آلزایمر یک بیماری پیشرونده زوال حافظه و دیگر کارکردهای مهم ذهنی است. آلزایمر معمولترین علت دمانس(زوال عقلی) است. گروهی از اختلالات مغزی که منجر به از دست دادن مهارت های فکری و اجتماعی می شوند، این تغییرات به اندازه ای شدید اند که می توانند زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهند.
نازنین دادور، خبرگزاری
دانا، سرویس سلامت؛ بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که در حال حاضر بیش
از ۵۰ میلیون نفر در دنیا به بیماری «زوال عقل» یا آلزایمر مبتلا هستند و به طور میانگین
هر ۳ ثانیه ۱ نفر درجهان به این بیماری مبتلا می‌شود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی
شمار مبتلایان به آلزایمر بیش از ۳ برابر افزایش یابد و به ۱۵۰ میلیون نفر برسد.
درایران نیز براساس آمار جهانی وجمعیت سالمندان تخمین‌زده می‌شود که حدود ۷۰۰ هزار نفر به آلزایمر مبتلا هستند ودر هر ۱۱ دقیقه یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود.
علت بروز آلزایمر
دانشمندان معتقدند که آلزایمر در بیشتر افراد در اثر تلفیقی از عوامل مانند وراثت، سبک زندگی و عوامل محیطی رخ می دهد و به تدریج مغز را تحت تأثیر قرار می دهد.
بروز آلزایمردر کمتر از 5% افراد ناشی از یک تغییر ژنتیکی خاص است که منجر به پیشرفت بیماری می شود.
هرچند دلایل ابتلا به آلزایمر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است اما تاثیر آن بر مغز به وضوح مشخص گردیده است. بیماری آلزایمر موجب آسیب دیدن و مرگ سلول های مغزی می شود. اتصالات بین سلولی در مغزی که مبتلا به آلزایمر شده است بسیار کمتر از مغز سالم است.
هرچه سلول های مغزی بیشتری می میرند مغز نیز کوچکتر می شود. وقتی پزشک بافت مغز را زیر میکروسکوپ معاینه می کند، دو نوع بافت غیر طبیعی می بیند که نشانه آلزایمرند:
- پلاک ها: این توده های پروتئینی، بتا آمیلوئید نام دارند که ممکن است سلول های مغزی را به چند طریق تخریب کنند، مثلاً ممکن است با ارتباط بین سلولی تداخل کنند. هر چند عامل اصلی مرگ سلولی در آلزایمر هنوز شناخته شده نیست اما تجمع بتا آمیلوئید ها در خارج سلول های مغزی از متهمان اصلی است.
- پیچ خوردگی ها: سلول های مغزی برای دریافت مواد مغذی و حیاتی از طریق زوائدشان، وابسته به یک حمایت داخلی اند. این سیستم نیازمند ساختار طبیعی پروتئینی به نام tau می باشد. در بیماران مبتلا به آلزایمر رشته های پروتئین tau درون سلول ها دچار پیچ خوردگی های غیرطبیعی می شوند که این باعث اختلال در سیستم ارتباطات و حمل و نقل درون سلولی می شود که این امر نیز موجب پسرفت و مرگ سلول های مغزی می شود.
اهمیت تشخیص بیماری
رییس انجمن آلزایمر ایران با تاکید بر اهمیت تشخیص زودهنگام آلزایمر به عنوان زمان طلایی درمان این بیماری، گفت: مداخلات درمانی و مراقبتی حتی در مراحل اولیه بروز بیماری می‌تواند موثر و کارساز باشد.
معصومه صالحی افزود: مداخلات و برنامه‌های درمانی مختلفی وجود دارند که می‌توانند با تشخیص به موقع و در مراحل اولیه بیماری آلزایمر موثر واقع شوند. با تشخیص زودهنگام و اقدامات به موقع می‌توان از تاثیرات منفی اقتصادی و بار هزینه‌های تحمیل شونده بر جامعه و سیستم‌های خدماتی و حمایتی کاست.
وی اظهار داشت: در حال حاضر، بسیاری از افراد با علائم آلزایمر (اختلال شناخت و حافظه) دیر تشخیص داده می‌شوند. این مسئله موجب تاثیر قابل ملاحظه در درمان می شود که فاصله درمانی «زمان از دست رفته» را ایجاد می‌کند و دسترسی این افراد به اطلاعات، درمان و مراقبت، خدمات حمایتی محدود شده و مشکلات بسیاری را برای همه افراد درگیر از مبتلایان به آلزایمر گرفته تا خانواده‌ها، مراقبان و سیستم‌های سلامت و بهداشت ایجاد می کند.
صالحی ادامه داد: در بیش از دو سوم افراد مبتلا به آلزایمر، بیماری تشخیص داده نمی شود و تشخیص ندادن بیماری موجب تقویت باورهای غلط مانند نسبت دادن فراموشی به سالمندی و کهولت سن شده و این باور موجب می‌شود که این تصور غلط که کاری نمی‌توان انجام داد پا برجا بماند.
وی تاکید کرد: مداخلات درمانی و مراقبتی مانند دارو و روانشناسی حتی در مراحل اولیه بروز بیماری می‌تواند موثر و کارساز باشد و موجب بهبود اختلال شناختی، حفظ استقلال فردی و کیفیت زندگی بیمار می شود.
