بر اساس مطالعاتی که در دنیا منتشر شده است به نظر می‌رسد ایمنی ناشی از واکسن کرونا ۶ تا ۸ ماه پایدار است بنابراین محققان می گویند افرادی که در معرض خطر هستند باید دز سوم یا بوستر این واکسن را تزریق کنند.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ تزریق واکسن کرونا بر مبنای سند ملی واکسیناسیون کووید۱۹ مصوب ستاد ملی مدیریت کرونا با کارکنان خط مقدم بهداشت و درمان کشور آغاز شد و سپس سایر کادر درمان تدریجا به روند کشوری اضافه شدند. از ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ برنامه واکسیناسیون کرونا با کادر درمان آغاز شد و در نیمه اسفندماه برنامه واکسیناسیون برای جانبازان محترم بالای ۵۰ درصد، جانبازان شیمیایی، سالمندان ساکن در آسایشگاه‌ها و معلولین ذهنی و جسمی که در آسایشگاه‌های بهزیستی بودند هم آغاز شد. مابقی کادر بهداشت و درمان شاغل در بخش خصوصی نیز از نیمه فروردین ۱۴۰۰ به روند واکسیناسیون وارد شدند.
همزمان با آغاز این برنامه برای این گروه واکسن‌های بیشتری هم در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت و گروه‌های بیشتری وارد برنامه واکسیناسیون شدند و از نیمه دوم اردیبهشت ماه برای تزریق واکسن به گروه سنی بالای ۸۰ سال هم اقدام شد و خوشبختانه در تابستان حتی واکسیناسیون زیر ۱۸ سال را هم آغاز شد.
پایداری ایمنی ناشی از واکسن‌های کرونا چند ماهه است؟
رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت می گوید بر اساس مطالعاتی که در دنیا منتشر شده است به نظر می‌رسد ایمنی ناشی از واکسن ۶ تا ۸ ماه پایدار است؛ اما بعد از این مدت افت نسبی سطح ایمنی را داریم و ممکن است افراد در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار گیرند. برای اینکه مردم بتوانند حداکثر سطح ایمنی را داشته باشند باید همزمان با ادامه برنامه واکسیناسیون نوبت اول و دوم، تزریق دُز یادآور را هم دنبال کنیم.
وی درباره زمان آغاز واکسیناسیون دز سوم، افزود: مکاتبات با دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت گرفته است و واکسن در اختیار آنها قرار گرفته است و عملا از ۲۴ مهرماه تزریق دُز سوم در همه استان‌ها برای کادر درمان خط مقدم آغاز شده است.
رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت درخصوص نحوه مراجعه برای دریافت دُز سوم واکسن، بیان کرد: افرادی که شش ماه از دریافت نوبت دوم واکسنشان گذشته باشد می‌توانند به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند و سپس این امکان در سامانه ما فراهم است تا دُز سوم را ثبت کنند. این برنامه برای سهولت هرچه بیشتر کار است و نیازی به ثبت نام در سامانه‌ای نیست. ممکن است برخی از کادر درمان زمان تزریق نوبت اول و دوم واکسن در بیمارستان و یا شهر دیگری بوده باشند، اکنون لازم نیست حتما به همان محل مراجعه کنند بلکه می‌توانند در محل خدمت جدید خود واکسن دریافت کنند.
وی با تاکید بر اینکه حتما باید ۶ ماه از دریافت نوبت دوم واکسن گذشته باشد تا واکسن یادآور تزریق شود، گفت: با توجه به اینکه آغاز تزریق واکسن با گروه خط مقدم کادر درمان بود اکنون هم همین افراد به موعد تزریق دُز یادآور رسیدند و مابقی کادر درمان هنوز نوبت دریافت دُز سومشان نرسیده است.
دُز "اضافه" واکسن کرونا برای چه کسانی در کشور تزریق می‌شود؟
دکتر حمیدرضا جماعتی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت تزریق دز بوستر، گفت: باید توجه کرد که بعد از تزریق دو دز واکسن ضد کرونا، دو نوع دز وجود دارد؛ یکی دز بوستر یا یادآور است و دیگری دز اضافه است.
