دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه آخرین وضعیت روند بازنگری رشته های علوم انسانی در این دانشگاه را تشریح کرد و گفت: از اینکه مدیران جدید راه بازنگری را مسدود کنند نگرانیم.
به گزارش گروه آموزش خبرگزاری دانا (داناخبر) به نقل از مهر، دکتر قدرت الله رحمانی در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت بازنگری رشته های علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبایی گفت: بعد از فرمایش مقام معظم رهبری در سال 88 درباره ضرورت تحول در رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌ها، عظمی در بین دانشگاهیان و فعالان علوم انسانی کشور ایجاد شد تا اینکه که این خط را پیگیری کرده و ساماندهی کنند.
عدم بازنگری برخی دورس به مدت 40 سال
وی ادامه داد: برخی رشته‌ها و دروس وجود داشت که 40 سال بود هیچ بازنگری صورت نگرفته بود ضرورت یک بازنگری عمیق و جدی و فراگیر هم در رشته‌های علوم انسانی هم دروس و سرفصل های مربوط به این رشته ها در تمام مقاطع احساس می شد.
دبیر شورای سیاستگذاری علوم انسانی دانشگاه با بیان اینکه بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری انگیزه لازم برای انجام این کار صورت گرفت افزود: بنابراین شورای تحول علوم انسانی ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت ودر دانشگاه‌ها و وزارت علوم هم کار آغاز شد.
وی افزود: در پی این تحولات از سوی وزارت علوم به دانشگاه علامه ماموریت داده شد که در 6 رشته اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی، جامعه شناسی، روانشناسی و علوم تربیتی، تحول در هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را با رویکرد بومی‌سازی، ارزش مداری و با تاکید بر اسلامی کرن دروس با شاخص جهانی نگری انجام شود.
تشکیل شورای سیاست گذاری بازنگری در دروس علوم انسانی
رحمانی با بیان اینکه این شش رشته در چهار دانشکده دانشگاه علامه متمرکز است تصریح کرد: برای اجرای ماموریت وزارت علوم، یک شورای سیاست گذاری بازنگری در دروس علوم انسانی در دانشگاه تشکیل شد، که این شورا کار پشتیبانی، حمایت و نظارت برروند بازنگری را انجام می دهد که متشکل از روسای همه دانشکده‌ها بوده و همچنین در درون دانشکده‌ها هم به ریاست رئیس دانشکده، شورای بازنگری رشته‌های خاص تشکیل شده است.
تجمیع رشته ها در مقطع کارشناسی
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه افزود: اولین ماموریت، تجمیع در مقطع کارشناسی بود، با توجه به توسعه بی رویه گرایش‌های مقطع کارشناسی در سال های گذشته و تخصصی کردن آن تجمیع صورت گرفت چرا که این مساله یعنی تخصصی کردن رشته های کارشناسی با آموزش عمومی در این مقطع منافات داشت.
رحمانی با ذکر مثالی گفت: به عنوان مثال رشته های روانشناسی و علوم تربیتی هریک حدود 9 گرایش دارند که بعد از ادغام گرایش‌ها، به دو رشته اصلی روانشناسی و علوم تربیتی تبدیل شدند این مهمترین کاری بود که در مقطع کارشناسی انجام شد.
ابلاغ رشته های روانشناسی و علوم سیاسی
وی ادامه داد: تا نیمه سال گذشته گزارش بازنگری 6 رشته مذکور به وزارت علوم ارسال شد و به تدریج در شورا و کمیته‌های مربوطه بررسی تصویب و بیشتر آن ابلاغ شد. رشته های روانشناسی، علوم سیاسی ابلاغ شد و مابقی رشته ها نیز به تدریج ابلاغ خواهد شد.
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه تاکید کرد: رشته اقتصاد از جمله رشته هایی بود که بازنگری جامع و کاملی درباره آن صورت گرفت.
