تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ رشته رباتیک از علوم مهم برای پیشرفت صنایع محسوب می‌شود و امروزه دنیا به سمت استفاده از رباتها در خط تولید و صنایع خود در حال حرکت است؛ به شکلی که در ژاپن کارخانه‌هایی بدون دخالت انسان و با استفاده از این ماشین‌های هوشمند اداره می‌شود.
در آینده قطعاً رباتها جایگزین انسان‌ها در بسیاری از فعالیت‌ها شده و به موجب آن بهره‌وری کار افزایش پیدا می‌کند زیرا ربات نیازهای انسان را ندارد و می‌تواند ۲۴ ساعته و بدون وقفه کار کند به همین دلیل پیشرفت صنعت روباتیک برای هر کشوری مهم است و می‌تواند باعث ارتقای خطوط تولید آن کشور نیز شود.
رباتیک در واقع یک علم میان رشته‌ای است که در دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شود؛ این رشته در واقع زمینه‌ای مابین رشته مکانیک و الکترونیک است که بیشتر مباحث آن با هوش مصنوعی و ساخت ماشین‌های هوشمندی که می‌تواند کارهای انسان را انجام دهد، درگیر است.
همانگونه که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌هایشان به اهمیت هوش‌مصنوعی اشاره کردند و به جامعه علمی کشور دستور دادند ایران باید در زمینه هوش‌مصنوعی و رباتیک سرآمد شود، نشان‌دهنده اهمیت بسیار هوش‌مصنوعی، رباتیک و مکاترونیک در کشور است.
به طور کلی رباتها در آینده بسیاری از فعالیت‌های انسان را در دست خواهد گرفت و مدیریت می‌کند؛ امروزه نیز اگر به اطراف نگاه کنید، بسیاری از تجهیزات نظامی به نوعی تبدیل به ربات‌های هوشمند شده که به صورت خودکار تصمیم‌گیری و عملیات را انجام می‌دهد؛ در صنعت بسیاری از کشورها نیز رباتها بسیار پیشرفت کرده و حتی خط تولید برخی شرکت‌ها و صنایع با رباتها اداره می‌شود. کشور ژاپن دارای کارخانه‌هایی است که به کارخانه تاریک معروف است زیرا هیچ انسانی در آن فعال نیست و تمامی فرآیند خط تولید را رباتها به صورت خودکار و بدون نیاز به نور انجام می‌دهد.
رباتیک در ایران به عنوان یک رشته دانشگاهی در تعداد بسیار محدودی از دانشگاه‌ها تدریس شده و رشته‌هایی مانند مکاترونیک یا هوش و رباتیک که مشابه رشته رباتیک و زمینه آشنایی با کامپیوتر و رباتیک است نیز در ایران تدریس می‌شود؛ این رشته‌ها حدود ۱۰ الی ۱۵ سال است که در ایران تأسیس شده، ولی همچنان جای خالی آن‌ها احساس می‌شود و از طرف دیگر صنایع کشور بسیار قدیمی بوده و به شکل خیلی محسوسی از رباتها در آن استفاده می‌شود که این موضوع باعث فاصله بسیار ما با دنیا می‌شود.
حدود یک دهه است که آموزشگاه‌های رباتیک در ایران تأسیس شده است و با توجه به ارتباطی که با آموزشگاه‌ها داشته‌ام می‌توان گفت که برای ایجاد خلاقیت، افزایش توانایی‌های ذهنی و مهارت نسل جدید بسیار مفید بوده‌اند که البته همچنان نیز جای رشد، پیشرفت و تکامل دارد؛ به طور کلی من این آموزشگاه‌ها را حرکت خوب و مفیدی برای توسعه علم ایران می‌دانم. علاوه بر آموزشگاه‌ها، مسابقات جانبی نیز در ایران شکل گرفته و نسل جدید را با مباحث رباتیک آشنا می‌کند که این مسابقات هر ساله به صورت متعدد برگزار شده و امیدواریم در آینده نسل جدید دانشجویان بتوانند دانش موجود را توسعه و در صنایع به طور گسترده استفاده کنند.
مقایسه جایگاه رباتیک در صنعت ایران و اروپا
صنعت در سالهای اخیر رشد چشمگیری در سراسر جهان داشته است و برای این رشد توجه خود را به بکارگیری رباتها در صنایع معطوف داشته است و تحقیقات گسترده درزمینه های مختلف کاربردهای ربات داشته است.
نقش موثر ربات ها در صنایع پیشرفته بر همگان کاملا واضح است. همچنین نقش ویژه ربات ها برای کار در درمحیط های خطرناک نظیر محیط های رادیاکتیو، شیمیایی، فضا، اعمال دریا و زمین از دلایل سرمایه گذاری روز افزون دراین زمینه به حساب می اید.
جایگاه رباتیک در صنعت اروپا
اروپا با داشتن ۳۲٪ از بازارهای فعلی جهان از موقعیت قوی در زمینه رباتیک برخوردار است. رباتیک صنعتی حدود یک سوم بازار جهانی را در اختیار دارد ، در حالی که در بازار ربات های خدمات حرفه ای کوچکتر ، تولیدکنندگان اروپایی ۶۳ درصد از ربات های غیر نظامی را تولید می کنند. جایگاه اروپا در بازار ربات های داخلی و خدماتی سهم ۱۴ درصدی بازار را نشان می دهد و به دلیل اندازه فعلی ، این منطقه فعالیت اقتصادی بسیار کمی در اروپا نسبت به دیگر حوزه ها دارد.
از نظر جایگاه علمی در رباتیک ، اروپا همچنین دارای موقعیت جهانی قدرتمندی است. تنوع اروپا در علم و پیشتاز بودن آن در زمینه رشته هایی مثل رباتیک. مکانیک و … باعث گسترش و رونق بسیار زیاد این حوزه در اروپا شده است.
از جمله حوزه های جدید مطرح شده در رباتیک ربات های لامسه ای. ربات های مجهز به هوش مصنوعی و ربات های همکار و .. است که در حال حاضر یکی از پیشگامان اصلی در این صنعت اروپا است.
جایگاه رباتیک در صنعت ایران
اگر بخواهیم صادقانه به بررسی جایگاه رباتیک در ایران بپردازیم متاسفانه ، در حال حاضر وضعیت رباتیک در ایران اوضاع خوبی ندارد. ایران یکی از وارد کنندگان ربات های صنعتی است. و در چند ساله اخیر ارزهای زیادی از کشور خارج شد. و امروزه بیشتر کارخانه های کشور از ربات های صنعتی وارداتی استفاده می کنند. کارخانه هایی مانند فولاد، مواد غذایی و خودروسازی … جزو آن دسته از کارخانه هایی هستند که می توان گفت تماماً رباتیکی هستند. اما متاسفانه تمامی ربات های مشغول به کار در آن وارداتی است. و حتی کنترل، نصب و تعمیر آن به دست نیروهای غیر بومی انجام می شود.
اما جای نوید بخش و امیدوار کننده تلاش شرکت ها و مهندیس ایرانی از جمله شرکت صنعت کارای هوشمند پردیس برای ورود به این حوزه است که با ساخت ربات هایی با کیفیت و ارائه خدمات نصب و پشتیبانی قوی آینده ای روشن را برای جایگاه رباتیک در صنعت کشور عزیزمان ایران فراهم آورده است.