وی افزود: دز بوستر یا یادآور را زمانی تزریق می‌کنند که تقریبا همه افراد واکسینه شده باشند و ایمنی در برابر ویروس به وجود آمده، اما به مرور زمان ایمنی در برابر عامل ویروسی کمرنگ می‌شود. در اینجا به تدریج و با مرور زمان اثربخشی واکسن در سیستم ایمنی از بین می‌رود که معمولا در مطالعات یک بازه زمانی شش ماهه را اعلام کرده‌اند. به طوری که نشان داده شده که شش ماه بعد از تزریق دو دز واکسن به تدریج سطح آنتی‌بادی‌های ضدویروس کرونا، بسیار پایین آمده و از حالت ایمنی‌بخشی که در برابر ویروس انتظار داریم، کاهش یافته و فرد در معرض عفونت مجدد با ویروس کرونا قرار می‌گیرد.
جماعتی ادامه داد: حال برای اینکه حالت یادآوری در سیستم ایمنی ایجاد شود، معمولا از دز سوم استفاده می‌کنند که به عنوان دز بوستر یاد می‌شود. تزریق این دز در کشورهایی انجام می‌شود که تمام افراد جامعه واکسینه شده باشند و بعد از گذشت زمان، ایمنی در برابر ویروس کم شده باشد. در نتیجه در این کشورها دز بوستر در افراد پر خطر و افرادی که در مواجهه مرتب با ویروس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: در کشور ما هم با توجه به اینکه پرسنل و کادر درمان، در درمان مبتلایان به ویروس کرونا دخیل بودند و مدت طولانی از دو دز واکسنشان گذشته، توصیه شد که دز خاطره و بوستر به آنها تزریق شود. زیرا این افراد روزانه در معرض ویروس کرونا قرار دارند. بنابراین دز بوستر باید برای آنها تزریق شود تا سیستم ایمنی‌شان در برابر این ویروس ایمنی کامل را داشته باشد که این اقدام در بیمارستان‌ها در حال انجام است.
جماعتی تاکید کرد: حال دز اضافه کرونا زمانی تزریق می‌شود که یا واکسن تزریق شده، واکسنی باشد که کارایی خوبی نداشته باشد یا سیستم ایمنی فرد پاسخ مناسب را به واکسن ندهد و علی‌رغم تزریق واکسن، ایمنی در برابر ویروس را به دست نیاورند. مانند افرادی که به هر علتی دچار اختلال سیستم ایمنی هستند یا افراد مسن. زیرا با افزایش سن، سیستم ایمنی به تدریج و به طور طبیعی کارایی خودش را از دست می‌دهد. بنابراین توصیه می‌شود که در این افراد دز اضافه را تزریق کنیم که معمولا زمان تزریق دز اضافه از حدود یک ماه بعد از دز دوم آغاز می‌شود و طولانی‌تر شدن آن بر اساس استراتژی‌های کشورهای مختلف، متفاوت است و بر اساس پروتکل کشورها ممکن است دز اضافه بعد از زمان طولانی‌تری تزریق شود. زمانی هم تزریق می‌شود که ایمنی جمعی ناشی از واکسن ایجاد شده باشد. مثلا در جامعه خودمان که سطح ایمنی جمعی را واکسیناسیون ۷۵ درصدی درنظر می‌گیریم، باید ابتدا این میزان محقق شده باشد و بعد تزریق دز اضافه آغاز شود.
وی گفت: بنابراین ابتدا باید به هدف‌مان برسیم. هدفی که وزارت بهداشت، با توجه به ویروس‌های کرونا و سوش‌های در گردش، ۷۵ درصد ایمنی جمعی را در نظر گرفته است. با توجه به اینکه هنوز به این میزان نرسیده‌ایم، به نظر نمی‌رسد که فعلا استراتژی به این سمت رود که دز اضافه یا سوم را تزریق کنیم، بلکه ابتدا باید ایمنی جمعی را ایجاد کنیم و دو دز واکسن را در ۷۵ درصد جمعیت تزریق کنیم و بعد وارد تزریق دز اضافه و استراتژی‌های مربوط به آن شویم که باید در کمیته علمی کرونا مورد بحث قرار گرفته و استراتژی‌های این کار مشخص شود.
جماعتی با بیان اینکه تزریق دز اضافه به استراتژی کشورها وابسته است، گفت: از شهریور ماه به بعد واکسیناسیون در کشور سرعت گرفته است و ان‌شاءالله بر اساس آنچه که وعده داده شده تا اوایل آذر ماه به ایمنی جمعی یعنی ۷۵ درصد واکسیناسیون جمعیت می‌رسیم و بعد از آن درباره استراتژی دز اضافه تصمیم‌گیری می‌شود. البته فعلا سازمان بهداشت جهانی در زمینه دز اضافه به این نتیجه رسیده که باید در افراد بالای ۶۰ سال بر حسب نوع واکسن تصمیم‌گیری شود که آیا دز اضافه برایشان تزریق شود یا خیر؟.