تصویب 80 درصد دیدگاههای تخصصی دانشگاه علامه
وی یادآورشد: بیش از 80 درصد دیدگاههای تخصصی که دانشگاه علامه به وزارت علوم ارسال کرد در بررسی نهایی تصویب شد و علت آن هم این بود که یک کار متراکم از نظر کارشناسی در دانشگاه با استقاده از اساتید داخل و خارج دانشگاه علامه صورت گرفته بود.
وی ادامه داد: دانشگاه علامه خود را مقید کرده بود از نظرات اساتید برجسته بیرون دانشگاه هم در رشته هایی که بازنگری می شود استفاده کند برای همین در بحث تجمیع، بازنگری سرفصل‌ها، حذف برخی از دروس، اصلاحاتی که در برخی سرفصل‌ها صورت می گرفت همه با دقت انجام شد.
بازنگری رشته های کارشناسی ارشد کلید خورد
وی به زمان آغاز بازنگری رشته های مقطع کارشناسی ارشد اشاره کرد و گفت: از نیمه سال گذشته فرایند بازنگری رشته های خاص کارشناسی ارشد هم کلید زده شد، در حال حاضر دانشکده‌ها، کمیته و کارگروه ها در این رابطه تشکیل شده است.
اتمام بازنگری رشته علوم اجتماعی در مقطع ارشد
وی تصریح کرد: بعد از نیمه سال 91 بازنگری در کارشناسی ارشد شروع شد و اولین دستاورد نهایی این مقطع را دانشکده علوم اجتماعی اخیرا ارایه داده و به وزارت علوم ارسال کرد.
رحمانی افزود: بازنگری مابقی رشته‌ها هم در حال انجام شدن است، برخی رشته‌ها تا اواخر شهریور گزارش خود را ارایه می کنند رشته های روانشناسی، حقوق و علوم سیاسی زمان بیشتری را به خود اختصاص خواهند داد که تا آخر پاییز این بازنگری ادامه خواهد داشت و بعد بازنگری رشته های خاص دکتری آغاز می شود.
بازنگری رشته های مدیریت و حسابداری
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه درباره اینکه آیا بازنگری فقط محدود به شش رشته مذکور خواهد شد، ادامه داد: ماموریت ما از طرف وزارت علوم، تولید ادبیات تغییر و تحول است، این مساله مانع نبوده تا در رشته هایی که ماموریت نداریم، وارد نشویم ، در رشته مدیریت و حسابداری هم ورود پیدا کرده و بارنگری را انجام دادیم و به وزارت علوم ارسال کردیم در برخی از رشته‌های دانشکده ادبیات و الهیات آن مقداری که لازم بود ورود پیدا کردیم.
فرایند کند تصویب نهایی دروس بازنگری شده
وی چالش اصلی در روند بازنگری را مراحل تایید نهایی دروس و سرفصل های بازنگری شده عنوان کرد و افزود: فرایند تصویب نهایی بازنگری به کندی صورت می گیرد در برخی رشته‌ها به دلیل اینکه در فرایند کار کارشناسی ابتدایی، برخی افراد که در مراجع نهایی تصمیم گیری در شورای تحول یا شورای برنامه ریز ی فعالیت می کنند در جریان کار نبودند ایرادهایی به نتیجه کار وارد می کردند که مساله باعث می شد کارشناسان بازنگری دروس مربوطه، دوباره در این زمینه فعالیت کرده و توضیح دهند که در واقع یک کار اضافی بود.
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه افزود: بنابراین به این نتیجه رسیدم که در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری یک نماینده از مراجع تصمیم گیری نهایی حضور داشته باشند که مجبور نشویم دوباره کار را از صفر شروع کنیم در زمان بررسی رشته های روانشناسی و علوم سیاسی این اشکال وجود داشت.
وی با بیان اینکه فرایند بازنگری علوم انسانی کارشناسی فرایند طولانی داشت ابراز امیدواری کرد که در کارشناسی ارشد اینگونه نشود.
