اگر در این هشت سال تمام وقت و هزینه خود را به جای کاهش سرعت اینترنت و فیلتر کردن، صرف توسعه فناوری می‌کردیم، اینک در سطح کشورهای پیشرفته اروپایی بودیم

این استاد دانشگاه علم و صنعت در این باره ادامه داد: اما متاسفانه در رابطه با شبکه ملی اطلاعات این اتفاق نیفتاده است و اگر هم برنامه منسجمی داشته باشد در اختیار دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قرار نگرفته است. از این رو اهداف این طرح مشخص نیست که کارشناسان و صاحبنظران حوزه بتوانند نتیجه گیری درستی از مزایا و معایب احتمالی آن داشته باشند؛ به همین خاطر است که نظرات متفاوتی درباره این شبکه از سوی کارشناسان ارایه می‌شود که به هیچ وجه کامل و جامع نیست.

وی افزود: به طور کلی باید بگویم راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، فی نفسه مطلوب است و اگر بتواند 30 مگابیت در ثانیه را در اختیار کاربران اینترنت خانگی قرار دهد تا کاربران بتوانند به راحتی از طریق امکانات چند رسانه‌ای به اطلاعات مورد نظرشان دسترسی پیدا کنند، می‌توانیم ادعا کنیم کارمفید و ارزشمندی در کشور صورت گرفته است. اما آنچه در واقعیت وجود دارد این است که، مشخص نیست این پروژه در چه سطحی قرار است اجرا شود.

جلالی در ادامه تصریح کرد: به طور مثال آیا قرار است در کل کشور اجرا شود و تمامی روستاییان و شهرنشینان با پهنای باند مطلوب به این شبکه متصل شوند؟ اگر اینگونه است زمانبندی به چه شکل است؟ انتظار مردم برای تحقق این وعده کی برآورده می‌شود؟ به هر حال مسوولان باید مشخص کنند که دقیقا چند ماه یا چند سال دیگر این طرح عملی می‌شود؟

این پژوهشگر و محقق برتر کشور تاکید کرد: آنچه که واضح است از زمان طرح مساله پنج سال می‌گذرد و همچنان اخبار ضد و نقیضی از اجرای این پروژه به گوش می‌رسد. اطلاعاتی هم از نحوه فعالیت این شبکه در اختیارمان نیست تا بتوانیم قضاوت صادقانه و درستی از آن داشته باشیم. در صورتیکه اطلاع رسانی مناسب در این زمینه از سوی مسوولان امر، می‌تواند برای کشور بسیار موثر باشد.
وی افزود: از طرف دیگر ظن قطع ارتباط اینترنت جهانی با توسعه این شبکه در جامعه وجود دارد. مسوولان باید ابهام‌هایی که در این زمینه وجود دارد را برطرف کنند، به این معنی که آیا اگر این شبکه به صورت وسیع در کشور راه اندازی شود دیگر نیازی به استفاده از اینترنت جهانی نیست؟

جلالی ضمن بیان این مطلب که شبکه ملی اطلاعات باید مستقل از اینترنت جهانی فعالیت کند، گفت: این حساسیتی که از سوی مسوولان نسبت به توسعه شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و به دنبال ارایه خدمات هستند، باید همان حساسیت و چه بسا بیشتر نسبت به شبکه جهانی اینترنت وجود داشته باشد. به هرحال اینگونه نیست که تصور کنیم نیازی به اینترنت جهانی نیست، چراکه در این صورت قطعا فاصله دیجیتالی کشورمان از کشورهای توسعه یافته بیشتر شده و عوارض اقتصادی ناشی از آن اثرات مخربی بر اقتصاد کشور می‌گذارد.
وی ادامه داد: بنابراین باید هم اکنون که شبکه ملی اطلاعات در سطح وسیعی راه اندازی نشده است، باید اینترنت را با پهنای باند مناسب در اختیار کاربران قرار دهیم و تا زمانی که این شبکه جای خود را در میان کاربران باز نکرده، کاربران بتوانند از اینترنت استفاده کنند.

اصلا مشخص نیست هدف شبکه ملی اطلاعات چیست و چه ساختاری دارد؟
وی در خصوص هزینه‌های این شبکه گفت: در صورتیکه این شبکه به صورت کامل اجرایی شود قطعا توجیه اقتصادی دارد، زیرا می‌تواند هزینه‌های شبکه‌های ارتباطی را کاهش داده و بسیاری از ارتباطات داخلی به راحتی قابل اجرا خواهد بود و هزینه کاربران هم به نحو قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

جلالی ادامه داد: اما اگر قرار باشد راه اندازی این شبکه با تاخیر مواجه شود، با صرف هزینه‌های گزافی که هیچ نتیجه‌ای ندارد نمی‌توانیم ادعا کنیم این شبکه توجیه اقتصادی دارد. چنانچه در عمل شاهد هستیم که این شبکه بسیار کند در حال توسعه است و همچنین هیچ اطلاعاتی که مردم و کارشناسان بتوانند از کم و کیف این شبکه اطلاع داشته باشند، وجود ندارد.

وی افزود: در زمینه امنیت این شبکه هم باید بگویم در صورتیکه بتوانیم از نرم افزارهای بومی قدرتمند در این شبکه استفاده کنیم، قطعا نسبت به اینترنت برتری دارد. اما در صورتی این شبکه موفق خواهد بود که کاربران بتوانند در آن به راحتی به محتوای مورد نیاز خود دست یافته و این شبکه در عمل مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین باید همزمان با راه اندازی کامل این شبکه، برنامه‌ای هم برای تولید محتوای بومی داشته باشیم در غیر اینصورت این شبکه نمی‌تواند مورد استفاده جدی قرار بگیرد.

وی در ادامه گفت: در هر حال همانطور که گفتم نمی‌توان قضاوت قاطعی در ارزیابی این شبکه داشت، برخلاف نظر اکثر کارشناسان من معتقدم در کشور بستر تولید محتوا وجود دارد، مشکل اصلی این است که اصلا مشخص نیست هدف شبکه ملی اطلاعات چیست و چه ساختاری دارد؟

جلالی در پایان صحبت‌هایش به عملکرد دولت در عرصه فناوری اشاره کرده و گفت: اعتقاد دارم مسوولان حوزه فناوری کشور به جای اینکه در این هشت سال تمام وقت و هزینه خود را صرف کاهش سرعت اینترنت و فیلتر کردن سایت‌ها کرده‌اند، اگر انرژی خود را صرف توسعه فناوری کشور می‌کردند، به جرات می‌توانم بگویم اینک در حوزه فناوری هم سطح کشورهای پیشرفته اروپایی قرار گرفته بودیم.

وی ادامه داد: به هرحال باید امیدوار باشیم که از این به بعد بتوانیم به نقطه خوبی در این عرصه برسیم و این مستلزم شناخت و توجه به نیاز کشور و کاربران در این حوزه است.