راز‌های طلایی دوست یابی در روز‌های اول مدرسه

 فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره، پایگاه خبری دانا، گروه سلامت و سبک زندگی، یکی از مهم‌ترین کارهایی که بچه‌ها باید در روزهای اول مهر انجام بدهند این است که به دیگران فرصت شناخت بدهند. خیلی وقت‌ها ما فقط با دیدن ظاهر یا رفتار اولیه کسی تصمیم می‌گیریم که با او دوست بشویم یا نه، در حالی که شناخت واقعی زمان می‌برد. اگر کودک یا نوجوان یاد بگیرد که کمی صبر کند، به حرف‌های همکلاسی‌ها گوش بدهد و درباره علایقشان سؤال بپرسد، شانس بیشتری برای پیدا کردن دوستان واقعی خواهد داشت.

روش ساده اما مؤثر برای شروع دوستی، لبخند زدن و سلام کردن است. همین رفتار کوچک می‌تواند یخ بین دو نفر را بشکند. وقتی بچه‌ها یاد بگیرند خودشان پیش‌قدم شوند و با جمله‌های کوتاه مثل «سلام، کلاس چندمی هستی؟» یا «دفترت خیلی قشنگه، از کجا خریدی؟» سر صحبت را باز کنند، متوجه می‌شوند که خیلی از همکلاسی‌ها هم مشتاق دوستی هستند اما فقط منتظر یک شروع ساده‌اند.

گوش دادن فعال هم یکی از مهارت‌های مهم دوست‌یابی است. خیلی از بچه‌ها فکر می‌کنند برای جلب توجه باید زیاد حرف بزنند، در حالی که اغلب بچه‌ها کسی را بیشتر دوست دارند که به حرف‌هایشان گوش بدهد و واکنش نشان دهد. اگر کودکی به جای اینکه وسط حرف دیگری بپرد، به آرامی گوش دهد و با تکان دادن سر یا پرسیدن سؤال نشان دهد که علاقه‌مند است، خیلی سریع‌تر در جمع پذیرفته می‌شود.

یک نکته مهم دیگر این است که بچه‌ها نباید برای دوست پیدا کردن نقش بازی کنند یا خودشان را کسی نشان دهند که نیستند. شاید در ابتدا این کار باعث جلب توجه شود اما خیلی زود دیگران متوجه می‌شوند و اعتمادشان از بین می‌رود. بهترین راه این است که هرکسی همان‌طور که هست خودش را نشان دهد؛ کسی که شوخ‌طبع است می‌تواند با شوخی‌های سالم جمع را شاد کند و کسی که آرام‌تر است می‌تواند شنونده خوبی باشد.

همکاری در کارهای مدرسه هم فرصت خوبی برای شروع دوستی‌هاست. وقتی معلم گروه‌بندی می‌کند یا کاری گروهی می‌دهد، بچه‌ها می‌توانند با همدیگر مشارکت کنند، ایده بدهند، وسایلشان را به اشتراک بگذارند و با این همکاری حس نزدیکی بیشتری بسازند. حتی کارهای کوچک مثل قرض دادن یک مداد یا کمک به بستن زیپ کیف هم می‌تواند آغاز یک رابطه دوستانه باشد.

گاهی هم ممکن است کسی در جمع دوستان جا نگیرد یا احساس کند کسی او را به بازی یا گفت‌وگو راه نمی‌دهد. در چنین مواقعی به جای ناراحت شدن یا قهر کردن، بهتر است کودک دنبال جمع دیگری بگردد یا دوباره تلاش کند. دوست پیدا کردن مثل امتحان دادن است؛ همیشه از بار اول نتیجه نمی‌گیریم و نیاز به تمرین و تکرار دارد. مهم این است که بچه‌ها ناامید نشوند و بدانند همه آدم‌ها قرار نیست با همه دوست باشند.

یکی از اشتباه‌های رایج این است که بچه‌ها برای محبوب شدن به کارهایی تن بدهند که دوست ندارند یا برخلاف ارزش‌هایشان است. مثلاً ممکن است گروهی برای جلب توجه دیگران بچه‌ای را مسخره کنند یا قوانین مدرسه را بشکنند. اگر کسی فقط برای اینکه در جمع پذیرفته شود همراه این کارها شود، شاید موقتاً احساس کند دوستانی پیدا کرده اما در بلندمدت هم خودش ناراحت خواهد بود و هم چنین دوستی‌هایی پایدار نخواهد ماند. بهتر است از همان ابتدا بچه‌ها یاد بگیرند که دوست خوب کسی است که به ما احترام بگذارد و باعث رشد و شادی ما شود، نه کسی که وادارمان کند کاری را برخلاف میل انجام دهیم.

دوستی‌های سالم معمولاً با علاقه‌های مشترک شکل می‌گیرند. وقتی بچه‌ها بفهمند چه کسی به بازی فوتبال علاقه دارد، چه کسی عاشق نقاشی است یا چه کسی مثل آن‌ها به خواندن کتاب‌های خاصی علاقه دارد، راحت‌تر می‌توانند با هم ارتباط بگیرند. به همین دلیل خوب است بچه‌ها درباره علایقشان صحبت کنند و از دیگران هم بپرسند.

در نهایت باید گفت که دوست‌یابی در روزهای اول مهر یک فرایند طبیعی است و همه دانش‌آموزان کم‌وبیش نگرانی مشابهی دارند. اگر کودکی یاد بگیرد خودش را معرفی کند، با دیگران مهربان باشد، به حرف‌هایشان گوش بدهد، علایقش را بیان کند و به مرور اعتماد بسازد، قطعاً می‌تواند دوستان خوبی پیدا کند. این مهارت‌ها نه‌تنها در مدرسه بلکه در تمام مراحل زندگی به او کمک می‌کنند.