وی افزود: کسانی که وارد این کار شده اند با انگیزه آمده اند و به لحاظ تاریخی دغدغه آنها این مساله بود که دروس و رشته‌های مذکور متناسب با وضعیت علوم انسانی مورد انتظار انقلاب نبود و نیاز به اصلاحات داشت.
ضرورت حمایت موثر وزارت علوم از بازنگری ها
رحمانی افزود: این افراد با انگیره های اعتقادی وارد این کار شدند و خیلی دغدغه مالی نداشتند البته وزارت علوم هم باید حمایت مالی موثرتری صورت می داد.
وی درباره مشکلات موجود بر سرراه بازنگری علوم انسانی مورد نظر گفت: در همه رشته ها با مشکلاتی مواجه بودیم چون ادبیات ما براساس دیدگاههای غربی شکل گرفته بود و تطبیق با فرهنگ اسلامی ایرانی انجام نشده بود در رشته های روانشناسی، علوم تربیتی وعلوم اجتماعی این قضیه پررنگ تر بود بیشتر غیر بومی بودند و در مرحله بعد رشته های علوم سیاسی و حقوق با این مساله مواجه بوده و احتیاج به پیراش داشتند.
انجام بیشترین اصلاحات در رشته های روانشناسی و علوم اجتماعی
رحمانی تاکید کرد: ولی در مجموع رشته های روانشناسی و علوم اجتماعی اصلاحات بیشتری نیاز داشت که این اتفاق در دوره کارشناسی افتاد.
وی تاکید کرد: البته نگرانی هایی وجود دارد که این راهی که ظرف چند سال گذشته باز شده بود بر اثر تحولات سیاسی مسدود و یا دچار سنگلاخ شود نگرانی ما این است کسانی که در مسند امور هستند اعتقادی به بومی سازی و اسلامی سازی علوم انسانی نداشته باشند.
آمیزه ای از امید و نگرانی نسبت به بازنگری علوم انسانی
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه یادآورشد: امیدواریم این روند تداوم پیدا کرده و تقویت شود در کنار این امیدواری، در رابطه با تحولات اخیر، نگرانی نیز وجود دارد و در واقع آمیزه ای از امیدواری و نگرانی نسبت به بازنگری علوم انسانی داریم.
عدم بازنگری برخی دورس به مدت 40 سال
وی ادامه داد: برخی رشته‌ها و دروس وجود داشت که 40 سال بود هیچ بازنگری صورت نگرفته بود ضرورت یک بازنگری عمیق و جدی و فراگیر هم در رشته‌های علوم انسانی هم دروس و سرفصل های مربوط به این رشته ها در تمام مقاطع احساس می شد.
دبیر شورای سیاستگذاری علوم انسانی دانشگاه با بیان اینکه بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری انگیزه لازم برای انجام این کار صورت گرفت افزود: بنابراین شورای تحول علوم انسانی ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت ودر دانشگاه‌ها و وزارت علوم هم کار آغاز شد.
وی افزود: در پی این تحولات از سوی وزارت علوم به دانشگاه علامه ماموریت داده شد که در 6 رشته اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی، جامعه شناسی، روانشناسی و علوم تربیتی، تحول در هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را با رویکرد بومی‌سازی، ارزش مداری و با تاکید بر اسلامی کرن دروس با شاخص جهانی نگری انجام شود.
تشکیل شورای سیاست گذاری بازنگری در دروس علوم انسانی
رحمانی با بیان اینکه این شش رشته در چهار دانشکده دانشگاه علامه متمرکز است تصریح کرد: برای اجرای ماموریت وزارت علوم، یک شورای سیاست گذاری بازنگری در دروس علوم انسانی در دانشگاه تشکیل شد، که این شورا کار پشتیبانی، حمایت و نظارت برروند بازنگری را انجام می دهد که متشکل از روسای همه دانشکده‌ها بوده و همچنین در درون دانشکده‌ها هم به ریاست رئیس دانشکده، شورای بازنگری رشته‌های خاص تشکیل شده است.
