چه شد که به فکر اجرای چنین طرحی افتادید؟
زغال سنگ دارای مقداری گوگرد است. معمولا استخراج زغال سنگ به علت داشتن گوگرد به صورت شیمیایی علاوه بر آلودگی محیط زیست خیلی پرهزینه است زیرا حین استخراج اسید بسیار زیادی مصرف می شود اما استخراج زغال سنگ با استفاده از میکروارگانیسم ها بسیار مقرون به صرفه تر است؛ گوگردزدایی به روش شیمیایی روشی است که سال ها مورد استفاده قرار گرفته و امروزه اغلب کشورها روش میکروبی را جایگزین روش شیمیایی کرده اند بنابراین ضرورت داشت که ما هم در کشور به دنبال چنین طرحی برویم.
فکر می کنید هم اکنون این طرح جایگاه مطلوبش را پیدا کرده است؟
این روش در ایران بر خلاف سایر کشورها متداول نیست اما هم اکنون در برخی از صنایع مورد استفاده قرار گرفته است مثلا اینک معدن مس سرچشمه برای استخراج مس از این روش به صورت صنعتی استفاده می کند اما باید این روش هنگام استخراج گوگرد از زغال سنگ یا استخراج گوگرد از نفت هم مورد استفاده قرار گیرد.
با به کارگیری چنین طرحی چه نیازی از جامعه مان بر طرف می شود؟
تصفيه زيستي آلاينده گوگردي DSO در صنايع نفت و گاز و پتروشيمي كاربرد فراواني دارد و موجب كاهش آلودگي آب و هوا مي شود. مثلا باید این روش در شرکت فولاد ذوب آهن نیز مورد استفاده قرار گیرد چون هنگام استخراج،مقداری گوگرد استفاده می شود که سوخت این گوگرد ناخالص است و باعث آلودگی هوا می شود به همین دلیل باید در معادن زغال سنگ از روش میکروبی استفاده شود. اهمیت این موضوع باعث شد تا ما پیگیر مساله گوگردزدایی در صنعت نفت و گاز پارس باشیم. مثلا بتوانیم گوگردی مثل دی بنزو تیروفن (گوگردی که در حضور نفت است) را از بین ببریم. ما برای رفع این مساله از کاتالیزور نانو به اضافه سیستم های آنزیمی به صورت توام استفاده کرده ایم تا بتوانیم گوگرد آلی نفت را حذف کنیم.
شما برای اجرایی شدن این طرح با چه مشکلاتی روبرو بودید؟
متاسفانه امروزه کاربرد رشته میکروب شناسی و بیوتکنولوژی در ایران خیلی کم شناخته شده است و اغلب شیمیست ها به حذف شیمیایی اعتقاد دارند اما با استفاده از این شیوه می توان علاوه بر کاهش هزینه، باعث کم شدن عامل بیماری و آلودگی های هوا و خاک شد. از طرف دیگر میکروب شناسان ما معمولا محیط زیستی نیستند. میکروب شناسان ما اغلب به شاخه پزشکی گرایش دارند یعنی تعداد زیادی در ایران میکروب شناس پزشکی داریم همین عوامل باعث شده است که کمتر به این رشته بها داده شود و اجرای چنین طرح هایی به تاخیر بیفتد.
برای همه گیر شدن این طرح باید چه کرد؟
در حال حاضر این رشته حداقل نسبت به 11 سال پیش پیشرفت های خوبی را رقم زده است اما هنوز جایگاه مطلوب خود را به دست نیاورده است بنابراین به نظر می رسد باید در ایران برای حل این مساله، رشته ای به نام میکروب شناسی محیط زیست تاسیس شود. من فکر می کنم در 10 سال آینده در ایران گام های اساسی و بزرگتری در این زمینه برداشته خواهد شد و آینده روشنی در انتظار این رشته تحصیلی است.
