شهید قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده اصلی میدانی محور مقاومت محسوب می‌شود. هر چند تاکنون بسیاری از ابعاد شخصیتی و ویژگی‌های فرماندهی او مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته، اما یکی از مهمترین این ابعاد که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده و مورد توجه قرار گرفته، تأثیرگذاری او بر سایر رهبران و فرماندهان مقاومت از جمله فرماندهان فلسطینی است.
اهمیت موضوع فلسطین برای شهید سلیمانی
موضوع فلسطین برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت راهبردی برخوردار است و در زمره اهداف فراملی سیاست خارجی ایران قرار دارد. به همین نسبت شهید سلیمانی نیز در طول سال‌های مسؤولیت نیروی قدس سپاه و فرماندهی میدانی محور مقاومت، این حمایت را به اشکال مختلف کلامی و عملی اعلام کرده است. برای مثال در سال ۲۰۱۶ و در بحبوحه تحولات بیداری اسلامی هیأتی از حماس به ریاست محمد نصر و اسامه حمدان به همراه دیگر گروه‌های فلسطینی برای شرکت در جشن پیروزی انقلاب به ایران آمدند. شبکه المیادین در این باره گزارش داد که در دیدارهای این هیأت با سردار سلیمانی درباره تصویری کامل از مرحله آینده صحبت شد. نمایندگان حماس با توجه به تحولات منطقه و سوریه اعلام کردند که مقاومت در خطر است و تنها کشور قادر به حمایت از مقاومت، ایران است. شهید سلیمانی نیز در این دیدار گفت: «در ایران، زمانی که مسالهفلسطین باشد، همه انقلابی هستند، همگان فلسطین را دوست دارند فلسطین حتی در داخل ایران هم (موضوعی) اساسی است»
شهید سلیمانی همچنین در زمستان ۱۳۹۶ در سخنرانی خود در مورد استراتژی ایران در قبال فلسطین اظهار داشت: «ما به خاطر یک جریان به فلسطین کمک نمی‌کنیم، بلکه حمایت ما از مردم فلسطین به سبب انجام وظیفه دینی و انقلابی و مقابله با رژیم صهیونیستی است.» در ماه شهریور سال ۱۳۹۸ نیز پس از حملات جنگنده‌های اسرائیلی به لبنان و سوریه یک حساب کاربری در توئیتر منتسب به سردار سلیمانی از وی این سخن را منتشر کرد: «قطعا این عملیات‌های دیوانه‌وار، آخرین دست و پا زدن‌های رژیم صهیونیستی خواهد بود»
در نهایت وی در مهر ماه ۱۳۹۸ یعنی چهار ماه قبل از شهادت در پاسخ به نامه ابوخالد (محمد ضیف) فرمانده کل گروه‌های عزالدین القسام فلسطین، به روشنی موضع خود در قبال فلسطین و حمایت از مقاومت در این منطقه را اعلام کرد و اظهار داشت: «هر کسی که ندای شما را بشنود و شما را یاری نکند مسلمان نیست … به همه اطمینان دهید که ایران، فلسطین را تنها نخواهد گذاشت. دفاع از فلسطین مصداق دفاع از اسلام است. دفاع از فلسطین برای ما افتخار است و ما در ازای هیچ چیزی این وظیفه را رها نخواهیم کرد. به یاری خداوند طلوع صبح پیروزی نزدیک است و صدای زنگ مرگ صهیونیست‌های متجاوز به صدا درآمده است. امیدوارم که خداوند ما را یاری کند تا کنار شما باشیم و ما را به آرزوی شهادت در راه قدس برساند.»
فرماندهان فلسطینی پیرو مکتب سلیمانی
ابوخالد (محمد ضیف)
محمد دیاب ابراهیم المصری معروف به ابوخالد، فرمانده گردان‌های عزالدین القسام حماس است. او متولد ۱۹۶۵ در خان یونس است. در گفتارهای رسانه‌ای و در بین مردم او را محمد ضیف می‌خوانند. او از سال ۱۹۸۹ به حماس پیوست و از سال ۱۹۹۳ به جرگه مبارزان گردان‌های عزالدین قسام ملحق شد. او تاکنون از عملیات‌های متعدد ترور رژیم اشغالگر که دفعات آن به ۹ می‌رسد جان سالم به در برده است. آخرین ترور علیه او در سال ۲۰۱۴ بود که در آن حمله همسر و فرزند او به شهادت رسیدند. بعد از این عملیات سردار سلیمانی در نامه‌ای به این فرمانده حماس او را با عبارات «برادر عزیز»، «مجاهد بزرگ» و «شهید زنده» مورد خطاب قرار داد.
