نقشه های مبنایی و شهری وسیله ای کارآمد برای شناخت و برنامه ریزی های لازم واستفاده از ثروت های طبیعی و بهره وری از منابع اولیه یک سرزمین است به همین دلیل امروزه نقشه و اطلاعات مکانی یکی از ابزارهای توسعه و عمران و آغاز کارهای مطالعاتی هر کشوری محسوب می شود.
بنابراین اهمیت تهیه نقشه یک در 25هزارم توسط متخصصان داخلی باعث شد تا خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا گفت و گویی با دکتر فرخ توکلی، مدیر کل نقشه برداری زمینی سازمان نقشه برداری کشور به انجام رساند که در پی آمده است.
در حال حاضر تهیه نقشه و اطلاعات مکانی یکی از عوامل توسعه پایدار یک کشور محسوب می شود. متاسفانه قبل از انقلاب، كشور با فقر نقشه مواجه بود چون نقشه هاي پوششي كشور در مقياس 1:50000 و1:250000 توسط کارشناسان وزرات دفاع آمریکا تهیه شده بود. در نتیجه ضرورت اجرای برنامه های راهبردی و بحث آمایش سرزمین باعث شد که ما به فکر ایجاد چنین نقشه ای بیفتیم به همین دلیل بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، سازمان نقشه برداری در سال 1369 به طور رسمی فعالیت خودش را در این زمینه آغاز کرد تا اینکه پس از 20 سال تلاش توانست چنین نقشه ای را با چنین مقیاسی تهیه کند. ابتدا برای تهیه این نقشه از تصاویر هوایی هواپیماهای مخصوص و عکس برداری هایی دوربین های رقومی و آنالوگ استفاده شد و درنهایت با انجام محاسبات دقیق و ترسیم سه بعدی تمام عوارض طبیعی و مصنوعی مناطق وعملیات زمینی این نقشه تهیه شد و از روی این نقشه نیز نقشه هایی با مقیاس یک 50 هزارم و یک 100 هزارم تولید شد.
شیوه های نوین و علمی امروزی برای تهیه نقشه چه تفاوتی با روش های سنتی و قدیمی دارد؟
دستگاه های صنعتی شیب سنج و زاویه سنج از جمله ابزارهای قدیمی هستند که تنها جوابگوی بررسی چند متر از سطح زمین بودند اما یکی از ابزارهای پیشرفته و دقیق امروزی ماهواره GPS (ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻳﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻲ) و GIS (سیستم الکترونیکی کسب اطلاعات جغرافیایی) است؛ تمامی اطلاعات GIS به صورت لایه لایه تهیه شده و پس از تفکیک و کنترل دادهها تمامی اطلاعات توصیفی و مکانی مورد نیاز وارد سیستم میشود. در حال حاضر از این سیستم بسته به نیاز هر منطقه یا کشور در بخشهای مختلف (مانند مطالعات زیستمحیطی، برنامهریزی شهری و شهرداری، خدمات ایمنی شهری، مدیریت حمل و نقل و ترافیک شهری، تهیه نقشههای پایه، مدیریت کاربری اراضی،مطالعات جمعیتی و مدیریت تاسیسات شهری مثل برق، آب،گاز، و..) استفاده میشود.ما با استفاده از این ماهواره و سیستم الکترونیکی کسب اطلاعات جغرافیایی می توانیم نقشه ها را بر اساس سانتی متر و میلی متر تهیه کنیم.
تهیه نقشه های جدید با این ابزار نوین چه مزایایی نسبت به نقشه های دیگر دارد؟
ما از این سیستم علاوه بر نقشه برداری و تعیین وضع طبیعی، پستی و بلندی خشکی ها، مناطق پوشیده از آب و پوشش های گیاهی و استفاده در کارهای عمرانی،تحقیقاتی و برنامه ریزی های مورد نیاز می توانیم با اندازه گیری چندین ساعت پوسته زمین و جابه جایی آن مناطق در معرض خطرسیل و زلزله را نیزشناسایی کنیم تا هنگام رخ دادن زلزله به کمک زلزله زدگان برویم یا هنگام رخ دادن سیل تصمیم گیری هایی پیرامون وسعت و آسیب های احتمالی وقوع سیل انجام بدهیم بنابراین به روز نگهداشتن و بهنگام سازی این نقشه ها و پایگاه های اطلاعاتی از مهمترین دغدغه های اصلی مجریان این طرح است چون معمولا نقشه یک منطقه در دوران های مختلف دست خوش عواملی مانند تغییرات جغرافیایی ،حوادث غیرطبیعی و مصنوعی، وسعت شهرها،تغییر نام ها است به همین دلیل باید مدام این داده ها به روز رسانی شود از اینرو سازمان نقشه برداری کشور با برپایی چند ایستگاه ژئودینامیک مدام رفتار پوسته زمین را برای پیشگیری از حوادث طبیعی و احتمالی زلزله به صورت لحظه ای بررسی می کند.اطلاعات این ایستگاه ها از رفتار پوسته زمین پس از انتقال به این سازمان به طور مدام در اختیار محققان قرار می گیرد تا به تحلیل و پردازش داده ها بپردازند./پایان پیام