محمد شیرزاده، پایگاه خبری دانا، سرویس سبک زندگی؛ نتایج بررسی های علمی نشان می دهد کودکان بعد از اینکه بتوانند کلمهای بهزبان بیاورند، به روشهای مختلف و از طریق سؤالکردن با دنیا ارتباط برقرار میکنند. محققان می گویند هنگامیکه کودک رشد میکند، تقریبا هر دو دقیقه، سه سؤال میکند.
به عنوان یک پدر و مادر باید بدانید اگر در ازای کنجکاوی کودک به او لبخند بزنید، صبورانه به پرسشهایش پاسخ دهید و حتی با او گفتوگو کنید، کودک میآموزد که چگونه از تجربه، تلاش و شکست به موفقیت برسد. در این زمینه آلبرت اینشتین میگوید: «من هوش فوقالعادهای ندارم، فقط زیادی کنجکاو هستم.»
اما اگر فکر میکنید میزان کنجکاوی کودک شما کم است باید دنبال راهی برای تقویت کنجکاوی کودتان باشید. کنجکاوی، عاملی است که همه افراد بزرگسال و کودکان را تشویق به یادگیری مطالب جدید میکند. اگرچه در بزرگسالی، راههای زیادی برای تقویت این حس در ما وجود دارد، اما پرورش این حس از سنین کودکی در بچهها اهمیت زیادی دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده در انجمن علوم روانشناسی، کنجکاوی نقش مهمی در عملکرد تحصیلی کودکان دارد.
کنجکاوی برای حل مسائل به هر فردی ایده میدهد و به ما کمک میکند تا خلاقانه فکر کنیم. پروفسور جورج لووناستاین (George Loewenstein)، کنجکاوی را به عنوان شکاف اطلاعاتی معرفی میکند و میگوید: «کنجکاوی شکاف بین چیزی است که ما میدانیم و چیزی است که دوست داریم بدانیم. کنجکاوی همان احساس تجربهی چیزی است که نمیدانیم و به ما مسیرهای رسیدن به موفقیت را الهام میکند.
امروز اینترنت و فناوریهای دیجیتال اختلاف بین آرزوها و لذت بردن از آنها را کاهش داده و فاصله بین سؤال و جوابها را از بین برده است زیرا این فناوریها مدام در حال پیشرفت هستند. اما باید بدانید تا زمانیکه اهمیت سؤال کردن را درک نکنیم، هیچوقت شانس پیداکردن جوابهای بیشتر را نخواهیم داشت.
در طول تاریخ از گالیله تا اینشتین، پیکاسو تا استیو جابز، دنیای ما همواره توسط کنجکاوترین افراد به نحوی شکل داده شده است تا محل بهتری برای زندگی باشد. جیمز کامرون (کارگردان و برندهی جایزهی اسکار) میگوید: «کنجکاوی قدرتمندترین چیزی است که شما دارید.»
در این راه اگر بتوانید دقت خود را افزایش داده و به چیزهایی که معمولا کسی به آن دقت نمیکند، توجه کنید، واقعا عالی است. توجه به آنچه دیگران نمیبینند، میتواند نتایج شگفتانگیزی داشته باشد.
چگونه می توانیم حس کنجکاوی را در کودکمان تقویت کنیم؟
اولین قدم این است که برای تقویت کنجکاوی فرزندتان سفرهای اکتشافی ترتیب دهید. مثلا وقتي مي خواهيد براي خريد يا انجام كاري از منزل خارج شوید، به همراه بردن كودکتان ممكن است برايتان مصيبت باشد، اما از همين فرصت هم مي توانيد استفاده كنيد و يک سفر اكتشافي هيجان انگيز و مفرح برای او ايجاد كنيد.
نانوايي، ميوه فروشي، قصابي، فروشگاه كفش و هر جاي ديگری مي تواند براي كودکتان دنياي تازه اي باشد كه در آن افراد و موضوعات جالبی را تجربه كند. مي توانيد از قبل او را برای رفتن به چنين جايي آماده كنيد و بايدها و نبايدها را برایش مشخص كنيد؛ وقتی كه در صف ايستاده ايد يا منتظر تميز كردن گوشت يا مرغ هستيد، مي توانيد در مورد آنچه در محيط اتفاق مي افتد با كودکتان حرف بزنيد.
