نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ عدس از دانه‌های خوراکی است که به خانواده‌ی حبوبات تعلق دارد. این دانه معمولاً به‌صورت دو بخش جدا درون یک پوسته قرارگرفته است که می‌توان باپوست و یا بدون پوست آن را مصرف کرد. خواص عدسی همچنین یکی از قدیمی‌ترین منابع غذایی شناخته‌شده است که بیش از ۹۰۰۰ سال قدمت دارد. البته باید گفت که تا پیش از اختراع ماشین‌آلات تولید آرد، عدس‌ها فقط باپوست مصرف می‌شدند.
پوست عدس حاوی مقادیر زیادی فیبر رژیمی است که پس از گذراندن فرایند جداسازی پوست به‌وسیله‌ی دستگاه‌ها، این بخش مغذی کاملاً از بین می‌رود.
عدس‌ها انواع مختلفی دارند که از بین آن‌ها می‌توان به عدس سیاه، قرمز، قهوه‌ای، ماش، لپه، دال عدس، عدس ماکاچیادو، عدس سبز فرانسوی اشاره کرد. عدس سرشار از پروتئین است و منبع پروتئینی ارزان‌قیمتی هم هست. همچنین حاوی اسید‌های آمینه‌ای مانند ایزولئوسین و لیزین است. عدس ریزمغذی‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز دارد. با ما همراه باشید تا بیشتر با این دانه خوراکی مفید آشنا شویم.
عدس چه ویتامینی دارد
علاوه بر خواصی که گفته شد عدس منبع فراوان پتاسیم نیز هست. پتاسیم وظیفه تنظیم pH خون را دارد. همچنین باعث تحریک ترشح اسیدکلریدریک در معده می‌شود که به هضم غذا کمک می‌کند. علاوه بر این‌ها این ماده‌ی معدنی برای انقباض عضلات و همچنین انتقال واکنش‌های عصبی لازم است. عدس سرشار از ویتامین B۱ و B۲ نیز هست. این ویتامین‌ها در متابولیسم انرژیِ همه‌ی سلول‌ها نقش دارند. علاوه بر این، ویتامین B۲ به رشد و احیای سلول‌ها، تولید هورمون‌ها و تشکیل گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. در عدس ویتامین B۳ نیز وجود دارد که به تولید انرژی از گلوسید‌ها و چربی‌های مصرف‌شده کمک می‌کند. این ویتامین به روند تشکیل DNA نیز یاری می‌رساند. ویتامین B۶ موجود در عدس به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند و باعث می‌شود که آن‌ها اکسیژن بیشتر حمل کرده و به سلول‌ها برسانند. این ویتامین همچنین به عملکرد خوب سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کند. درنهایت باید بگوییم که ویتامین B۶ در ساخت برخی از ترکیبات سلول‌های عصبی مشارکت داشته و به تنظیم هورمون‌ها نیز کمک می‌کند.
عدس پلو و عدسی، غذاهایی مناسب برای فصل گرما
عدس در انواع مختلفی وجود دارد. رایج ترین انواع آن قهوه ای، سبز و قرمز است. متخصصان تغذیه غذای بدون گلوتن را دوست دارند زیرا دارای مواد مغذی زیادی است. آشپزها دوست دارند طعم لطیف آن را به غذا اضافه کنند.
مواد مغذی در هر وعده عدس
کارشناسان عدس سبز را سالم تر از انواع دیگر می دانند. نصف فنجان عدس پخته دارای:
- کالری: 140
- چربی: 0.5گرم
- کربوهیدرات: 23 گرم
- فیبر: 9 گرم
- سدیم: 5 میلی گرم
- پروتئین: 12گرم
سایر ویتامین ها و مواد معدنی عدس عبارتند از:
- کلسیم
- آهن
- پتاسیم
- فولات
فواید سلامتی عدس
هنگامی که عدس در برابر سایر لوبیاها قرار می گیرد، از نظر پروتئین در رتبه دوم قرار می گیرد. وقتی با یک غلات کامل مانند برنج قهوه ای ترکیب شوند، می توانند همان کیفیت پروتئین گوشت را به شما بدهد. اما وقتی به جای گوشت قرمز یا فرآوری شده، در رژیم غذایی خود عدس می خورید، انتخاب سالم تری برای قلب خود می گیرید .