تجمیع رشته ها در مقطع کارشناسی
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه افزود: اولین ماموریت، تجمیع در مقطع کارشناسی بود، با توجه به توسعه بی رویه گرایش‌های مقطع کارشناسی در سال های گذشته و تخصصی کردن آن تجمیع صورت گرفت چرا که این مساله یعنی تخصصی کردن رشته های کارشناسی با آموزش عمومی در این مقطع منافات داشت.
رحمانی با ذکر مثالی گفت: به عنوان مثال رشته های روانشناسی و علوم تربیتی هریک حدود 9 گرایش دارند که بعد از ادغام گرایش‌ها، به دو رشته اصلی روانشناسی و علوم تربیتی تبدیل شدند این مهمترین کاری بود که در مقطع کارشناسی انجام شد.
ابلاغ رشته های روانشناسی و علوم سیاسی
وی ادامه داد: تا نیمه سال گذشته گزارش بازنگری 6 رشته مذکور به وزارت علوم ارسال شد و به تدریج در شورا و کمیته‌های مربوطه بررسی تصویب و بیشتر آن ابلاغ شد. رشته های روانشناسی، علوم سیاسی ابلاغ شد و مابقی رشته ها نیز به تدریج ابلاغ خواهد شد.
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه تاکید کرد: رشته اقتصاد از جمله رشته هایی بود که بازنگری جامع و کاملی درباره آن صورت گرفت.
تصویب 80 درصد دیدگاههای تخصصی دانشگاه علامه
وی یادآورشد: بیش از 80 درصد دیدگاههای تخصصی که دانشگاه علامه به وزارت علوم ارسال کرد در بررسی نهایی تصویب شد و علت آن هم این بود که یک کار متراکم از نظر کارشناسی در دانشگاه با استقاده از اساتید داخل و خارج دانشگاه علامه صورت گرفته بود.
وی ادامه داد: دانشگاه علامه خود را مقید کرده بود از نظرات اساتید برجسته بیرون دانشگاه هم در رشته هایی که بازنگری می شود استفاده کند برای همین در بحث تجمیع، بازنگری سرفصل‌ها، حذف برخی از دروس، اصلاحاتی که در برخی سرفصل‌ها صورت می گرفت همه با دقت انجام شد.
بازنگری رشته های کارشناسی ارشد کلید خورد
وی به زمان آغاز بازنگری رشته های مقطع کارشناسی ارشد اشاره کرد و گفت: از نیمه سال گذشته فرایند بازنگری رشته های خاص کارشناسی ارشد هم کلید زده شد، در حال حاضر دانشکده‌ها، کمیته و کارگروه ها در این رابطه تشکیل شده است.
اتمام بازنگری رشته علوم اجتماعی در مقطع ارشد
وی تصریح کرد: بعد از نیمه سال 91 بازنگری در کارشناسی ارشد شروع شد و اولین دستاورد نهایی این مقطع را دانشکده علوم اجتماعی اخیرا ارایه داده و به وزارت علوم ارسال کرد.
رحمانی افزود: بازنگری مابقی رشته‌ها هم در حال انجام شدن است، برخی رشته‌ها تا اواخر شهریور گزارش خود را ارایه می کنند رشته های روانشناسی، حقوق و علوم سیاسی زمان بیشتری را به خود اختصاص خواهند داد که تا آخر پاییز این بازنگری ادامه خواهد داشت و بعد بازنگری رشته های خاص دکتری آغاز می شود.
بازنگری رشته های مدیریت و حسابداری
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه درباره اینکه آیا بازنگری فقط محدود به شش رشته مذکور خواهد شد، ادامه داد: ماموریت ما از طرف وزارت علوم، تولید ادبیات تغییر و تحول است، این مساله مانع نبوده تا در رشته هایی که ماموریت نداریم، وارد نشویم ، در رشته مدیریت و حسابداری هم ورود پیدا کرده و بارنگری را انجام دادیم و به وزارت علوم ارسال کردیم در برخی از رشته‌های دانشکده ادبیات و الهیات آن مقداری که لازم بود ورود پیدا کردیم.
