم. این امر روی سرویس های سیم کارت مخصوص کودک امکان پذیر است که محتوای محدود شده ای در اختیار کودک قرار گیرد اما پیاده سازی اینترنت برای محیط خانه امکان پذیر نیست زیرا تفکیک این که کودک از اینترنت استفاده می کند یا بزرگسال برای شرکت های سرویس دهنده امکان پذیر نیست.
*مشکلات راه حل ها
محدود کردن اینترنت و ایجاد اینترنت مخصوص کودک هر یک مشکلات خاص خود را دارد،یوسفی با اشاره به این مسئله گفت: اگر اینترنت محدود شود، مشکلی که پیش می آید امکان استفاده از فیلترشکن و ابزارهای مختلف است و اینترنت مخصوص کودک هم از نظر محتوا به مشکلاتی بر می خورد از جمله هم نظر نبودن خانواده ها با محتوای منتخب. به طور مثال شاید دولت تشخیص دهد کودکان و نوجوانان باید به چند سایت محدود دسترسی داشته باشند در حالی که خانواده ها می دانند فرزندشان به رباتیک علاقمند است و نیاز دارد به تمام سایت های مربوط به آن دسترسی داشته
باشد.«اگر هر نهادی به غیر از خانواده نسبت به محتوای قابل دسترس کودک تصمیم گیری کند، ممکن است درک درستی نسبت به محتوای مورد نیاز و علاقه کودک نداشته باشد و بهترین گزینه برای انتخاب محتوا، والدین کودک هستند. اگر قرار باشد این کار به صورت دولتی انجام شود، مرکز ملی فضای مجازی محتوای در دسترس کودک را انتخاب کرده و سازمان تنظیم مقررات آن را ابلاغ کند و از پرووایدرها -مراکز و شرکت های ارایه دهنده خدمات اینترنت- بخواهد که سرویسی به نام اینترنت کودک ایجاد کنند.»
این کارشناس در ادامه گفت: داستان دیگر این است که یک نوجوان ۱۳-۱۴ با توجه به دسترسی که این روزها به وی پی ان ها وجود دارد، خیلی راحت می تواند اینترنت را دور بزند و به محتوای مورد نظرش دسترسی پیدا کند. ما باید در لایه های بالاتر این محدویت را اعمال کنیم. اپلیکیشن های مدیریت کودک روی لایه نرم افزار این محدودیت را ایجاد می کنند و نیازی به ایجاد سرویسی تحت عنوان اینترنت کودک وجود ندارد و این والدین هستند که تصمیم می گیرند کودک به چه محتوایی دسترسی داشته باشد. این اپلیکیشن ها در تمامی دنیا نسخه کامپیوتر و موبایل دارد و در برخی سیستم عامل ها به صورت پیش فرض این امکان وجود دارد، در کشور ما هم نمونه های بومی وجود دارد.»
یوسفی تصریح کرد: از نظر من برای این که نتیجه خوبی حاصل شود، بهتر است برنامه نویسان ما چنین برنامه هایی را بنویسند تا والدین بتوانند بر محتوای در دسترس کودکان خود نظارت کنند. دولت نمی تواند در لایه نرم افزار وارد شود و صرفا می تواند در لایه شبکه ایجاد محدودیت کند و سرویسی را ارائه دهد که دسترسی به سایت های مشخصی فراهم باشد. در این شرایط باید برای موتور جستجو و دیگر سرویس ها نیز نسخه های مخصوص کودک ایجاد شود، به طوری که کنترل محتوا بدست خانواده ها نخواهد بود، همین مسئله مانع از این می شود که خانواده ها بخواهند به این شکل برای کودکان محدودیت ایجاد کنند. باید این احساس نیاز در خانواده ها به وجود آید که از این سرویس ها استفاده کنند.
تا زمانی که این نیاز در خانواده احساس نشود، هیچ اپلیکیشن و نرم افزار یا حتی اینترنت ویژه کودک نمی تواند به امن سازی فضای مجازی برای کودکان بپردازد.
کار اپراتور ایجاد ارتباط هست، این ها باید تحت عنوان سرویس های ارزش افزوده و با مشاوره کسانی که در حوزه آموزش و پرورش کودک فعال هستند تولید شوند.