پروتئین بلوک ساختمانی استخوان ها، ماهیچه ها و پوست است. همچنین می تواند اشتهای شما را کاهش دهد زیرا نسبت به سایر مواد مغذی مدت طولانی تری احساس سیری در شما ایجاد می کند.
فیبر شما را نیز سیر می کند. عدس حاوی مقادیر بالایی فیبر است.یک وعده 32 درصد از فیبر مورد نیاز روزانه شما را تامین می کند. می تواند کلسترول را کاهش دهد و از دیابت و سرطان روده بزرگ محافظت کند . دوز روزانه فیبر مواد زائد را از طریق سیستم گوارشی شما دفع می کند و از یبوست نیز جلوگیری می کند.
پتاسیم، فولات و آهن موجود در عدس نیز فواید زیادی دارند. پتاسیم با اثرات بد نمک مقابله می کند و فشار خون را کاهش می دهد .فولات از قلب شما محافظت می کند و از بدن شما در تشکیل گلبول های قرمز حمایت می کند . اگر باردار هستید ، فولات برای رشد کودک شما مهم است.
آیا خطراتی در مصرف عدس وجود دارد؟
با وجود تمام فوایدی که دارد، تجزیه فیبر موجود در عدس به سختی انجام می شود. به همین دلیل است که اگر بیش از حد از آن بخورید می تواند باعث ایجاد نفخ و درد شکمی شود.
عدس برای گرم مزاجان مفید است
به گفته یک متخصص فیزیولوژی، عدس مزاج سرد و خشکی دارد و مصرف غذاهای حاوی عدس در فصول گرم سال بویژه برای گرم‌مزاجان توصیه می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز، دکتر سید مهدی میرغضنفری در گفتگو با سلامت آنلاین افزود: عدس به دلیل مزاج سرد، برای گرم مزاجان مفید است و می تواند از غلبه صفرا و اصطلاحا گرمی در بدن جلوگیری کند و مصرف آن در روزهای گرم سال بیشتر توصیه می شود.
او گفت: کسانی که جوش و یا دمل های پوستی ناشی از گرمی مزاج دارند بهتر است عدس بخورند. همچنین عدسی اگر همراه با آبغوره یا کمی سرکه و مقداری گلپر استفاده شود برای کاهش علائم بیماری های ناشی از گرمی بسیار مناسب است.
میرغضنفری با تاکید بر خودداری افراد سردمزاج (بویژه کسانی که مزاج سرد و خشک دارند) از زیاده‌روی در مصرف غذاهای حاوی عدس اضافه کرد: در صورت محدود نکردن مصرف عدس، خلط سودا در این افراد ایجاد می‌شود و فزونی می‌گیرد که به دنبال آن فکر و خیال، توهم، بدبینی، ترس و وحشت، اختلالاتی در خواب و غم و اندوه افزایش می‌یابد. علاوه بر این، هضم این ماده غذایی در اغلب افرادی که معده‌ای ضعیف دارند نیز مشکل است.
وی با نام بردن از مصلح های شایع عدس، همچون گلپر یا پودر زیره گفت: می توان در غذاهای حاوی عدس یا عدسی از این مصلحات استفاده کرد. گیاهانی چون افتیمون، هلیله سیاه و یا بسفایج از دیگر مصلح های عدس هستند که ماده سودا را از بدن دفع می کنند و عوارض عدس را از بین می برند اما چون جزء داروهای گیاهی هستند، استفاده از این گیاهان باید از سوی پزشک تجویز شود.
این متخصص فیزیولوژی ساده ترین طرز مصرف گیاهان مذکور را در صورت تایید پزشک، ریختن یک قاشق غذاخوری از افتیمون یا بسفایج در یک لیوان آب جوش و دم کردن آن روی حرارت دانست و گفت: پس از دم کشیدن، باید آن را صاف کرد و یک ساعت بعد از مصرف غذایی که حاوی عدس بوده، این دمنوش را میل کرد.