باران مي آيد؟ لازم نيست بداخلاقي كنيد! باراني و چكمه هاي پلاستيكي كودكتان بپوشانيد و برای خريد از خواروبار فروشی با هم برويد؛ در بين راه در چاله های آب لگد بزنيد، شاخه های درختان را تكان دهيد تا قطرات باران كه روی آنها مانده اند بر سر و رويتان بپاشند و به كودكتان نشان دهيد كه چگونه مي تواند قطره های باران را با زبانش بگيرد و به دهان ببرد!
به او تجربه های جدید بدهید.با هم به ابرها نگاه كنيد؛ او ممكن است به شما بگويد كه چه شكلهای جالبي در ابرها می بيند و شما را شگفت زده كند.
احتمالاً شما هم متوجه شدهاید، کودکان نوپا به خاطر حس کنجکاوی شان علاقمند وقت تلف کردن هستند. این ویژگی به خاطر آن است که کودکان در لحظه زندگی میکنند و فقط روی هرچه که مقابلشان است تمرکز دارند. مطمئناً برای شما مقدور نیست همیشه به برنامهٔ دلخواه کودک نوپای خود پایبند باشید اما مهم این است که هر وقت میتوانید، به کودکتان فرصتی اضافی برای کشفهایش هدیه بدهید.
مثلاً اگر او یک کفشدوزک دیده است؟ نزدیکش بروید یا آن را روی دست او یا دست خودتان بگذارید تا راه برود و با کمک او خالهای سیاه روی بالهایش را بشمارید. با او در مورد چیزهایی که کفش دوزک ممکن است بخورد و جایی که زندگی میکند صحبت کنید.
اگر در حال هرس کردن باغچه یا در حال رسیدگی به گلدانهایتان هستید و با کرم یا حشرهای روبهرو شدهاید، آن را نشانش دهید. بگذارید کودکتان بتواند چند دقیقه آن را تماشا کند و سپس به او کمک کنید تا حشره را بیرون پنجره و کرم را در باغچهٔ حیاطتان آزاد کند.
از سؤالات بی انتهای کودکان استقبال کنید
متخصصان می گویند کودکان نوپا سؤالهای بیشماری با کلمات پرسشی «چگونه و چرا» میپرسند؛ از علت آبی بودن آسمان گرفته تا چرا موقع جوشاندن آب، بخار از کتری بیرون میآید، که برخی اوقات والدین نمیتوانند پاسخ دهند.
اگر کودکتان با سؤالی شما را گیج کرد، بدون نگرانی به او بگویید که با هم پاسخ آن را پیدا میکنید. بعد فهرستی از سؤالاتش تهیه کنید و بگذارید شما را در حین نوشتن آنها ببیند. سپس فهرست را همراه کودکتان با خود به کتابخانه یا کتابفروشی ببرید و به دنبال کتابهای مربوط با موضوعات مورد نظرتان بگردید. پاسخ پرسشها را را در اینترنت نیز میتوانید پیدا کنید، اما کتابها برای شروع و معرفی اولویت دارند!
اجازه دهید کودکتان، کودکی کند
شاید به عنوان پدر و مادر برای شما سخت باشد که اجازه انجام کار مورد علاقه کودکتان را به او دهید. اگرچه انجام برخی کارها ممکن است خطرناک باشد اما تا زمانی که خطر بالقوهای آنها را تهدید نمیکند، اجازه دهید بر اساس راه و روش خود، جهان را کشف کنند.
همه کودکان، در سنین خاصی تمایل دارند که برخی کارها خودشان، به تنهایی انجام دهند. بهتر است برای تقویت کنجکاوی کودک به آنها اجازه دهید که اشتباه کنند و از اشتباهاتشان درس بگیرند. این روش یکی از موثرترین راه های برای تقویت حس کنجکاوی آنهاست.