فرایند کند تصویب نهایی دروس بازنگری شده
وی چالش اصلی در روند بازنگری را مراحل تایید نهایی دروس و سرفصل های بازنگری شده عنوان کرد و افزود: فرایند تصویب نهایی بازنگری به کندی صورت می گیرد در برخی رشته‌ها به دلیل اینکه در فرایند کار کارشناسی ابتدایی، برخی افراد که در مراجع نهایی تصمیم گیری در شورای تحول یا شورای برنامه ریز ی فعالیت می کنند در جریان کار نبودند ایرادهایی به نتیجه کار وارد می کردند که مساله باعث می شد کارشناسان بازنگری دروس مربوطه، دوباره در این زمینه فعالیت کرده و توضیح دهند که در واقع یک کار اضافی بود.
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه افزود: بنابراین به این نتیجه رسیدم که در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری یک نماینده از مراجع تصمیم گیری نهایی حضور داشته باشند که مجبور نشویم دوباره کار را از صفر شروع کنیم در زمان بررسی رشته های روانشناسی و علوم سیاسی این اشکال وجود داشت.
وی با بیان اینکه فرایند بازنگری علوم انسانی کارشناسی فرایند طولانی داشت ابراز امیدواری کرد که در کارشناسی ارشد اینگونه نشود.
وی افزود: کسانی که وارد این کار شده اند با انگیزه آمده اند و به لحاظ تاریخی دغدغه آنها این مساله بود که دروس و رشته‌های مذکور متناسب با وضعیت علوم انسانی مورد انتظار انقلاب نبود و نیاز به اصلاحات داشت.
ضرورت حمایت موثر وزارت علوم از بازنگری ها
رحمانی افزود: این افراد با انگیره های اعتقادی وارد این کار شدند و خیلی دغدغه مالی نداشتند البته وزارت علوم هم باید حمایت مالی موثرتری صورت می داد.
وی درباره مشکلات موجود بر سرراه بازنگری علوم انسانی مورد نظر گفت: در همه رشته ها با مشکلاتی مواجه بودیم چون ادبیات ما براساس دیدگاههای غربی شکل گرفته بود و تطبیق با فرهنگ اسلامی ایرانی انجام نشده بود در رشته های روانشناسی، علوم تربیتی وعلوم اجتماعی این قضیه پررنگ تر بود بیشتر غیر بومی بودند و در مرحله بعد رشته های علوم سیاسی و حقوق با این مساله مواجه بوده و احتیاج به پیراش داشتند.
انجام بیشترین اصلاحات در رشته های روانشناسی و علوم اجتماعی
رحمانی تاکید کرد: ولی در مجموع رشته های روانشناسی و علوم اجتماعی اصلاحات بیشتری نیاز داشت که این اتفاق در دوره کارشناسی افتاد.
وی تاکید کرد: البته نگرانی هایی وجود دارد که این راهی که ظرف چند سال گذشته باز شده بود بر اثر تحولات سیاسی مسدود و یا دچار سنگلاخ شود نگرانی ما این است کسانی که در مسند امور هستند اعتقادی به بومی سازی و اسلامی سازی علوم انسانی نداشته باشند.
آمیزه ای از امید و نگرانی نسبت به بازنگری علوم انسانی
دبیر شورای سیاست گذاری علوم انسانی دانشگاه علامه یادآورشد: امیدواریم این روند تداوم پیدا کرده و تقویت شود در کنار این امیدواری، در رابطه با تحولات اخیر، نگرانی نیز وجود دارد و در واقع آمیزه ای از امیدواری و نگرانی نسبت به بازنگری علوم انسانی داریم.