یحیی السنوار (ابوابراهیم)
یحیی سنوار در اردوگاه پناهجویان خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد. تحصیلات سنوار کارشناسی زبان عربی از دانشگاه اسلامی غزه است. سنوار در سال ۱۹۸۸ توسط نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی دستگیر و به حبس ابد محکوم شد. به رغم این، در مبادله زندانیان حماس و فتح با رژیم در سال ۲۰۱۱ آزاد شد. سنوار از ابتدای سال ۲۰۱۷ جانشین اسماعیل هنیه به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه شد. از او به عنوان بنیان‌گذار سرویس امنیتی حماس، با نام مجد نام برده شده و همچنین در فلسطین به لقب «ناجی فلسطین» معروف است. سنوار باور دارد که ملت فلسطین برای دستیابی به آرمان رهایی ابتدا باید دشمنان داخلی را شناسایی کرده و مجازات کند. سنوار یکی از ارشدترین فرماندهان فلسطینی در حال حاضر است. او در سال ۱۳۹۶ طی یک کنفرانس مطبوعاتی از تماس تلفنی خود با سردار سلیمانی گفت و اعلام کرد که قاسم سلیمانی گفته است؛ ایران، سپاه پاسداران و نیروی قدس با همه امکاناتش، در خدمت دفاع از قدس و باقی ماندن قدس به عنوان پایتخت فلسطین است و در این باره هیچ شرطی هم نگذاشت. همچنین او اضافه کرد که قاسم سلیمانی با شاخه‌های نظامی گروه حماس و جهاد اسلامی فلسطین در تماس است.
محمود الزهار
از او به عنوان یکی از بنیانگذاران حماس و از فرماندهان اصلی آن و همچنین از بانیان دانشگاه اسلامی غزه در سال ۱۹۷۸ یاد می‌شود. او در دو دهه گذشته بارها هدف حملات رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. از جمله در دهم سپتامبر ۲۰۰۳ بمب‌افکن‌های رژیم منزل او در منطقه ریمال غزه هدف گرفتند اما او جان سالم به در برد. وی بارها به حمایت‌های ایران و نقش شهید سلیمانی در حمایت از مقاومت غزه اشاره کرده است. وی سردار شهید سلیمانی را مرد عمل و مردی با مسوولیت‌های زیاد توصیف کرد.
اسامه حمدان
حمدان در سال‌های اخیر از اعضای ارشد جنبش مقاومت اسلامی حماس بوده است.او در دی ماه ۱۳۹۹ در مصاحبه با المیادین اعلام کرد که رابطه‌اش با شهید سلیمانی بسیار عمیق بوده است. همچنین اظهار داشت: «شهید سلیمانی در سال ۲۰۰۸ و در جریان تجاوز ۲۲ روزه رژیم صهیونیستی به نوار غزه، از مردم نوار غزه حمایت کرد. روابط بین شهید سلیمانی و رهبران سیاسی و نظامی حماس عمیق بود و او از نبرد الفرقان در سال ۲۰۰۸ دور نبود و لحظه به لحظه با مقاومت همراهی کرد.» او در مورد نقش شهید سلیمانی در تسلیح مقاومت در غزه گفت: «شهید سلیمانی تصمیم گرفت که موشک‌های کورنت وارد نوار غزه شوند و این امر انجام شد … آنچه از حمایت شهید سلیمانی از گروه‌های مقاومت تاکنون آشکار شده تنها بخشی کوچک از این حمایت‌ها بوده است... شهید سلیمانی در بسیج صفوف مقاومت در برابر اشغالگران و استکبار در منطقه، نقشی مهم داشت... ژنرال قاآنی به دور از تلاش‌های شهید سلیمانی در حمایت از مقاومت به ویژه فلسطین نیست.»
نتیجه
شهید سلیمانی به عنوان فرمانده ارشد محور مقاومت نه تنها الهام بخش تمام نیروهای جهادی است که در جبهه مقاومت فعالیت می‌کنند، بلکه به مراد و مقتدای جمع کثیری از فرماندهان این جبهه تبدیل شده است. در این بین، موضوع فلسطین به عنوان پیشانی محور مقاومت اهمیت قابل توجهی در اندیشه و گفتار شهید سلیمانی دارد. او در طول سال‌ها نقش مهمی در تثبیت راهبرد جمهوری اسلامی در حمایت از فلسطین داشته است. نتیجه این حمایت همه‌جانبه و ثبات مواضع در قبال فلسطین، تأثیرگذاری عمیق بر فرماندهان فلسطینی از جنگ‌های ۲۲ روزه، ۸ روزه و ۵۱ روزه تا عملیات‌های شمشیر قدس و طوفان الاقصی بوده است.
سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل
